R1FF5nnYphp7R
Zdjęcie przedstawia żółty helikopter na tle niebieskiego, bezchmurnego nieba.

Udzielanie pierwszej pomocy

Działania Lotniczego Pogotowia Ratunkowego są przykładem szybkiej reakcji na zagrożenie życia i zdrowia poszkodowanego
Źródło: Lukas skywalker, licencja: CC BY 3.0.

Człowiek jest istotą podatną na różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne. Nic dziwnego, gdyż w toku ewolucji o naszym sukcesie jako gatunku decydowały zupełnie inne cechy, np. zdolności przetwarzania informacji. Niemniej, musimy w związku z tym brać pod uwagę liczne potencjalne ryzyka, które mogą doprowadzić do ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (np.: złamania, zwichnięcia, ale też porażenia prądem czy wypadki komunikacyjne) lub nawet śmierci. O znaczeniu udzielania pierwszej pomocy w celu ratowania zdrowia i życia dowiesz się z tego materiału.

W celu zrozumienia poruszanych zagadnień, spróbuj wymienić inne niż we wstępie przypadki, przy których niezbędne może być udzielenie pierwszej pomocy. Możesz skupić się na takich, które są potencjalnie związane z twoim codziennym środowiskiem - domem czy szkołą. Jeżeli natomiast byłeś/–aś już świadkiem takich działań, przypomnij sobie dodatkowo jak one wyglądały i jakie czynności wykonywali kolejno ratownicy.

Nauczysz się
  • opisywać znaczenie udzielania pierwszej pomocy;

  • podawać przykład aplikacji na telefon komórkowy wspierającej udzielanie pierwszej pomocy.

RA69zdqGjM8De
Pluszowy miś w bandażach
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

1. Pierwsza pomoc

Udzielenie pierwszej pomocy nie jest czynnością dobrowolną. Po pierwsze, możemy w tym kontekście przytoczyć artykuł 4. Ustawy o Państwowym Ratownictwie MedycznymPaństwowe Ratownictwo MedycznePaństwowym Ratownictwie Medycznym.

Kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych możliwości i umiejętności ma obowiązek niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.

1 Źródło: dostępny w internecie: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf [dostęp 22.06.2022].

Po drugie, zakres odpowiedzialność za zaniechanie udzielenia pierwszej pomocy reguluje Kodeks Karny w artykule 162:

§  1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

1 Źródło: dostępny w internecie: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf [dostęp 22.06.2022].

§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.

1 Źródło: dostępny w internecie: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf [dostęp 22.06.2022].

Powyższe regulacje są niezwykle istotne, ponieważ o powodzeniu działań związanych z pierwszą pomocą decydują często minuty.

Obejrzyj film, w którym omówiono podstawowe fakty związane z udzielaniem pierwszej pomocy.

R15DS1Dl48QJ9
Film dotyczy znaczenia udzielania pierwszej pomocy
Polecenie 1

Wyjaśnij, co oznacza stan nagłego zagrożenia zdrowotnego.

R1Sgh7Kw5TRPB
Miejsce na notatki ucznia.
Polecenie 2

Czy są wyjątki od obowiązku udzielania pierwszej pomocy? Wpisz odpowiedź poniżej, podając przykład.

R1Sgh7Kw5TRPB
Miejsce na notatki ucznia.
Polecenie 3

Na filmie przedstawiono trzy poziomy, na jakich jest udzielana pierwsza pomoc. Zapisz je poniżej w kolejności od najniższego do najwyższego.

R1Sgh7Kw5TRPB
Miejsce na notatki ucznia.

2. Aplikacje wspomagające udzielanie pierwszej pomocy

Rc2xhaGhm64j9
Kobieta z telefonem
Źródło: George Dolgikh, Pexels, domena publiczna.

Aplikacje dotyczące udzielania pierwszej pomocy możemy podzielić na tworzone przez służby i instytucje państwowe, tj. niekomercyjne, a także na tworzone przez podmioty prywatne, również osoby fizyczne, które działają podobnie jak wiele innych aplikacji, np. oferując zakup określonych produktów i usług. Zawsze przed dokonaniem instalacji należy sprawdzić:

  • pochodzenie aplikacji, jej autorów;

  • czy posiada odpłatne usługi i w jaki sposób mogą nas obciążyć;

  • jaki mamy system operacyjny w telefonie i czy inne parametry telefonu pozwolą na jej uruchomienie;

  • czy sklep z aplikacjami sprawdził bezpieczeństwo aplikacji;

  • do jakiego rodzaju naszych danych chce uzyskać dostęp aplikacja;

  • czy aplikacja jest aktualna - w przypadku pierwszej pomocy możemy to sprawdzić np. na stronie z wytycznymi Polskiej Rady ResuscytacjiPolska Rada ResuscytacjiPolskiej Rady Resuscytacji;

  • komentarze i uwagi innych użytkowników.

Trzeba także pamiętać, że korzystanie z jakichkolwiek aplikacji odbywa się na naszą własną odpowiedzialność.

Aplikacje dotyczące pierwszej pomocy występują w różnych wariantach, obejmując:

  • całokształt zagadnień pierwszej pomocy;

  • pierwszą pomoc dedykowaną konkretnym grupom wiekowym, np. osobom w podeszłym wieku;

  • zakup i konfigurację urządzeń służących udzielaniu pierwszej pomocy;

  • uproszczone informacje, dotyczące tylko lub w większości konkretnych problemów, np. umożliwiając wpisanie podstawowych danych medycznych, znalezienie bezpiecznego noclegu;

  • lokalizację osoby poszkodowanej.

O tym, w jaki sposób korzystać z przykładowej aplikacji wspierającej pierwszą pomoc, dowiesz się z poniższej prezentacji multimedialnej. Zwróć uwagę, że łączy ona zarówno zagadnienia udzielania pierwszej pomocy, jak i informacje z zakresu bezpieczeństwa, np. filmy instruktażowe, wiadomości meteorologiczne. Ponadto posiada elementy interaktywne, mogące wesprzeć nasze działanie w czasie rzeczywistym.

RlFRYhzUBt1fO
1
R1Gs9p6JKAi2y
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Aplikacja na telefon komórkowy jako wsparcie w udzielaniu pierwszej pomocy.

RiKVS6fVFje62
1
R1en0d9eNbNl9
Czarno‑biały film. Męski palec wystukuje numer na telefonie komórkowym, który leży na blacie.
1

Telefon komórkowy, a dokładniej zainstalowana na nim właściwa aplikacja, może posłużyć nam jako przewodnik w czasie udzielania pierwszej pomocy. Może być to ważne szczególnie w przypadku, gdy nie mamy pełnej wiedzy na ten temat, a jednocześnie zagraża nam niebezpieczeństwo lub jesteśmy świadkami sytuacji zagrażającej zdrowiu i życiu innej osoby.

RMe4hNGfsNtI5
1
R17LHK0ufcejL
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Przykładem jest aplikacja nosząca tytuł „Pierwsza pomoc w sytuacji zagrożeń”. Dzięki niej możemy nie tylko poznać lub przypomnieć sobie zagadnienia związane z wybranymi obszarami udzielania pierwszej pomocy, ale także dowiedzieć się różnych dodatkowych rzeczy związanych z naszym bezpieczeństwem.

R1eO5v2q1HvYd
1
RQ3sa22LQ9qen
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Program może nas poprowadzić od samego początku – podpowiedzieć sposób wezwania pomocy i numery, pod które powinnyśmy dzwonić, aby ją uzyskać.

RhrxE7DNzejvP
1
RaozE5swN5O6x
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Następnie, klikając konkretne ikony, możemy uzyskać bardziej szczegółowy opis interesujących nas zagadnień, np. prawidłowego przeprowadzenia resuscytacji krążeniowo‑oddechowej czy opatrywania zranień.

R1KC9emTn0wAN
1
R14BdO1K0kFwt
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Możemy także skorzystać z bezpośredniej asysty urządzenia w czasie udzielania pomocy.

R1YkGTNzXkJDF
1
RP7MZ6lNvqW2d
Film przedstawia pływający po wodzie żółty kajak. Wyskakuje z niego mężczyzna, który następnie nagrywa siebie pod wodą.
1

Aplikacja może być dla nas przydatna również w czasie odpoczynku, niezależnie od pory roku.

RuJ0XLU4PYvJJ
1
RWBBAqIP1T1BG
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Przykładem są podrozdziały dotyczące pomocy w czasie tonięcia czy załamania lodu. Po kliknięciu konkretnej ikony uzyskamy dokładne instrukcje, jak należy postępować. Dodatkowo, ważniejsze uwagi są oznaczone jaskrawymi kolorami, a czynności opisane nie tylko tekstowo, ale także za pomocą symbolicznych obrazków.

RiN4oloNxwLPy
1
RESAz9ZIpwsyE
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Dzięki aplikacji uzyskamy również dostęp do ważnych informacji pogodowych, dzięki którym dowiemy się o potencjalnie zagrażających naszemu bezpieczeństwu zjawiskach – np. w zakresie poziomu wód czy ryzyka pożarowego.

R10FVOq5tYGhP
1
R1WfGU6hKd6Hc
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Znajdziemy w niej także wiadomości, jak postępować w przypadku zdarzeń dotykających większej liczby osób, np. katastrof, zamachów.

RrBJy4ZdB8RtH
1
R1CijQoDSdSic
Źródło: Learnetic SALearnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1

Podsumowując, zainstalowanie aplikacji wspomagającej udzielanie pierwszej pomocy nie stawia przed nami żadnych większych trudności. Wystarczy włączyć telefon komórkowy i pobrać ją w wariancie zgodnym z posiadanym systemem operacyjnym. Dzięki rozbudowanemu zakresowi tematycznemu, możemy zwiększać swoją wiedzę na temat pierwszej pomocy, a w razie konieczności udzielać jej przy asyście interaktywnych komunikatów. Część dostępnych informacji pozwala nam również zapobiec groźnym sytuacjom. Dbamy w ten sposób zarówno własne bezpieczeństwo, jak i bezpieczeństwo osób z naszego otoczenia.

Głośność lektora
Głośność muzyki
Polecenie 4

Wyjaśnij, w jaki sposób posiadanie aplikacji wspierającej udzielanie pierwszej pomocy zainstalowanej na telefonie może pomóc w ratowaniu zdrowia i życia - własnego lub innych osób.

R1Sgh7Kw5TRPB
Miejsce na notatki ucznia.
Polecenie 5

Podaj przykład działań, które aplikacja może wspierać w czasie rzeczywistym.

R1Sgh7Kw5TRPB
Miejsce na notatki ucznia.
Polecenie 6

Wymień przykłady zagrożeń naturalnych, o których aktualne informacje możemy pozyskać z aplikacji.

R1Sgh7Kw5TRPB
Miejsce na notatki ucznia.

3. Podsumowanie

  • Udzielenie pierwszej pomocy jest obowiązkiem wynikającym z istniejącego w Polsce prawa.

  • Nie musimy udzielać pierwszej pomocy w sytuacjach, w których również nasze zdrowie i życie byłoby zagrożone.

  • Aplikacje na telefony, mogą być bardzo przydatne przy udzielaniu pierwszej pomocy - zarówno jeżeli chodzi o pogłębianie wiedzy, jak i konkretne działanie.

4. Słownik

Państwowe Ratownictwo Medyczne
Państwowe Ratownictwo Medyczne

System Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM) powstał, aby zapewnić pomoc każdej osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. System PRM działa 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, przez cały rok. Jednostki tego systemu to:

  1. Szpitalne Oddziały Ratunkowe (SOR‑y);

  2. Zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego

Ciekawostka

Z systemem PRM współpracują centra urazowe oraz oddziały szpitalne wyspecjalizowane w leczeniu nagłych stanów zagrażających zdrowiu i życiu, takich jak zawał serca czy udar mózgu.

Poza szpitalem pomocy udzielają zespoły ratownictwa medycznego. Zespoły wysyła do pacjenta dyspozytor medyczny, po przyjęciu zgłoszenia na numer alarmowy 999 lub 112.

Z systemem PRM współdziałają również służby ratownicze, w szczególności:

  • Straż Pożarna,

  • Policja,

  • Górskie, Tatrzańskie i Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.

Polska Rada Resuscytacji
Polska Rada Resuscytacji

organizacja zajmująca się opracowywaniem zasad i wytycznych dotyczących udzielania pierwszej pomocy

5. Zadania

R14SfOmVIZ22U
Ćwiczenie 1
Zadanie interaktywne polega na zdecydowaniu, czy podane zdania są prawdziwe czy fałszywe.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1WuEYL6z8wxr
Ćwiczenie 2
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ry8NlbUf5Q7SU
Ćwiczenie 3
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RL4dl42xH5tot
Ćwiczenie 4
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1XFiUzu1R0iB
Ćwiczenie 5
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu krzyżówki.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RsIfHm4F6FYIx
Ćwiczenie 6
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 7

Spróbuj zaprojektować i opisać krótko aplikację wspomagającą udzielanie pierwszej pomocy, która byłaby optymalna z punktu widzenia twoich potrzeb.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 8

Spróbuj pobrać niekomercyjną aplikację wspomagającą udzielanie pierwszej pomocy na swój smartfon. Może to być np. wskazana w czasie lekcji aplikacja „Pierwsza pomoc w sytuacji zagrożeń”. Następnie wybierz interesujące cię zagadnienie z zakresu działania aplikacji i opisz krótko poniżej, w jaki sposób może być przez ciebie wykorzystane w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia.

uzupełnij treść

6. Notatnik

RtFNTKP9zBNq9
Miejsce na notatki ucznia.

7. Bibliografia

Ilustracje z przykładowej aplikacji „Pierwsza pomoc w sytuacji zagrożeń” wykorzystane dzięki uprzejmości Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy, [dostęp dn. 22.06.2022].

Polska Rada Resuscytacji, Wytyczne resuscytacji 2021, dostępny w internecie: https://www.prc.krakow.pl/wytyczne_2021.html, [dostęp dn. 22.06.2022].

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, dostępny w internecie: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf [dostęp dn. 22.06.2022].

Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, dostępny w internecie: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20061911410/U/D20061410Lj.pdf [dostęp dn. 22.06.2022].