The turmoil of Saxon times strengthened the conviction of more enlightened citizens about the indispensability of change. One of the most reformatory proposals in this regard was a work written by Father Stanisław Konarski „O skutecznym rad sposobie”. It assumed a comprehensive improvement of both a legislative power - namely the Sejm, as well as the executive power. Among other things, he demanded the abolition of liberum veto and the institution of majority voting. Konarski was supported by the Czartoryski family, hence his demands were regarded as the program of the party. One of the fundamental changes that could be observed at the end of the Saxon era was a change in Polish education which was when Collegium Nobilium and the Załuski Library were opened. Jesuits and Piarists introduced significant changes in their colleges. Economic growth played a major role in the intellectual revival in the second half of the 18th century. Agriculture started flourishing, especially in the western provinces where textile dispersed manufacture began to develop, thus providing a market for agricultural goods. Numerous factories were established which manufactured porcelain, pottery and Slavic belts. Cities began to thrive again. Any impediments in the production of handicrafts and trade were abolished, an urban and architectural order of cities was demanded and so was the maintenance and improvement of sanitary conditions.
Rj15yJFPXmjNn
Exercise 1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem abstraktu.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem abstraktu.
Match the correct name of the reform project with its title and author’s name.
Limitation of liberum veto and free elections, Abolition of liberum veto
Reform name
Work title
Author
Limitation of liberum veto and free elections
Abolition of liberum veto
1
Exercise 2
W dostępnych ci źródłach poszukaj informacji kim byli: Adam Naruszewicz, Onufry Kopczyński, Stanisław Małachowski, Tadeusz Kościuszko, Wojciech Bogusławski.
W dostępnych ci źródłach poszukaj informacji kim byli: Adam Naruszewicz, Onufry Kopczyński, Stanisław Małachowski, Tadeusz Kościuszko, Wojciech Bogusławski.
RDM2PqMQPf4Kc
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem.
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem.
Collegium Nobilium, established by Stanisław Konarski in 1740, educated a young generation of Poles in the field of civic responsibility for the fate of the country. Create a small tableau of the famous school of Piarists. From the images presented below select tutors (or their works) and students of that school along with their signatures and place them in an appropriate place on board.
Task 1
Familiarise yourself with the novelties of the Enlightenment era that reached the Polish land. What connected coffee with politics?
R1DG3xCbPFGTZ1
Coffee and politics 1724 First coffee house The first coffee house In Warsaw was opened by certain Meyerhofer, a courtier of Augustus II the Strong. It was located by the Saxon Garden. The coffee house, however, went bankrupt because the Varsovians did not want to drink coffee in public at first. In the same year another coffee house was opened by Henry Duvall of Freach origin. It was the first coffee house that existed for a longer period of time, and was located by the Old Town Square (it operated until the 1870’s)., 1731 First porcelain warehouse The first warehouse of Meissen porcelain was opened in Warsaw, it was the first European porcelain - manufactured in Meissen. Richly decorated china sets and porcelain figures depicting characters from court life were eagerly bought in the capital city., 1738 Pottery manufacture Princess Anna Radziwiłłowa née Sanguszko built a pottery manufacture in Biała Podlaska, she also initiated the construction of two glass factories. Exquisite coffee sets produced in pottery and, slightly later, in porcelain manufactures in Biała Podlaska, Żółkiew or Ćmielów in the first half of the 18th century indicate the spread/dissemination/popularisation of coffee in Polish houses. It became a popular beverage when it reached Turkey through the neighbouring Moldova at the end of the 18th century. As a luxurious merchandise it was served not only in magnates’ houses but also in other wealthy and affluent ones. But almost until the end of the Saxon era it was consumed mostly in private places., 1763 Subsequent coffee houses The stormy expansion of coffee housed begins, first in Warsaw and, subsequently in other cities. More and more coffee houses are being opened. In 1792 there were one hundred and one coffee houses in Warsaw. It was in such places where, at the end of the century, during the Four Year Sejm (you will learn about it in subsequent lessons), private disputes were conducted over reforms that lead to the composition of the Constitution of 3 May 1791. The most prominent coffee house, visited by almost the entire city, was the one that belonged to widow Neybertowa called Wiejska Kawa at Wiejska Street in Ujazdów, so at the most popular route of the suburban rides.
Coffee and politics 1724 First coffee house The first coffee house In Warsaw was opened by certain Meyerhofer, a courtier of Augustus II the Strong. It was located by the Saxon Garden. The coffee house, however, went bankrupt because the Varsovians did not want to drink coffee in public at first. In the same year another coffee house was opened by Henry Duvall of Freach origin. It was the first coffee house that existed for a longer period of time, and was located by the Old Town Square (it operated until the 1870’s)., 1731 First porcelain warehouse The first warehouse of Meissen porcelain was opened in Warsaw, it was the first European porcelain - manufactured in Meissen. Richly decorated china sets and porcelain figures depicting characters from court life were eagerly bought in the capital city., 1738 Pottery manufacture Princess Anna Radziwiłłowa née Sanguszko built a pottery manufacture in Biała Podlaska, she also initiated the construction of two glass factories. Exquisite coffee sets produced in pottery and, slightly later, in porcelain manufactures in Biała Podlaska, Żółkiew or Ćmielów in the first half of the 18th century indicate the spread/dissemination/popularisation of coffee in Polish houses. It became a popular beverage when it reached Turkey through the neighbouring Moldova at the end of the 18th century. As a luxurious merchandise it was served not only in magnates’ houses but also in other wealthy and affluent ones. But almost until the end of the Saxon era it was consumed mostly in private places., 1763 Subsequent coffee houses The stormy expansion of coffee housed begins, first in Warsaw and, subsequently in other cities. More and more coffee houses are being opened. In 1792 there were one hundred and one coffee houses in Warsaw. It was in such places where, at the end of the century, during the Four Year Sejm (you will learn about it in subsequent lessons), private disputes were conducted over reforms that lead to the composition of the Constitution of 3 May 1791. The most prominent coffee house, visited by almost the entire city, was the one that belonged to widow Neybertowa called Wiejska Kawa at Wiejska Street in Ujazdów, so at the most popular route of the suburban rides.
Source: Johann Joachim Kändler, domena publiczna.
RLsPHsbCG7hen
Exercise 3
Match the pairs: English words with Polish definition. Leaseholder Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. boni ordinis committee Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. Dutch settlement Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. Tableau Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. Vacancy Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. public house Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych.
Match the pairs: English words with Polish definition. Leaseholder Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. boni ordinis committee Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. Dutch settlement Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. Tableau Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. Vacancy Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych. public house Możliwe odpowiedzi: 1. nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, 2. dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, 3. wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów., 4. zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., 5. miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, 6. in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych.
Match the pairs: English words with Polish definition.
miejsce gdzie sprzedaje się napoje alkoholowe, które wypijane są w miejscu ich zakupu, in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych., nieobsadzone stanowiska, urzędy w dawnej Rzeczypospolitej, dzierżawca budynków gospodarczych, karczm, szynków i gruntów rolnych, zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne., wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów.
Komisje dobrego porządku – in. komisje boni ordinis, instytucje zarządzane kilkuosobowo, zajmujące się porządkowaniem spraw większych miast królewskich Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego; Komisja Boni Ordis - działała w ramach Rady Nieustającej, znosiła utrudnienia w rzemiośle i handlu, nakazywała porządkowanie urbanistyczne i architektoniczne miast, wymuszała utrzymanie porządku i poprawę warunków sanitarnych.
Osadnictwo holenderskie - zwane olęderskim; jest to ruch kolonizacyjny, którego początki na ziemiach polskich sięgają końca XVI wieku. Trwał on aż do rozbiorów Polski, a ślady jakie pozostawił są jeszcze dziś widoczne.
Tableau (czyt. tablo) – wielkoformatowe pamiątkowe zdjęcie grupy osób; składa się z wielu mniejszych zdjęć tychże osób; wykonywano je w celu upamiętnienia grupy uczniów i nauczycieli lub studentów i profesorów.
