Scenariusz zajęć

III etap edukacyjny, język polski

Temat: To już wiem i umiem – rozbioru zdań dokonuję

Treści kształcenia:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

3. Świadomość językowa. Uczeń:

5) rozpoznaje w zdaniach i równoważnikach zdań różne rodzaje podmiotów, orzeczeń, dopełnień, okoliczników oraz przydawek – rozumie ich funkcje.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Rozróżnia rodzaje wypowiedzeń,

• Wskazuje, jaką rolę w zdaniu pełnią poszczególne części mowy,

• Rozróżnia i wskazuje części zdania,

• Rozumie polecenia i wykonuje je zgodnie z instrukcją,

• Doskonali umiejętność pracy samodzielnej i w grupie.

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

• Zna części zdania i ich rodzaje,

• Odróżnia zdanie od równoważnika zdania,

• Poprawnie redaguje różne wypowiedzenia,

• Wyraża się w sposób precyzyjny i zwięzły,

• Komunikuje się i współpracuje w zespole.

Kompetencje kluczowe:

• Porozumiewanie się w języku ojczystym,

• Umiejętność uczenia się,

• Kompetencje społeczne i obywatelskie.

Środki dydaktyczne:

• Zasób multimedialny: film „Części zdania”,

• Sprzęt multimedialny (komputer, ewentualnie podłączony do telewizora/projektor multimedialny/tablica interaktywna),

• Kartki zielone i czerwone.

Metody nauczania:

• Podająca: wyjaśnienie,

• Eksponująca: film,

• Praktyczna: ćwiczenia praktyczne.

Formy pracy:

• Zbiorowa,

• Grupowa jednolita,

• Indywidualna jednolita.

Przebieg zajęć:

Etap wstępny

Nauczyciel wita uczniów; przeprowadza czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności, zapisanie tematu lekcji na tablicy oraz zapoznanie uczniów z celami zajęć.

By przypomnieć im wiadomości o wypowiedzeniu, nauczyciel proponuje uczniom zabawę typu prawda/fałsz. Rozdaje im kartki zielone i czerwone. Informuje ich, że będzie czytał różne określenia, a uczniowie mają za zadanie podnieść zieloną kartę na znak zgody i czerwoną jako zaprzeczenie.

Przykładowe określenia:

• Zdanie to wypowiedzenie, które zawiera orzeczenie (TAK).

• Równoważnik zdania to wypowiedzenie zawierające dwa orzeczenia (NIE).

• Zdanie złożone ma jedno orzeczenie i dwa podmioty (NIE).

• Wypowiedzeniem jest zarówno zdanie jak i równoważnik zdania (TAK).

Etap realizacji

Nauczyciel informuje uczniów, że zaraz obejrzą film z zasobu multimedialnego. Prosi, by zwrócili uwagę na przykłady pojawiających się w nim wypowiedzeń i zapisali je w zeszytach. Po emisji materiału pyta np., jakie przydawki pojawiły się w zdaniach omawianych w filmie, jakie okoliczniki. Może też powtórzyć rozbiór tych zdań (uczniowie zaznaczają w zeszytach odpowiednie części zdania), przypominając rodzaje okoliczników i przydawek.

Następnie nauczyciel zapisuje na tablicy kolejne zdanie:

„Kasia jedzie szybko na żółtym rowerze”.

Rysuje tabelę (nie wypełnia części zdania, będzie to zadaniem uczniów):

Uczniowie nazywają części mowy, jakie wchodzą w skład tego zdania i uzupełniają w tabeli funkcje, jakie pełnią one w zdaniu.

W kolejnym etapie zajęć zespół klasowy zostaje podzielony na pięć grup (grupa podmiotu, grupa orzeczenia, grupa dopełnienia, grupa okolicznika, grupa przydawki). Każda z nich otrzymuje po trzy zdania i polecenie podkreślenia oraz nazwania wskazanej (nazwą grupy) części zdania. Proponowane zdania:

• Siostra koleżanki w przyszłości zostanie znaną pianistką.

• Kasia i Basia jeżdżą szybko na swoich pięknych rolkach.

• Jutro pójdziemy do klubu młodzieżowego.

Po zakończeniu pracy nauczyciel prosi liderów poszczególnych grup o przedstawienie wyników. Reszta klasy przepisuje zdania do zeszytu wraz z określeniami ich części.

Etap końcowy

Uczniowie pracują w parach. Piszą na kartkach po jednym zdaniu rozwiniętym, następnie wymieniają się kartkami i nazywają części zdania. Podpisują i oddają nauczycielowi do sprawdzenia.

Praca domowa:

Przygotuj rebusy, krzyżówkę lub wykreślankę (do wyboru) związane z nazwami części zdania (wykorzystaj nazwy wszystkich pięciu podstawowych części zdania).

Dodatkowo:

Jest to lekcja podsumowująca wiadomości o częściach zdania, rodzajach wypowiedzeń.

R1Pf7KpDcRqn3