Terry Pratchett i Andrzej Sapkowski – więcej ich łączy czy dzieli?

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

- zna fragmenty prozy obu pisarzy,

- wie, na czy polegają podobieństwa i różnice w obu stylach prozatorskich.

b) Umiejętności

Uczeń:

- wskazuje na różnice i podobieństwa w prozie Pratchetta i Sapkowskiego,

- wyszukuje odpowiednie cytaty,

- nazywa elementy świata przedstawionego u Pratchetta i Sapkowskiego.

2. Metoda i forma pracy

praca z tekstem, charakterystyka porównawcza

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik (J. Dietrich J., A. Zacharska A., Ślad na fali); fragmenty prozy Pratchetta i Sapkowskiego zaczerpnięte z podręcznika

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel czyta na głos fragmenty prozy obu pisarzy, zamieszczone w podręczniku.

Prosi uczniów, aby w tym czasie wynotowywali elementy świata przedstawionego w prozie obu pisarzy.

b) Faza realizacyjna

1) Proza Sapkowskiego:

- główny bohater to Wiedźmin;

- świat nawiązujący do dawnych legend: obecność smoków, wilkołaków, motywu z odczarowaniem córki (za które król obiecuje dużą nagrodę), elfów (zmuszone do odejścia w góry i puszcze, próbują walczyć o dawne domeny), krasnoludów (brodaty, krępy lud; dobrzy wojownicy, górnicy i twórcy; sieci krasnoludzkich banków, działających sprawnie we wszystkich miastach); większość nie‑ludzi jest zasymilowana;

- główna oś opowieści koncentruje się wokół Geralta z Rivii, który podróżuje i zarabia na życie zabijając potwory, które terroryzują ludzi;

- Sapkowski w opowieść fantasy wplata polskie przysłowia, aforyzmy; jego język pełen jest nawiązań do współczesności;

- komiczną postacią, wokół której Sapkowski buduje wiele wątków humorystycznych, jest bard Jaskier;

- wątek miłosny opowiadań to uczucie łączące Geralta z czarodziejką Yennefer.

2) Proza Pratchetta:

- dowcipny Świat Dysku;

- główny bohater to A'Tuin – kosmiczny żółw, płynący powoli przez międzygwiezdną otchłań;

- miejsce akcji to słynne podwójne miasto Ankh‑Morpork, z jedyną we wszechświecie rzeką, na której można obrysować zwłoki, i słynnym Niewidocznym Uniwersytetem – siedzibą magów;

- akcja toczy się w świecie o kształcie dysku, spoczywającego na grzbietach czterech słoni, stojących na skorupie A'Tuina;

- inne postaci to: Śmierć, Rincewind (mag‑nieudacznik), Patrycjusz Ankh‑Morpork.

- proza Pratchetta jest niezwykle zabawna, ironiczna, celnie komentuje współczesną popkulturę i politykę.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie oceniają, co łączy tych pisarzy, a co dzieli.

Świat Sapkowskiego, mimo iż jest fantastyczny, jest nam bliski dzięki swojskości dialogów oraz licznym nawiązaniom do baśni. U obu pisarzy występują krasnoludy, elfy, wilkołaki. W obu światach są aluzje do czasów współczesnych, politycznych wydarzeń.

U Sapkowskiego akcja jest bardziej skoncentrowana na jednym bohaterze – Wiedźminie.

5. Bibliografia

Dietrich J., Zacharska A., Ślad na fali: język polski w gimnazjum: podręcznik dla klasy I: teksty i ćwiczenia, Oświata, Warszawa 2000.

Fragmenty prozy Pratchetta i Sapkowskiego zaczerpnięte z podręcznika.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak