Upadek Ikara Pietera Bruegla. Wymowa dzieła i symbolika mitu

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczniowie przypominają sobie, czym jest i o czym traktuje mit. Potrafią wskazać uniwersalny sens zawarty w opowieściach mitologicznych (mit o Dedalu i Ikarze).

Uczniowie wiedzą, że mitologia jest źródłem inspiracji dla wielu dziedzin sztuki i potrafią udowodnić to na przykładach (Upadek Ikara P. Bruegla).

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• zdefiniować pojęcie mitu,

• odszukać w opowiedzianych historiach głębszy sens,

• wnikliwie obejrzeć obraz i wczytać się w ukryte w nim znaczenia.

2. Metoda i forma pracy

Wykład i rozmowa: jeden z uczniów przedstawia w formie krótkiej notki wiadomości dotyczące mitu. Pozostali aktywnie uczestniczą w zajęciach poprzez przypominanie znanych mitów i postaci bohaterów mitycznych. Głośna lektura historii Dedala i Ikara. Wspólna analiza.

Wykład i metoda oglądowa: przedstawienie przez jednego z uczniów w formie referatu biografii Pietera Bruegla. Oglądanie obrazu Upadek Ikara. Wspólne odnajdywanie poszczególnych elementów i ogólnej wymowy dzieła.

3. Środki dydaktyczne

1. Powiększone zdjęcie obrazu Pietera Bruegla Upadek Ikara.

2. Skopiowany mit o Dedalu i Ikarze.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Czym jest mit? Uniwersalny wymiar mitów ukryty pod konkretnymi wydarzeniami.

b) Faza realizacyjna

Mit o Dedalu i Ikarze: historia Dedala i Ikara, dlaczego Ikar spadł do morza i zginął? Jaką postawę reprezentuje Ikar? Uniwersalna wymowa historii o tragicznej śmierci Ikara.

Recepcja mitu o Ikarze w literaturze i sztuce (obraz Pietera Bruegla Upadek Ikara, utwór Jarosława Iwaszkiewicza Śmierć Ikara).

Upadek Ikara Pietera Bruegla zwanego Chłopskim.

1. Biografia P. Bruegla jako najwybitniejszego malarza niderlandzkiego XVI wieku.

2. Tematyka dzieł Pietera Bruegla. Malarstwo pejzażowe i rodzajowe.

3. Ścisłe powiązanie życia człowieka z cyklami przyrody na obrazach Pietera Bruegla.

4. Oglądanie obrazu Upadek Ikara i analiza jego poszczególnych elementów.

5. Wymowa Upadku Ikara.

c) Faza podsumowująca

Zebranie wiadomości z lekcji. Uczniowie jeszcze raz opowiadają, czym jest mit, przypominają znane sobie historie mityczne. Próbują określić, jakie ewentualne znaczenia
i sensy kryją się w tych opowiadaniach.

5. Bibliografia

1. Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa, PIW 1988.

2. Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa, Świat Książki 1998.

3. Świderkówna A., Bogowie zeszli z Olimpu: bóstwo i mit w greckiej literaturze świata hellenistycznego, Warszawa, Wiedza Powszechna 1999.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Co jest tematem obrazu Pietera Bruegla? Jaka jest wymowa tego dzieła? Przygotuj odpowiedź w formie ustnej.

7. Czas trwania lekcji

90 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz jest przewidziany na dwie godziny lekcyjne. Pierwsza wyjaśni pojęcie mitu, jego uniwersalizm i oddziaływanie na literaturę oraz inne dziedziny sztuki. Przypomniana zostanie historia o Dedalu i Ikarze. Druga część zajęć poświecona będzie analizie obrazu Upadek Ikara Pietera Bruegla*.*