Terry Pratchett i Andrzej Sapkowski – więcej ich łączy czy dzieli?
Terry Pratchett i Andrzej Sapkowski – więcej ich łączy czy dzieli?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
- zna fragmenty prozy obu pisarzy,
- wie, na czy polegają podobieństwa i różnice w obu stylach prozatorskich.
b) Umiejętności
Uczeń:
- wskazuje na różnice i podobieństwa w prozie Pratchetta i Sapkowskiego,
- wyszukuje odpowiednie cytaty,
- nazywa elementy świata przedstawionego u Pratchetta i Sapkowskiego.
2. Metoda i forma pracy
praca z tekstem, charakterystyka porównawcza
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik (J. Dietrich J., A. Zacharska A., Ślad na fali); fragmenty prozy Pratchetta i Sapkowskiego zaczerpnięte z podręcznika
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel czyta na głos fragmenty prozy obu pisarzy, zamieszczone w podręczniku.
Prosi uczniów, aby w tym czasie wynotowywali elementy świata przedstawionego w prozie obu pisarzy.
b) Faza realizacyjna
1) Proza Sapkowskiego:
- główny bohater to Wiedźmin;
- świat nawiązujący do dawnych legend: obecność smoków, wilkołaków, motywu z odczarowaniem córki (za które król obiecuje dużą nagrodę), elfów (zmuszone do odejścia w góry i puszcze, próbują walczyć o dawne domeny), krasnoludów (brodaty, krępy lud; dobrzy wojownicy, górnicy i twórcy; sieci krasnoludzkich banków, działających sprawnie we wszystkich miastach); większość nie‑ludzi jest zasymilowana;
- główna oś opowieści koncentruje się wokół Geralta z Rivii, który podróżuje i zarabia na życie zabijając potwory, które terroryzują ludzi;
- Sapkowski w opowieść fantasy wplata polskie przysłowia, aforyzmy; jego język pełen jest nawiązań do współczesności;
- komiczną postacią, wokół której Sapkowski buduje wiele wątków humorystycznych, jest bard Jaskier;
- wątek miłosny opowiadań to uczucie łączące Geralta z czarodziejką Yennefer.
2) Proza Pratchetta:
- dowcipny Świat Dysku;
- główny bohater to A'Tuin – kosmiczny żółw, płynący powoli przez międzygwiezdną otchłań;
- miejsce akcji to słynne podwójne miasto Ankh‑Morpork, z jedyną we wszechświecie rzeką, na której można obrysować zwłoki, i słynnym Niewidocznym Uniwersytetem – siedzibą magów;
- akcja toczy się w świecie o kształcie dysku, spoczywającego na grzbietach czterech słoni, stojących na skorupie A'Tuina;
- inne postaci to: Śmierć, Rincewind (mag‑nieudacznik), Patrycjusz Ankh‑Morpork.
- proza Pratchetta jest niezwykle zabawna, ironiczna, celnie komentuje współczesną popkulturę i politykę.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie oceniają, co łączy tych pisarzy, a co dzieli.
Świat Sapkowskiego, mimo iż jest fantastyczny, jest nam bliski dzięki swojskości dialogów oraz licznym nawiązaniom do baśni. U obu pisarzy występują krasnoludy, elfy, wilkołaki. W obu światach są aluzje do czasów współczesnych, politycznych wydarzeń.
U Sapkowskiego akcja jest bardziej skoncentrowana na jednym bohaterze – Wiedźminie.
5. Bibliografia
Dietrich J., Zacharska A., Ślad na fali: język polski w gimnazjum: podręcznik dla klasy I: teksty i ćwiczenia, Oświata, Warszawa 2000.
Fragmenty prozy Pratchetta i Sapkowskiego zaczerpnięte z podręcznika.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak