Kolorowa grafika przedstawia scenę teatralną zbudowaną z drewnianych desek, podświetloną trzema światłami padającymi od góry z niewidocznych reflektorów. Za sceną znajduję się drewniana ściana.
Kolorowa grafika przedstawia scenę teatralną zbudowaną z drewnianych desek, podświetloną trzema światłami padającymi od góry z niewidocznych reflektorów. Za sceną znajduję się drewniana ściana.
Tajemnica teatru lalek
Teatr lalek
Źródło: pixaby, domena publiczna.
Twoje cele
poznasz rodzaje lalek teatralnych,
dostrzeżesz swoistość lalkarskiego spektaklu teatralnego i poddasz analizie jego elementy,
wykonasz ćwiczenia w oparciu o tekst wiersza „Teatr lalek”.
W teatrze lalek zamiast aktorów na scenie występują lalki. Mogą być one animowane przez aktorów‑lalkarzy lub poruszane przez specjalne mechanizmy. Spektakle, w których główne role grają pacynki, jawajki czy kukiełki, to także niezwykłe scenografie i piękna muzyka. Wszystkie te elementy tworzą niepowtarzalny klimat - wpływają na emocje widzów i rozbudzają wyobraźnię.
Polecenie 1
Sprawdź repertuar teatru lalek w swojej miejscowości lub okolicy. Poszukaj przedstawienia, które twoim zdaniem warto byłoby obejrzeć. Uzasadnij swój wybór.
R1bbSApJPaGHU
(Uzupełnij).
Zapoznaj się z filmem na temat teatru lalek, a następnie wykonaj polecenia.
R1S5XZJkbx6uN
Film przedstawia informacje na temat teatru lalek. Pokazane w nim są rodzaje lalek i ich wykorzystanie w praktyce. Lektor opowiada także o historii przedstawień lalkowych.
Film przedstawia informacje na temat teatru lalek. Pokazane w nim są rodzaje lalek i ich wykorzystanie w praktyce. Lektor opowiada także o historii przedstawień lalkowych.
Film przedstawia informacje na temat teatru lalek. Pokazane w nim są rodzaje lalek i ich wykorzystanie w praktyce. Lektor opowiada także o historii przedstawień lalkowych.
Polecenie 2
Zawód aktora jest bardzo wymagający - niezbędny jest talent, doskonała pamięć, umiejętność oddawania emocji za pomocą gestów, ruchu czy mimiki. Rozważ, jakie umiejętności powinien dodatkowo posiadać aktor - lalkarz. Uzasadnij swoją odpowiedź.
R1TeM6mVPlPxI
(Uzupełnij).
Polecenie 3
Wyobraź sobie, że masz zagrać w spektaklu lalkowym. Którą z zaprezentowanych w filmie lalek chciałbyś poruszać i której użyczyć głosu, aby odegrać zaplanowaną rolę? Uzasadnij swój wybór.
R1Pcgc72nfkYn
(Uzupełnij).
Polecenie 4
W teatrze lalkowym w rolę aktora „wchodzi” pacynka bądź kukiełka i wydawać by się mogło, że adresatami takiego spektaklu mogą być wyłącznie dzieci. Tymczasem jest inaczej. Zastanów się i odpowiedz, dlaczego w teatrach lalek wystawia się także sztuki skierowane tylko do dorosłych widzów. Uzasadnij swoją odpowiedź.
RKxUaqhU60yl6
(Uzupełnij).
Przeczytaj wiersz Kaliny Beluch, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Teatr lalekKalina Beluch
Kalina BeluchTeatr lalek
Jest w mym mieście teatr lalek. Co dzień spektakl daje, by przenosić wszystkie dzieci w wyobraźni kraje.
Lecz gdy światła już pogasną na ogromnej scenie, za kurtyną lalki dają własne przedstawienie.
Wolne już od ludzkiej ręki, co nimi porusza, tworzą własny spektakl z baśni zaklętychzaklętyzaklętych w ich duszach.
Grają śpiewem, tańcem, gestem, słowem i milczeniem dla Wielkiego Widza, co je swym ożywił tchnieniemtchnienietchnieniem.
Przez noc całą grają lalki, aż zmęczone zasną, lecz się zbudzą, gdy na scenie światła znów pogasną.
Beluch Źródło: Kalina Beluch, Teatr lalek, [w:] Bajeczki z życia wzięte. Mruczące opowieści i inne utwory, Kraków 2011.
R1bwVc8LVed3v
Ćwiczenie 1
Zaznacz właściwą odpowiedź. Kto jest podmiotem lirycznym w wierszu? Możliwe odpowiedzi: 1. widz teatralny, 2. lalki teatralne, 3. reżyser teatralny
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RUy6VPyorfzaT
Ćwiczenie 2
Zaznacz właściwą odpowiedź. Kto jest bohaterem lirycznym w wierszu? Możliwe odpowiedzi: 1. dzieci, 2. animatorzy lalek, 3. lalki teatralne
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RjzDcHKlw6mPC
Ćwiczenie 3
Zaznacz właściwą odpowiedź. Z ilu strof składa się wiersz? Możliwe odpowiedzi: 1. czterech, 2. pięciu, 3. z ośmiu
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Rf9lVvUvT9GXd
Ćwiczenie 4
Łączenie par. Oceń prawdziwość podanych zdań zaznacz P jeśli zdanie jest prawdziwe albo F jeśli jest fałszywe.. W „Teatrze lalek” z wiersza Kaliny Beluch przedstawienia dla dzieci odbywają się nocą.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Lalki śpią w ciągu dnia, zaś ożywają po zakończonym przedstawieniu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Nikt nie wie, że lalki grają własne przedstawienie, gdy w teatrze nie ma już widzów.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. Oceń prawdziwość podanych zdań zaznacz P jeśli zdanie jest prawdziwe albo F jeśli jest fałszywe.. W „Teatrze lalek” z wiersza Kaliny Beluch przedstawienia dla dzieci odbywają się nocą.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Lalki śpią w ciągu dnia, zaś ożywają po zakończonym przedstawieniu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Nikt nie wie, że lalki grają własne przedstawienie, gdy w teatrze nie ma już widzów.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1NpfaksTwzRt
Ćwiczenie 5
Co robią lalki, gdy Wielki Widz ożywia je tchnieniem? Zaznacz właściwe odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. tańczą, 2. marzą, 3. śpiewają, 4. grają, 5. rozmyślają, 6. kłócą się
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 6
Wyjaśnij, kim może być „Wielki Widz”, który tchnął w lalki życie.
RgUfic8ab8Zjr
(Uzupełnij).
Zwróć uwagę, że określenie „Wielki Widz” zostało zapisane wielkimi literami, co świadczy o szacunku, jakim tego szczególnego widza darzy podmiot liryczny.
„Wielkim Widzem” podmiot liryczny najprawdopodobniej określa Boga, który według ludzi wierzących jest źródłem wszelkiego istnienia. To za sprawą Jego „tchnienia” nocą lalki ożywają.
RsW8xQ2MZX9t6
Ćwiczenie 7
Podane przykłady środków stylistycznych połącz z odpowiednią nazwą.
Podane przykłady środków stylistycznych połącz z odpowiednią nazwą.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5
Wymyśl własne przykłady środków stylistycznych i uzupełnij nimi wiersz.
Teatr lalek
Jest w mym mieście teatr lalek. Co dzień spektakl daje, by przenosić wszystkie dzieci w (w tym miejscu wprowadź metaforę).
Lecz gdy światła już pogasną na (w tym miejscu wprowadź epitet) scenie, za kurtyną lalki dają własne przedstawienie.
Wolne już od ludzkiej ręki, co nimi porusza, tworzą własny spektakl z baśni zaklętych w ich duszach.
Grają śpiewem, tańcem, gestem, słowem i milczeniem dla Wielkiego Widza, co je swym ożywił tchnieniem.
Przez noc całą (w tym miejscu wprowadź uosobienie) lalki, aż zmęczone zasną, lecz się zbudzą, gdy na scenie światła znów pogasną.
RosyYqTsKbhFp
(Uzupełnij).
R180FwOnLEw1X
Ćwiczenie 8
Uzupełnij związki frazeologiczne. Wpisz właściwe słowa. Pociągać za Tu uzupełnij – sterować sprawami z pozycji niewidocznej dla innych. Być Tu uzupełnij w czyichś rękach – o kimś, kto jest czyimś bezwolnym narzędziem, kto ślepo wykonuje czyjeś polecania. Stać jak malowana Tu uzupełnij – stać bez ruchu, sztywno, bezradnie.
Uzupełnij związki frazeologiczne. Wpisz właściwe słowa. Pociągać za Tu uzupełnij – sterować sprawami z pozycji niewidocznej dla innych. Być Tu uzupełnij w czyichś rękach – o kimś, kto jest czyimś bezwolnym narzędziem, kto ślepo wykonuje czyjeś polecania. Stać jak malowana Tu uzupełnij – stać bez ruchu, sztywno, bezradnie.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 9
Ułóż zdanie z wybranym związkiem frazeologicznym z ćwiczenia 8.
R1EuI6U5XcjrU
(Uzupełnij).
Zwróć uwagę na kontekst, w jakim umieścisz wybrany związek frazeologiczny.
Np. Kowalski oficjalnie nie jest związany z tą firmą, ale zna członków zarządu i umiejętnie pociąga za sznurki, aby zrealizować swoje cele.
Rn1j0Mlkm7E19
Ćwiczenie 10
Przyporządkuj poniższe wyrazy związane z oceną przedstawienia teatralnego do odpowiednich kategorii. Słownictwo wartościujące pozytywnie Możliwe odpowiedzi: 1. denne, 2. wzruszające Słownictwo wartościujące negatywnie Możliwe odpowiedzi: 1. denne, 2. wzruszające
Przyporządkuj poniższe wyrazy związane z oceną przedstawienia teatralnego do odpowiednich kategorii. Słownictwo wartościujące pozytywnie Możliwe odpowiedzi: 1. denne, 2. wzruszające Słownictwo wartościujące negatywnie Możliwe odpowiedzi: 1. denne, 2. wzruszające
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Słownik
tchnienie
tchnienie
oddech
zaklęty
zaklęty
zaczarowany
Notatki
R12tCG2D6KACU
(Uzupełnij).
Bibliografia
Beluch K., (2011), Bajeczki z życia wzięte. Mruczące opowieści i inne utwory, Kraków: Miniatura.
Bralczyk J., Drabik L. (red.), (2005), Słownik języka polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, wydanie elektroniczne [dostęp dn. 12.12.2022].
