Teatr lalek. Projektujemy bohaterów przedstawienia teatralnego.
Ważne daty
1858 – pierwszy stały teatr lalek dla dzieci w Europie, Monachium
1897 - pierwszy stały teatr lalek dla dzieci w Polsce założony w Warszawie przez Władysława Rybkę
1900 – Teatr Lalek Marii Weryho w Warszawie, najsłynniejszy, jeden z pierwszych stałych teatrów lalek dla dzieci w Polsce
1929 – powstanie Międzynarodowej Unii Lalkarskiej (UNIMA) w Pradze
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RByxCTxYWbPp11
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills.
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole; umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych, np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt;
5) podejmuje próby integracji sztuk tworząc zespołowo teatr plastyczny (animacja form plastycznych w przestrzeni plus światło i dźwięk ) oraz realizując inne rodzaje kreacji z pogranicza plastyki i pokrewnych dziedzin jak pantomima, taniec, film animowany.
Nauczysz się
definiować czym jest teatr lalek;
rozróżniać najważniejsze rodzaje lalek występujących w teatrze;
projektować lalkę do przedstawienia teatralnego.
Teatr lalek
Teatr lalek to rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub aktora‑lalkarza, który też często użycza lalce swojego głosu. AnimatorAnimator (lalkarz)Animator przeważnie jest ukryty za parawanem, jednak często występuje razem lalką na scenie.
R1AQBWbibPPvl1
Ilustracja przedstawia kadr ze spektaklu „Złote Serce”, wystawionego przez Teatr Lalki „Tęcza”. Na fotografii widoczne są kukiełki - szmaciana lalka w żółtej sukience i różowym żakiecie, obrócona w lewą stronę. Przed nią znajduje się długi smok z otwartą paszczą.
reż. Małgorzata Kamińskaj-Sobczyk, fot. Jadwiga Girsa-Zimna, „Złote Serce”, Państwowy Teatr Lalki Tęcza, Słupsk, Polska, teatrlalkitecza.pl, CC BY 3.0
Re3GuoPVYdrug1
Ilustracja przedstawia fragment spektaklu Teatru Lalek „Banialuka” pt. „Smacznego, proszę wilka!”. Na scenie widać dwóch aktorów ubranych w czarne kostiumy. Na głowie mają kapelusz oraz czapkę. W rękach trzymają kukiełkę lisa oraz zająca. Rudy lis ubrany jest w bordowy frak, a zając w pasiaste ubranko. W tle widoczne jest drewniane okno.
Źródło: online-skills.
Teatr lalek wywodzi się z obrzędów kultowych i ofiarnych. Były to obrzędy wyrażające religijną cześć dla określonej postaci lub obiektu, stanowiący praktyczną stronę religii (obrzędy kultowe) lub obrzędy związane ze składaniem darów np. różnym bóstwom (obrzędy ofiarne). Najwcześniej był obecny w Egipcie, następnie w Azji i w Europie. W średniowiecznej Europie prezentowano przedstawienia misteryjneMisteriumprzedstawienia misteryjne, czyli typ dramatu religijnego o tematyce zaczerpniętej z Biblii oraz przedstawienia o charakterze świeckim. Renesans i barok upowszechnił teatr mechanicznyTeatr mechanicznyteatr mechaniczny i chiński teatr cieniTeatr cieniteatr cieni. Chiński teatr cieniChiński teatr cieniChiński teatr cieni to gatunek sceniczny należący do małej formy teatralnej (in. teatr pergaminowych cieni) powstały ok. III w p.n.e. Animowano w nim stylizowane sylwetki ludzi i zwierząt ukryte za podświetlanym, półprzezroczystym ekranem, czemu towarzyszył śpiew i akompaniament muzyczny.
RjDPY0yvvd0361
Ilustracja przedstawia kadr z teatru cieni. Na fotografii widoczne są cienie postaci - długowłosej kobiety oraz mężczyzny, który ręką sięga po miecz.
Teatr cieni, online-skills, CC BY 3.0
Rolg9s5GQtJzE1
Ilustracja interaktywna przedstawia Guignola - jedną z głównych postaci francuskiego teatru lalek. Na fotografii widoczna jest drewniana pacynka w czarnym kapeluszu, z brązową peleryną i czerwoną muszką. Po prawej i lewej stronie widoczna jest czerwona kotara. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Powstawały różnorodne, charakterystyczne postaci teatru lalek, jak np. Guignol [czyt. ginjol] we Francji. W XIX wieku zaczęto tworzyć repertuar skierowany do dzieci.
Ilustracja interaktywna przedstawia Guignola - jedną z głównych postaci francuskiego teatru lalek. Na fotografii widoczna jest drewniana pacynka w czarnym kapeluszu, z brązową peleryną i czerwoną muszką. Po prawej i lewej stronie widoczna jest czerwona kotara. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Powstawały różnorodne, charakterystyczne postaci teatru lalek, jak np. Guignol [czyt. ginjol] we Francji. W XIX wieku zaczęto tworzyć repertuar skierowany do dzieci.
Guignol – jedna z głównych postaci francuskiego teatru lalek, powstała w 1808 roku w Lyonie, Francja, online-skills, CC BY 3.0
Polski teatr lalekTeatr lalekteatr lalek pojawił się ok. XV w. i do końca XIX wieku związany był z szopkąSzopkaszopką bożonarodzeniową. Funkcjonował też jarmarczny teatr kukiełkowy o charakterze patriotycznym. W XIX wie‑ku obok teatrów ulicznych powstawały teatrzyki domowe. Pierwsze przedstawienia dla dzieci wprowadzono w 1897 roku w Warszawie. Po II wojnie światowej nastąpił rozwój teatru lalkowego w Polsce. Powstało 27 państwowych teatrów lalek.
Lalki teatralne występują w różnego rodzaju spektaklach. Najstarsza polska nazwa lalki teatralnej, pochodząca z XV wieku, to łątka. W zależności od sposobu, w jaki są poruszane, wyróżnia się kilka głównych typów lalek teatralnych.
Ilustracja interaktywna przedstawia uśmiechniętą pacynkę. Chłopiec ubrany jest w niebieski płaszczyk oraz kraciaste spodnie. Na głowie ma czerwony beret, a na nogach brązowe trzewiki. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Pacynka nakładana jest bezpośrednio na dłoń, jak rękawiczka. Palce animatora poruszają jej głowę i ręce. Przy lalkach o większych rozmiarach cała dłoń mieszcząca się w głowie pacynki kontroluje mimikę, podczas gdy jej ciało zawieszone jest przedramieniu lalkarza.
Ilustracja interaktywna przedstawia uśmiechniętą pacynkę. Chłopiec ubrany jest w niebieski płaszczyk oraz kraciaste spodnie. Na głowie ma czerwony beret, a na nogach brązowe trzewiki. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Pacynka nakładana jest bezpośrednio na dłoń, jak rękawiczka. Palce animatora poruszają jej głowę i ręce. Przy lalkach o większych rozmiarach cała dłoń mieszcząca się w głowie pacynki kontroluje mimikę, podczas gdy jej ciało zawieszone jest przedramieniu lalkarza.
Pacynka, teatrlalkitecza.pl, CC BY 3.0
R1aUpmncPULD21
Ilustracja przedstawia lalkarza animującego pacynkę w trakcie trwającego przedstawienia. Fotografia została wykonana zza kulis. Mężczyzna na ręce ma nałożoną lalkę ubraną w pasiastą czapkę. W tle widoczna jest marionetka w niebieskiej masce i fioletowej pelerynie.
Lalkarz animujący pacynkę, online-skills, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie drewniane lalki - kukiełki. Postacie to mężczyźni, ubrani w czarne stroje z wielobarwnymi wykładami. Na ich szyjach zawiązane są czerwone apaszki. Do lewych dłoni mają przymocowane ciężarki na łańcuchu. Lalki są zamontowane na drewnianych drążkach. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją
Punkt 1: Kukiełka (kukła), tzw. lalka szopkowa, poruszana jest od dołu przy pomocy drążka (tzw. gabit), na którym osadzony jest jej korpus z luźno zwisającymi nogami i rękoma.
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie drewniane lalki - kukiełki. Postacie to mężczyźni, ubrani w czarne stroje z wielobarwnymi wykładami. Na ich szyjach zawiązane są czerwone apaszki. Do lewych dłoni mają przymocowane ciężarki na łańcuchu. Lalki są zamontowane na drewnianych drążkach. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją
Punkt 1: Kukiełka (kukła), tzw. lalka szopkowa, poruszana jest od dołu przy pomocy drążka (tzw. gabit), na którym osadzony jest jej korpus z luźno zwisającymi nogami i rękoma.
Kukiełki, „Dwóch z darami”, Szopka „Stryka Mroza”, Rudołowice, Gmina Roźwienica, Polska, rudolowice.strefa.pl, CC BY 3.0
R3cx8Khhnnn1H1
Ilustracja przedstawia kadr ze spektaklu „Ludowa szopka polska” z Państwowego Teatru Lalki „Tęcza”. Na fotografii widoczne są cztery drewniane lalki, które przedstawiają kolędników. Postacie są zwierzęcymi maszkarami. Po lewej stronie stoi kościotrup z kosą. Tło za szopką jest ciemnoniebieskie.
Reż. Małgorzata Kamińskaj-Sobczyk, „Ludowa szopka polska”, Państwowy Teatr Lalki Tęcza, Słupsk, Polska, teatrlalkitecza.pl, CC BY 3.0
Ilustracja interaktywna przedstawia lalkę - jawajkę. Jest to lalka, której głowa osadzona jest na długim niewidocznym kiju. Widoczna jest postać kobiety w długiej, wzorzystej spódnicy oraz w złoto-czarnym, dekoracyjnym nakryciu głowy. Ręce lalki są poruszane za pomocą doczepionych do nich patyków. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Jawajka to lalka, której głowa osadzona jest na długim lub krótkim, niewidocznym kiju, który animator trzyma w jednej dłoni, operując głową. Drugą dłonią trzyma czempuryty, czyli druty lub patyczki doczepione do dłoni lalki.
Ilustracja interaktywna przedstawia lalkę - jawajkę. Jest to lalka, której głowa osadzona jest na długim niewidocznym kiju. Widoczna jest postać kobiety w długiej, wzorzystej spódnicy oraz w złoto-czarnym, dekoracyjnym nakryciu głowy. Ręce lalki są poruszane za pomocą doczepionych do nich patyków. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Jawajka to lalka, której głowa osadzona jest na długim lub krótkim, niewidocznym kiju, który animator trzyma w jednej dłoni, operując głową. Drugą dłonią trzyma czempuryty, czyli druty lub patyczki doczepione do dłoni lalki.
Ilustracja interaktywna przedstawia jedenaście marionetek. Lalki są poprzebierane w kolorowe kostiumy. Mają zadowolone twarze. Do kończyn lalek przywiązane są sznurki, umożliwiające poruszanie nimi podczas spektaklu. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Marionetka poruszana z góry za pomocą nitek lub drutów przymocowanych do ruchomej konstrukcji. Każda nitka przymocowana jest do innej części ciała lalki, a animator wprawia je w ruch poruszając trzymanym przez siebie krzyżakiem.
Ilustracja interaktywna przedstawia jedenaście marionetek. Lalki są poprzebierane w kolorowe kostiumy. Mają zadowolone twarze. Do kończyn lalek przywiązane są sznurki, umożliwiające poruszanie nimi podczas spektaklu. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Marionetka poruszana z góry za pomocą nitek lub drutów przymocowanych do ruchomej konstrukcji. Każda nitka przymocowana jest do innej części ciała lalki, a animator wprawia je w ruch poruszając trzymanym przez siebie krzyżakiem.
Ilustracja interaktywna przedstawia lalkę teatru cieni. Na fotografii widzimy czarnowłosą lalkę w zielonym kimonie z czerwonymi akcentami oraz licznymi wzorami w kolorach czerwonym i złotym. We włosy ma wplecione kwiaty. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Lalka teatru cieni (lalka cieniowa) to płaska, często przezroczysta figurka, animowana przy pomocy patyczków o różnym kącie nachylenia przez lalkarzy, ukrytych za podświetlonym od tyłu ekranem.
Ilustracja interaktywna przedstawia lalkę teatru cieni. Na fotografii widzimy czarnowłosą lalkę w zielonym kimonie z czerwonymi akcentami oraz licznymi wzorami w kolorach czerwonym i złotym. We włosy ma wplecione kwiaty. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Lalka teatru cieni (lalka cieniowa) to płaska, często przezroczysta figurka, animowana przy pomocy patyczków o różnym kącie nachylenia przez lalkarzy, ukrytych za podświetlonym od tyłu ekranem.
Lalka teatru cieni, dziecizwrotnika.pl, CC BY 3.0
R1OnoINwbXLoA1
Ilustracja przedstawia prace lalkarza w teatrze cieni. Na fotografii widoczny jest mężczyzna trzymający szablony, których cienie odbijają się na ścianie, nad ustawionymi na jej tle lalkami. Scena dzieje się na tle rozpiętego, białego płótna, przed którym zawieszona jest lampa.
Teatr cieni od strony lalkarza, online-skills, CC BY 3.0
Japoński teatr lalek, w którym lalki występują razem z animatorami.
RDNlAHVv7bx6e1
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr ze spektaklu lalek Bunraku. Ukazuje scenę, w której gra kilka postaci i lalki, trzymane przez lalkarzy. Postacie ubrane są w czarne kimona, na ich twarzach nie rysują się emocje. Dwie postacie animują przedstawienie, trzymając lalki, pozostałe dwie stoją obok i na głowach mają założone czarne kaptury. W tle znajduje się widok na rzekę i nadbrzeże porośnięte trawą oraz drzewo. Po lewej stronie, na wysokim cokole stoi domek. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Bunraku to lalka odgrywana wspólnie przez kilku ubranych na czarno mężczyzn, dzięki czemu może ona osiągać duże rozmiary (do 3 m wysokości).
Ilustracja interaktywna przedstawia kadr ze spektaklu lalek Bunraku. Ukazuje scenę, w której gra kilka postaci i lalki, trzymane przez lalkarzy. Postacie ubrane są w czarne kimona, na ich twarzach nie rysują się emocje. Dwie postacie animują przedstawienie, trzymając lalki, pozostałe dwie stoją obok i na głowach mają założone czarne kaptury. W tle znajduje się widok na rzekę i nadbrzeże porośnięte trawą oraz drzewo. Po lewej stronie, na wysokim cokole stoi domek. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Bunraku to lalka odgrywana wspólnie przez kilku ubranych na czarno mężczyzn, dzięki czemu może ona osiągać duże rozmiary (do 3 m wysokości).
Lalki bunraku, japantimes.co.jp, CC BY 3.0
Polecenie 1
Przeczytaj fragment bajki (legendy) i zaprojektuj lalkę w typie kukiełki dla wybranej przez siebie postaci.
me65a15c9a15df12c_0000000000206
Zadania
classicmobile
Ćwiczenie 1
RenR3RGM47KWn1
Odpowiedz na pytanie. W którym kraju teatr lalek pojawił się najwcześniej? Możliwe odpowiedzi: 1. Polska, 2. Chiny, 3. Egipt.
Odpowiedz na pytanie. W którym kraju teatr lalek pojawił się najwcześniej? Możliwe odpowiedzi: 1. Polska, 2. Chiny, 3. Egipt.
W którym kraju teatr lalek pojawił się najwcześniej?
Polska
Chiny
Egipt
Źródło: Magdalena Ślęzak.
static
Ćwiczenie 1
W którym kraju teatr lalek pojawił się najwcześniej?
A - Polska B - Chiny C - Egipt
C
classicmobile
Ćwiczenie 2
RXjyNFEJI72gd1
Przyporządkuj definicje do terminów, które opisują. Definicja pierwsza: teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek. Definicja druga: rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek. Definicja trzecia: odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek. Definicja czwarta: rodzaj teatru lalek polegający na projekcji na ekranie (podświetlanym od tyłu) obrazów i postaci ruchomych. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek.
Przyporządkuj definicje do terminów, które opisują. Definicja pierwsza: teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek. Definicja druga: rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek. Definicja trzecia: odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek. Definicja czwarta: rodzaj teatru lalek polegający na projekcji na ekranie (podświetlanym od tyłu) obrazów i postaci ruchomych. Możliwe odpowiedzi: 1. szopka, 2. teatr mechaniczny, 3. teatr cieni, 4. teatr lalek.
Połącz w pary hasło z definicją.
Odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm., Rodzaj teatru lalek polegający na projekcji na ekranie (podświetlanym od tyłu) obrazów i postaci ruchomych., Rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka., Teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia.
teatr lalek
teatr mechaniczny
teatr cieni
szopka
Źródło: Magdalena Ślęzak.
static
Ćwiczenie 2
Połącz w pary hasło z definicją.
A - szopka B - teatr mechaniczny C - teatr cieni D - teatr lalek
1 - Teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia. 2 - Rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka. 3 - Odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm. 4 - Rodzaj teatru lalek polegający na projekcji na ekranie (podświetlanym od tyłu) obrazów i postaci ruchomych.
A‑1,D‑2,B‑3,C‑4
Zobacz także
Inna wersja zadania
R10QFR4qajqd5me65a15c9a15df12c_00000000000141
Ćwiczenie 3
Ilustracja do zadania
Ilustracja do zadania
Połącz w pary hasło z definicją.
Rodzaj teatru lalek polegający na projekcji na ekranie (podświetlanym od tyłu) obrazów i postaci ruchomych., Odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm., Rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka., Rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka., Teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia., Teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia., Rodzaj teatru lalek polegający na projekcji na ekranie (podświetlanym od tyłu) obrazów i postaci ruchomych., Odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm.
teatr lalek - ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
teatr mechaniczny - ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
teatr cieni - ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
szopka - ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 4
R1aZaesDpKGj41
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywa się artysta nadający ruch lalkom, wykorzystujący różnego rodzaju techniki ich poruszania, w zależności od rodzaju lalki? Możliwe odpowiedzi: 1. animator, 2. łątka, 3. lalkarz.
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywa się artysta nadający ruch lalkom, wykorzystujący różnego rodzaju techniki ich poruszania, w zależności od rodzaju lalki? Możliwe odpowiedzi: 1. animator, 2. łątka, 3. lalkarz.
Jak nazywa się artysta nadający ruch lalkom, wykorzystujący różnego rodzaju techniki ich poruszania, w zależności od rodzaju lalki?
animator
łątka
lalkarz
Źródło: Magdalena Ślęzak.
static
Ćwiczenie 4
Jak nazywa się artysta nadający ruch lalkom, wykorzystujący różnego rodzaju techniki ich poruszania, w zależności od rodzaju lalki?
A - animator B - łątka C - lalkarz
A
C
classicmobile
Ćwiczenie 5
RptU2uyEpa4xO1
Wyjaśnij, jaka jest różnica pomiędzy marionetką a pacynką.
Wyjaśnij, jaka jest różnica pomiędzy marionetką a pacynką.
Źródło: Magdalena Ślęzak.
static
Ćwiczenie 5
Dopasuj ilustracje prezentujące typy lalek teatralnych do właściwej nazwy.
Odpowiedzi: A - marionetka B - kukiełka C - jawajka D - pacynka
1‑D 2‑B 3‑C 4‑A
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1C3b7VozhslDme65a15c9a15df12c_00000000000151
Inna wersja zadania
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 6
R1AfFu8DdDRRU1
Które ze zdań są prawdziwe?
1 - Animator porusza lalką wyłącznie z ukrycia, zza parawanu.
2 - Animator może występować razem z lalką na scenie.
3 - Animator może użyczać lalce głosu.
Które ze zdań są prawdziwe?
1 - Animator porusza lalką wyłącznie z ukrycia, zza parawanu.
2 - Animator może występować razem z lalką na scenie.
3 - Animator może użyczać lalce głosu.
Wybierz prawda/fałsz.
Prawda
Fałsz
Animator porusza lalką wyłącznie z ukrycia, zza parawanu.
□
□
Animator może występować razem z lalką na scenie.
□
□
Animator może użyczać lalce głosu.
□
□
Źródło: Magdalena Ślęzak.
static
Ćwiczenie 6
Wybierz prawda/fałsz.
A - Animator porusza lalką wyłącznie z ukrycia, zza parawanu. B - Animator może występować razem z lalką na scenie. C - Animator może użyczać lalce głosu.
A - fałsz
B - prawda
C - prawda
classicmobile
Ćwiczenie 7
RN9FREDQy6LhP1
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywa się najstarsza polska lalka teatralna, pochodząca z piętnastego wieku? Możliwe odpowiedzi: 1. łątka, 2. pacynka, 3. jawajka.
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywa się najstarsza polska lalka teatralna, pochodząca z piętnastego wieku? Możliwe odpowiedzi: 1. łątka, 2. pacynka, 3. jawajka.
Uzupełnij zdanie.
łątka, jawajka, pacynka
Najstarsza polska nazwa lalki teatralnej, pochodząca z XV wieku, to ...............
Źródło: Magdalena Ślęzak.
static
Ćwiczenie 7
Uzupełnij zdanie.
Pytania: Najstarsza polska nazwa lalki teatralnej, pochodząca z XV wieku, to ................ .
Odpowiedzi: A - jawajka B - pacynka C - łątka
1‑C
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1OVUdIeyvATzme65a15c9a15df12c_00000000000161
Ćwiczenie 8
Inna wersja zadania
Inna wersja zadania
Uzupełnij zdanie.
łątka, pacynka, jawajka, łątka
Najstarsza polska nazwa lalki teatralnej, pochodząca z XV wieku, to ...............
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 9
R1aohHdK6511S1
Z jakiego kraju pochodzi teatr określany jako bunraku?
Z jakiego kraju pochodzi teatr określany jako bunraku?
Odpowiedzi: A - szopka B - Guignol C - teatr cieni D - bunraku
1‑C 2‑A 3‑D 4‑B
Zobacz także
Inna wersja zadania
RoN6Ma66GESkjme65a15c9a15df12c_00000000000171
Inna wersja zadania
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
Wykonaj lalkę w typie kukiełki według projektu, który stworzyłeś w czasie lekcji.
me65a15c9a15df12c_0000000000014
me65a15c9a15df12c_0000000000014
Połącz w pary hasło z definicją.
Pytania: teatr lalek - ................ teatr mechaniczny - ................ teatr cieni - ................ szopka - ................
Odpowiedzi: A - Rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka. B - Teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia. C - Odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm. D - Rodzaj teatru lalek polegający na projekcji na ekranie (podświetlanym od tyłu) obrazów i postaci ruchomych.
Rozwiązanie: 1‑A 2‑C 3‑D 4‑B
me65a15c9a15df12c_0000000000015
me65a15c9a15df12c_0000000000015
Dopasuj ilustracje prezentujące typy lalek teatralnych do właściwej nazwy.
Odpowiedzi: A - bunraku B - teatr cieni C - szopka D - Guignol
Rozwiązanie: 1‑B 2‑C 3‑A 4‑D
me65a15c9a15df12c_0000000000250
Słownik pojęć
Animator (lalkarz)
Animator (lalkarz)
w teatrze lalek artysta nadający ruch lalkom, wykorzystujący różnego rodzaju techniki ich poruszania, w zależności od rodzaju lalki.
Bunraku
Bunraku
japoński teatr lalek, w którym lalki występują razem z animatorami.
Chiński teatr cieni
Chiński teatr cieni
gatunek sceniczny należący do małej formy teatralnej, znany również jako teatr latarnianych cieni lub teatr pergaminowych cieni. Powstał ok. III w p.n.e. Animowano w nim stylizowane sylwetki ludzi i zwierząt ukryte za podświetlonym, półprzezroczystym ekranem, a prezentowanym dialogom i monologom towarzyszył śpiew i akompaniament muzyczny.
Jawajka
Jawajka
lalka teatralna poruszana od dołu (zza parawanu lub zapadni) ręką animatora (głowa i korpus jawajki) oraz za pomocą drutów lub patyczków (ręce jawajki).
Kukiełka
Kukiełka
lalka teatralna umieszczona na kiju i nim poruszana (tzw. lalka polska).
Lalka teatru cieni
Lalka teatru cieni
płaska, często przezroczysta, demonstrowana na ekranie, animowana za pomocą patyczków o rozmaitym kącie nachylenia.
Marionetka
Marionetka
lalka teatralna poruszana od góry za pomocą drutów lub nitek, przez animatorów stojących na pomoście nad sceną.
Misterium
Misterium
rozpowszechniony w średniowieczu typ dramatu religijnego o tematyce zaczerpniętej ze Starego Testamentu i Nowego Testamentu. Początkowo wystawiane tylko w kościołach, w XII – XIII w. przekształciły się w samodzielne, trwające niekiedy kilka dni cykliczne widowiska sceniczne, realizowane na placach publicznych w czasie świąt religijnych.
Pacynka
Pacynka
lalka teatralna nakładana na dłoń i poruszana palcami aktora (tzw. lalka rękawiczkowa).
Teatr cieni
Teatr cieni
rodzaj teatru lalek, polegający na projekcji na ekranie obrazów i postaci ruchomych. Za podświetlonym od tyłu ekranem niewidoczni aktorzy poruszają figurkami zrobionymi z malowanej w subtelne kolory skóry lub z papieru. Przedstawieniom towarzyszy muzyka.
Teatr lalek
Teatr lalek
rodzaj widowisk, w których zamiast aktorów występują lalki poruszane przez mechanizm lub człowieka, który często użycza im swojego głosu.
Teatr mechaniczny
Teatr mechaniczny
specyficzna odmiana teatru lalek, w którym wykorzystywana jest animacja pośrednia, tzn. rola artysty ogranicza się do zbudowania lalki i wyposażenia jej w odpowiedni mechanizm. Mechanizm może znajdować się wewnątrz lalek, lub mogą być one umieszczone na ruchomych taśmach, szynach, obracających się tarczach, a ruch poszczególnych członków lalek uzyskiwany jest za pomocą przesuwających się sznurków czy linek połączonych z kołami zębatymi i trybami mechanizmu.
Szopka
Szopka
teatr lalek (ruchomy lub nieruchomy) przedstawiający zdarzenia związane z ewangeliczną lub ludową tradycją Bożego Narodzenia. Także przenośna scena tego teatru oraz tekst przedstawienia lalkowego w czasie Bożego Narodzenie i Nowego Roku.
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl
me65a15c9a15df12c_0000000000279
Galeria dzieł sztuki
R1AQBWbibPPvl1
Ilustracja przedstawia kadr ze spektaklu „Złote Serce”, wystawionego przez Teatr Lalki „Tęcza”. Na fotografii widoczne są kukiełki - szmaciana lalka w żółtej sukience i różowym żakiecie, obrócona w lewą stronę. Przed nią znajduje się długi smok z otwartą paszczą.
reż. Małgorzata Kamińskaj-Sobczyk, fot. Jadwiga Girsa-Zimna, „Złote Serce”, Państwowy Teatr Lalki Tęcza, Słupsk, Polska, teatrlalkitecza.pl, CC BY 3.0
Re3GuoPVYdrug1
Ilustracja przedstawia fragment spektaklu Teatru Lalek „Banialuka” pt. „Smacznego, proszę wilka!”. Na scenie widać dwóch aktorów ubranych w czarne kostiumy. Na głowie mają kapelusz oraz czapkę. W rękach trzymają kukiełkę lisa oraz zająca. Rudy lis ubrany jest w bordowy frak, a zając w pasiaste ubranko. W tle widoczne jest drewniane okno.
Źródło: online-skills.
RjDPY0yvvd0361
Ilustracja przedstawia kadr z teatru cieni. Na fotografii widoczne są cienie postaci - długowłosej kobiety oraz mężczyzny, który ręką sięga po miecz.
Teatr cieni, online-skills, CC BY 3.0
R1Kp1vu7J6NGs1
Ilustracja przedstawia Guignola - jedną z głównych postaci francuskiego teatru lalek. Na fotografii widoczna jest drewniana pacynka w czarnym kapeluszu, z brązową peleryną i czerwoną muszką. Po prawej i lewej stronie widoczna jest czerwona kotara.
Guignol – jedna z głównych postaci francuskiego teatru lalek, powstała w 1808 roku w Lyonie, Francja, online-skills, CC BY 3.0
R2DfyrsI5QIz31
Ilustracja przedstawia uśmiechniętą pacynkę. Lalka to postać chłopca ubranego w niebieski płaszczyk oraz kraciaste spodnie. Na nogach ma brązowe trzewiki.
Pacynka, teatrlalkitecza.pl, CC BY 3.0
R1aUpmncPULD21
Ilustracja przedstawia lalkarza animującego pacynkę w trakcie trwającego przedstawienia. Fotografia została wykonana zza kulis. Mężczyzna na ręce ma nałożoną lalkę ubraną w pasiastą czapkę. W tle widoczna jest marionetka w niebieskiej masce i fioletowej pelerynie.
Lalkarz animujący pacynkę, online-skills, CC BY 3.0
Rdt0V54nUnRIs1
Ilustracja przedstawia dwie drewniane lalki - kukiełki. Postacie to mężczyźni, ubrani w czarne kostiumy, każda z postaci ma kolorową chustę. Marionetki posiadają czarne włosy oraz zarost. Lalki są zamontowane na drewnianych drążkach.
Kukiełki, „Dwóch z darami”, Szopka „Stryka Mroza”, Rudołowice, Gmina Roźwienica, Polska, rudolowice.strefa.pl, CC BY 3.0
R3cx8Khhnnn1H1
Ilustracja przedstawia kadr ze spektaklu „Ludowa szopka polska” z Państwowego Teatru Lalki „Tęcza”. Na fotografii widoczne są cztery drewniane lalki, które przedstawiają kolędników. Postacie są zwierzęcymi maszkarami. Po lewej stronie stoi kościotrup z kosą. Tło za szopką jest ciemnoniebieskie.
Reż. Małgorzata Kamińskaj-Sobczyk, „Ludowa szopka polska”, Państwowy Teatr Lalki Tęcza, Słupsk, Polska, teatrlalkitecza.pl, CC BY 3.0
R1b4bgTeKjOQv1
Ilustracja przedstawia lalkę - jawajkę. Jest to lalka, której głowa osadzona jest na długim niewidocznym kiju. Widoczna jest postać kobiety w długiej wzorzystej spódnicy oraz ze złoto-czarnym nakryciem głowy.
Jawajka, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
R1LoXihSnG4YD1
Ilustracja przedstawia jedenaście marionetek. Lalki są poprzebierane w kolorowe kostiumy. Lalki mają zadowolony wyraz twarzy. Do kończyn lalek przywiązane są sznurki, co umożliwia poruszanie nimi podczas spektaklu.
Marionetki, online-skills, CC BY 3.0
R1S60mPhqsGSC1
Ilustracja przedstawia lalkę teatru cieni. Na fotografii widzimy czarnowłosą lalkę w kolorowym kostiumie. Postać ubrana jest we wzorzysty kostium w kolorze zieleni oraz czerwieni.
Lalka teatru cieni, dziecizwrotnika.pl, CC BY 3.0
R1OnoINwbXLoA1
Ilustracja przedstawia prace lalkarza w teatrze cieni. Na fotografii widoczny jest mężczyzna trzymający szablony, których cienie odbijają się na ścianie, nad ustawionymi na jej tle lalkami. Scena dzieje się na tle rozpiętego, białego płótna, przed którym zawieszona jest lampa.
Teatr cieni od strony lalkarza, online-skills, CC BY 3.0
RnoGclf54b1Eq1
Ilustracja przedstawia lalki Bunraku podczas spektaklu. Odgrywane sceny są wspólnie przez kilku mężczyzn trzymających lalki, z czego dwóch z nich ubranych jest w czarne kimono. Twarze aktorów są niewzruszone. Pozostali aktorzy animujący lalki pozostają całkowicie zasłonięci wraz z głową, na których mają założone czarne kaptury.
