XX wiek – twórczość artysty awangardowego Henri Matisse’a
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RdFwp2oKZrDhB1
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
4) charakteryzuje i rozróżnia sposoby uzyskania iluzji przestrzeni w kompozycjach płaskich; rozpoznaje rodzaje perspektyw (w tym m.in.: rzędowa, kulisowa, aksonometryczna, barwna, powietrzna, zbieżna); rozpoznaje i świadomie stosuje światłocień, jako sposób uzyskania iluzji przestrzeni; podejmuje działania kreatywne z wyobraźni i z natury, skoncentrowane wokół problematyki iluzji przestrzeni;
5) charakteryzuje pozostałe środki wyrazu artystycznego, takie jak: linia, plama, faktura; wykorzystuje wskazane środki w działaniach plastycznych (kompozycjach z wyobraźni i transpozycji natury);
6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych.
Uczeń:
4) projektuje graficzne formy użytkowe (zaproszenie, okładka, plakat); kształtuje przestrzenne formy dekoracyjne i scenograficzne – indywidualnie i w zespole; umiejętności te wykorzystuje w przygotowywaniu imprez i uroczystości szkolnych, np. powiązanych z kalendarzem różnego typu świąt.
Nauczysz się
stosować wybrane techniki dekoracyjne na płaszczyźnie;
rozróżniać rysunek, malasrtwo, grafikę, techniki mieszane;
identyfikować dzieła rysunkowe Henri Matisse’a;
stosować terminologię przy opisie ekspresji, którą charakteryzuje forma plastyczna.
Techniki dekoracyjne
Człowiek od początków cywilizacji ma potrzebę otaczania się tym, co piękne. Różnorodne techniki dekoracyjne są znane ludziom już od pokoleń – ozdabiano zarówno budynki (świątynie, domy) jak i wazy, księgi, tkaniny, przedmioty codziennego użytku. W dzisiejszych czasach mamy do dyspozycji znacznie więcej materiałów, które umożliwiają nam osiąganie ciekawych efektów zdobniczych.
Jak nadać zaproszeniu oryginalności?
Eksperymentowanie i zastosowanie wielości technik dekoracyjnych i różnych materiałów plastycznych, umożliwia osiągnięcie wielu intrygujących efektów. Najbardziej oczywiste, tradycyjne metody zdobniczeZdobnictwozdobnicze na płaszczyźnie to rysunek, malarstwo lub grafika warsztatowa. Przekraczanie granic pomiędzy różnymi technikami lub ich łącznie prowadzi do najciekawszych rezultatów. Podczas projektowania i zdobienia zaproszenia jedynym ograniczeniem staje się tylko wyobraźnia. Oprócz rozmaitych technik warto także przemyśleć, jakie materiały wykorzystać – papier, kawałki cienkiego drewna, filc, tkaninę, folie itp.
Technika rysowania linii
Najpopularniejszym środkiem rysunkowym jest bez wątpienia ołówek. Dzięki swojej trwałości i zarówno delikatności umożliwia uzyskanie miękkich, subtelnych, aksamitnych linii, a zarówno żywiołowych, ostrych, drących. Aby opanować charakter kreski w rysunku, należy dobrać odpowiedni ołówek. W przypadku niewielkich, precyzyjnych szkiców najbardziej odpowiednim będzie zaostrzony ołówek twardy lub średni (ze znakiem H, HB). Ołówki miękkie, oznaczone literą B dają grubszą, płynniejszą linię. Urozmaicenia kreski dokonujemy poprzez zmianę nacisku podczas rysowania.
RBdKiNmXbw3a51
Artyści od wieków posługują się pędzlem i tuszem, szczególnie w kulturze chińskiej i japońskiej. Jeden z najwybitniejszych twórców europejskich, Rembrandt, również zafascynowany był tym bezpośrednim środkiem wyrazu. Jest to sztuka odzwierciedlająca charakter, zdecydowanie artysty. Mistrzowskie studium śpiącej dziewczyny zostało wykonane pędzlem i brązowym tuszem na papierze.
Rt8wIk6NqewVJ1
W szybkim, pozornie mało skomplikowanym szkicu można zauważyć całe bogactwo posługiwania się pędzlem, od cienkich, płynnych, delikatnych linii do grubszych, zdecydowanie ciemniejszych, zaznaczających pierwszy plan.
R1IORzxw5RuAV
RI41uQ7RnUjtc1
Rlrfb1nx2v8g61
W jego rysunkowych przedstawieniach kwiatów obserwujemy swobodę i nieregularność. Modelowanie kreski, jej grubości i tonu, zależy od nacisku narzędzia na papier.
Metoda piórka i tuszy daje oryginalne i interesujące efekty. Podobnie jak ołówek jest bardzo precyzyjna i szczegółowa, idealna do rysowania na żywo. Odpowiedni nacisk na pióro pozwala tworzyć wijące się, miękkie linie, kontury, okrążające portretowany przedmiot. Można wybrać do tej techniki zabarwiony papier lub łączyć ją z delikatnym malarstwem akwarelowym.
Sgrafitto – zdrapywanie
Ciekawą techniką dekoracyjną jest zdrapywanie, będące formą sgrafittoSgrafittosgrafitto. Polega ona na zdrapywaniu ostrymi narzędziami gładkiego podłoża, odkrywając warstwę spod spodu.
RwK1HuxxpyXCh1
Na powierzchnię płyty delikatnym pędzlem nakłada się tusz (zazwyczaj czarny). Gdy atrament wyschnie, można wydobyć poprzez wydrapywanie ostrzami, nożykami lub dłutami kolor podkładu. Możliwe jest również połączenie w tej metodzie pasteli olejnej z farbą akrylową. Wykorzystując chropowaty papier i rysując na nim jasnymi pastelami olejnymi, sporządzimy kolorową bazę pracy. Następnie pokrywamy ją warstwą czarnej farby i po przeschnięciu wydobywamy rysunkowy kształt. Czarna farba pełni wówczas rolę ciemnego tła.
Kalkomania, Dekupaż
Innym przykładem techniki dekoracyjnej jest kalkomaniaKalkomaniakalkomania, obejmująca także dekupaż, polegając na przyklejaniu na wybraną powierzchnię wzoru wyciętego z cienkiego papieru lub serwetki papierowej.
RZbQIpwiQYYqs1
Wykorzystuje się do tego klej, który po wyschnięciu staje się przezroczysty. Naklejane wzory mogą pochodzić z kolorowej gazety, być wydrukowane na specjalnym papierze lub narysowane na kalce kreślarskiej. Metodą tą interesował się np. Pablo Picasso.
Papierowe zaproszenie jest szczególną formą zawiadomienia. Projektując kartkę okolicznościową należy pamiętać, że musi ona zawierać nie tylko walory estetyczne, ale także czytelną treść. Całość pracy, rozumiana jako kompozycja, powinna być przemyślana i zrównoważona.
RhFx2LKVYjjeG1
Zadania
classicmobile
Ćwiczenie 1
RiSnar1nA2Q4K1
static
Ćwiczenie 1
Co to jest zdobnictwo?
A - Sztuka dekorowania B - Materiał, który można udekorować C - Sztuka projektowania przedmiotów codziennego użytku
A
classicmobile
Ćwiczenie 2
R1SOmkMefXxu71
static
Ćwiczenie 2
Przyjrzyj się wybranym reprodukcjom dzieł rysunkowych i dopasuj do nich technikę, którą zastosował autor.
Odpowiedzi: A - pędzel i tusz B - piórko,tusz,akwarela C - kalkomania
1‑A 2‑C 3‑B
Zobacz także
Inna wersja zadania
R16qGIR9pp3lMm148c7780a6646147_00000000000041
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1TL7730h0TC51
Przyporządkuj definicje do poniższych terminów: zdobnictwo, sgraffito, kalkomania.
Definicje:
1 - technika zdobnicza polegająca na zdrapywaniu ostrym narzędziem wierzchniej warstwy płyty
2 - sztuka dekorowania przedmiotów
3 - technika przenoszenia rysunków lub grafik za pomocą specjalnego papieru transferowego
Przyporządkuj definicje do poniższych terminów: zdobnictwo, sgraffito, kalkomania.
Definicje:
1 - technika zdobnicza polegająca na zdrapywaniu ostrym narzędziem wierzchniej warstwy płyty
2 - sztuka dekorowania przedmiotów
3 - technika przenoszenia rysunków lub grafik za pomocą specjalnego papieru transferowego
Połącz w pary definicje i podane określenia.
technika przenoszenia rysunków lub grafik za pomocą specjalnego papieru transferowego, sztuka dekorowania przedmiotów, technika zdobnicza polegająca na zdrapywaniu ostrym narzędziem wierzchniej warstwy płyty
Zdobnictwo
Sgrafitto
Kalkomania
Źródło: online-skills.
static
Ćwiczenie 3
Połącz w pary definicje i podane określenia.
A - Sgrafitto B - Zdobnictwo C - Kalkomania
1 - technika zdobnicza polegająca na zdrapywaniu ostrym narzędziem wierzchniej warstwy płyty 2 - sztuka dekorowania przedmiotów 3 - technika przenoszenia rysunków lub grafik za pomocą specjalnego papieru transferowego
A‑1,B‑2,C‑3
Zobacz także
Inna wersja zadania
RZ7zxqh6WU9jZm148c7780a6646147_00000000000051
Ćwiczenie 4
classicmobile
Ćwiczenie 5
R1hQ64oGv48RR1
static
Ćwiczenie 5
Jaką technikę prezentuje poniższa grafika?
ReWsT4HHHhqd81
A - malarstwo B - dekupaż C - wydrapywanie
C
classicmobile
Ćwiczenie 6
RalfJtCdjUhCK1
static
Ćwiczenie 6
Jakie cechy posiada przedstawiona kompozycja?
R1ZkcJKbGzrtW1
A - Płynna, asymetryczna linia B - Geometryzacja kształtu C - Zróżnicowanie grubości i tonu kreski
A
C
R1Iurz6xUlVAO
Ćwiczenie 7
classicmobile
Ćwiczenie 8
R1bsEWyLl3UOs1
static
Ćwiczenie 8
Jakie materiały potrzebne są do wykonania podobnej pracy, która znajduje się na przedstawionej fotografii?
ROycIgxCjLwCP1
A - Pastele olejne B - Czarny akryl, tusz lub akwarela C - Ostre narzędzie do wydrapywania w wierzchniej warstwie
A
B
C
Polecenie 1
Zapoznałeś się z wieloma możliwościami technicznymi w plastyce. Podejmij próbę wykonania własnego zaproszenia okolicznościowego, wykorzystując wybrane metody artystyczne. Zgromadź potrzebne materiały – możesz użyć nie tylko papieru, ale także folii, drewna, tkaniny. Postaraj się połączyć przynajmniej dwie techniki.
Słownik pojęć
Kalkomania
Kalkomania
Technika wykonywania barwnych rysunków na różnych podłożach (porcelanie, szkle, papierze) metodą przenoszenia ich ze specjalnie przygotowanego papieru. Odmianą kalkomanii jest dekupaż.
Sgrafitto
Sgrafitto
Technika zdobnicza polegająca na zdrapywaniu. Wykorzystywana w architekturze i w grafice artystycznej.