Tlenek krzemu (IV), jego odmiany i zastosowanie

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• wie, w jakich minerałach występuje tlenek krzemu (IV),

• zna właściwości krzemionki,

• wie, do czego służy krzemionka,

• potrafi podać przykłady związków chemicznych budujących skorupę ziemską.

b) Umiejętności

Uczeń umie zbadać właściwości krzemionki.

2. Metoda i forma pracy

Praktyczna – ćwiczenia uczniowskie, naprowadzająca, ilustracyjna - pokaz.

3. Środki dydaktyczne

Sprzęt laboratoryjny: palnik gazowy

Odczynniki: krzemionka, minerały zawierające krzemionkę: kwarc – kryształ górski, ametyst, cytryn, kwarc zadymiony – agat, mika, skalenie, krzemiany, woda, stężony roztwór kwasu solnego

Układ okresowy pierwiastków

Tabela rozpuszczalności wodorotlenków i soli

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi o wykonanie ćwiczenia 13., str. 85 z zeszytu ćwiczeń.

2. Uczniowie określają położenie krzemu w układzie okresowym pierwiastków chemicznych.

3. Nauczyciel pokazuje minerały zawierające tlenek krzemu (IV).

4. Uczniowie oglądają również ilustracje przedstawiające minerały w podręczniku str. 134‑142.

5. Nauczyciel w formie pokazu wykonuje:

Doświadczenie 1.: Określenie właściwości minerałów zawierających tlenek krzemu (IV).

Doświadczenie 2.: Określenie właściwości krzemionki.

Uczniowie określają barwę, stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie.

6. Nauczyciel działa stężonym roztworem HCl na krzemionkę.

7. Uczniowie zapisują obserwacje i wnioski oraz podają zastosowanie krzemionki.

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi o wykonanie ćwiczenia 1., str. 99. z podręcznika oraz narysowanie wzorów strukturalnych kwasów krzemowych (IV), przypomina, że krzem w obu kwasach jest czterowartościowy.

2. Uczniowie rysują wzory strukturalne kwasów krzemowych (IV) oraz układają wzory sumaryczne i strukturalne krzemianów (IV) potasu i wapnia.

3. Nauczyciel ocenia aktywność uczniów na lekcji.

5. Bibliografia

1. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia dla gimnazjum, część 2, Nowa Era, Warszawa 2003.

2. Kulawik T., Litwin M., Ćwiczenia z chemii dla gimnazjum, część 2, Nowa Era, Warszawa 2003.

6. Załączniki

Zadanie domowe

• Na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli na str. 131. z podręcznika odczytaj rozpuszczalność krzemianów i znanymi sposobami otrzymaj: siarczan (IV) magnezu i krzemian (IV) sodu.

• Dla chętnych: Wykonaj zadanie 15., str. 86. z zeszytu ćwiczeń.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak