Tlen i jego właściwości

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń wie:

• co to jest tlen,

• jak można otrzymać tlen,

• co to jest reakcja analizy,

• co to jest reakcja syntezy,

• co to są substraty i produkty reakcji.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• zapisać słowny przebieg reakcji rozkładu i syntezy,

• wskazać substraty i produkty reakcji,

• określić właściwości tlenu.

2. Metoda i forma pracy

Słowno – doświadczalna, praca z klasą.

3. Środki dydaktyczne

Sprzęt i szkło laboratoryjne:

• probówki,

• zlewki,

• krystalizator,

• korek do probówki,

• rurka.

Odczynniki chemiczne:

• manganian (VII) potasu,

• siarka,

• magnez,

• woda.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel po sprawdzeniu obecności przypomina właściwości i skład powietrza.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przedstawia sposób otrzymywania tlenu na przykładzie reakcji analizy tlenku rtęci (II), zapisuje słowny przebieg reakcji, omawia, na czym ona polega, wymienia substraty i produkty.

2. Ze względów bezpieczeństwa otrzymuje tlen w reakcji analizy manganianu (VII) potasu. Nauczyciel wykonuje doświadczenie:

Doświadczenie 1:

Otrzymywanie tlenu z manganianu (VII) potasu.

Obserwacje:

W wyniku ogrzewania manganianu (VII) potasu wydzielają się pęcherzyki gazu. Umieszczone w nim tlące się łuczywko zapala się jasnym płomieniem.

Wnioski:

Ogrzewając manganian (VII) potasu, otrzymujemy tlen, który jest gazem bezbarwnym i bezwonnym.

3. Nauczyciel bada właściwości tlenu. Wykonuje doświadczenie:

Doświadczenie 2:

Spalanie siarki i magnezu w tlenie.

Obserwacje:

Siarka pali się jasnoniebieskim płomieniem, tworząc duszący dym. Magnez spala się jasnym, oślepiającym płomieniem tworząc biały proszek.

Wnioski:

Tlen jest substancją podtrzymującą spalanie. Łączy się z metalami i niemetalami, tworząc tlenki.

4. Nauczyciel zapisuje słownie równania reakcji łączenia się tlenu z siarką i magnezem. Uczniowie wskazują substraty i produkty reakcji, porównują ilość substratów i produktów z ich ilością w reakcji analizy. Na tej podstawie nauczyciel podaje definicję reakcji syntezy.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel zapsuje kilka słownie kilka przykadów równań reakcji syntezy i analizy. Zadaniem uczniów jest podanie substratów i produktów w tych reakcjach oraz określenie, czy jest to reakcja syntezy czy analizy (załącznik 1).

5. Bibliografia

1. Gulińska H., Haładuda J., Smolińska J., Ciekawa chemia, WSiP, Warszawa 2006.

2. Kulawik T., Litwin M., Program nauczania chemii w gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 1999.

3. Łopata K., Warchoł A., Chemia w gimnazjum, WSiP, Warszawa 2001.

4. Pabian J., Chemia nieorganiczna - część 3, Greg, Kraków 2003.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

Uzupełnij słowny zapis równań reakcji. Określ czy jest to reakcja syntezy, czy analizy. Pojedynczą linią podkreśl substraty, podwójną produkty reakcji:

węgiel + tlen = .........

..........= tlen + wodór

ołów + ........= tlenek ..........

........+..........= tlenek wapnia

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak