Ustrój starożytnego Rzymu
Autor/autorka
Agnieszka Martowicz
1. Etap edukacyjny i klasa
szkoła podstawowa - klasa V
2. Przedmiot
historia
3. Temat zajęć
Ustrój starożytnego Rzymu
4. Czas trwania zajęć
90 minut
5. Uzasadnienie wyboru tematu
Temat zgodny z podstawą programową, wynikający z przyjętego programu nauczania. Wiedza o powstaniu i historii imperium rzymskiego jest jednym z kluczowych zagadnień niezbędnych dla zrozumienia wielu późniejszych wydarzeń historycznych.
6. Uzasadnienie zastosowania technologii
Współczesna szkoła ma za zadanie przygotować uczniów do swobodnego poruszania się i funkcjonowania w społeczeństwie informacyjnym. Musi więc on zostać wyposażony w niezbędne do tego wiadomości i umiejętności, wśród których niezwykle ważną rolę odgrywają te związane z technologią informacyjno - komunikacyjną. TIK niesie ze sobą ogromne możliwości dla nauczyciela. Dzięki niej możemy rozbudzać zaciekawienie uczniów, wzmacniać ich motywację i skupiać uwagę. Te korzyści wydają się szczególnie ważne w przypadku, kiedy przedmiot nauczania i tematyka lekcji dotyczy zagadnień odległych z perspektywy czasowej lub nieznanych uczniowi z codziennego życia. Przedstawienie ich w środowisku doskonale znanym uczniom - za pomocą narzędzi internetowych, znacząco wzmacnia zaangażowanie dzieci w proces uczenia się.
7. Cel ogólny zajęć
Uczeń umiejscawia w czasie i przestrzeni cywilizację starożytnego Rzymu oraz zna różne systemy sprawowania władzy w Rzymie.
8. Cele szczegółowe zajęć
Uczeń wie, gdzie i kiedy narodził się starożytny Rzym.
Uczeń zna legendę o założeniu Rzymu.
Uczeń wie, jak zmieniał się ustrój starożytnego Rzymu na przestrzeni wieków.
Uczeń rozumie znaczenie pojęć: monarchia, republika, cesarstwo.
Uczeń identyfikuje pojęcia związane z trzema poznanymi ustrojami politycznymi.
9. Metody i formy pracy
Metody pracy:
pogadanka
dyskusja
mapa mentalna
Formy pracy:
indywidualna
grupowa
praca z tekstem
praca z filmem
10. Środki dydaktyczne
Potrzebne środki dydaktyczne:
podręcznik („Wczoraj i dziś” wyd. Nowa Era lub inny zgodny z podstawą programową)
plakat interaktywny Genial.ly - https://view.genial.ly/5fd1477b39e7310d418536f4/interactive-image-interactive-image
film „Krótka historia Rzymu” dostępny w serwisie YouTube - https://www.youtube.com/watch?v=NKVr4Byy0PU
film „Ustroje państw starożytnych” udostępniony dla nauczycieli uczących z podręcznika GWO - https://gwo.pl/przedmioty/historia/filmy-edukacyjne/ustroje-panstw-starozytnych/ (opcjonalnie)
ćwiczenia interaktywne - https://learningapps.org/watch?v=poe8kx8t320, https://learningapps.org/watch?v=pd3ogdxn520
karta pracy - https://www.liveworksheets.com/1-ud1587563uj
11. Wymagania w zakresie technologii
Zajęcia zaplanowane zostały do realizacji w czasie zdalnej nauki. Niezbędne do ich przeprowadzenia są komputery, tablety lub smartfony z dostępem do internetu dla nauczyciela i uczniów. Wspólne środowisko pracy np. platforma Zoom, MS Teams - koniecznie z możliwością tworzenia odrębnych pokoi do pracy w grupach w czasie wideokonferencji.
W przypadku prowadzenia lekcji w czasie funkcjonowania szkół w sposób stacjonarny, sprzęt niezbędny to komputer dla nauczyciela oraz tablica/monitor interaktywny, na którym ćwiczenia będą rozwiązywać uczniowie. Zalecane jest również wykorzystanie smartfonów/tabletów lub komputerów przez uczniów podczas wykonywania quizów, zadań interaktywnych, co umożliwi indywidualną pracę i zaangażowanie wszystkich uczniów.
12. Przebieg zajęć
Aktywność 1
Temat: Wprowadzenie do tematu - Gdzie, kiedy i jak powstał Rzym?
Czas trwania: 20 minut
Opis aktywności:
Doświadczenie:
Uczniowie poznają temat i cele lekcji.
Korzystając z interaktywnego plakatu Genial.ly - https://view.genial.ly/5fd1477b39e7310d418536f4/interactive-image-interactive-image,wyszukują ukryte na obrazie informacji - 9 słów związanych z powstaniem starożytnego Rzymu. Zapisują wyszukane słowa na kartce.
Uczniowie oglądają fragment filmu „Krótka historia Rzymu” https://www.youtube.com/watch?v=NKVr4Byy0PU (od początku do 1:28) ze szczególnym zwróceniem uwagi na odnalezione na plakacie pojęcia, nazwy i daty.
Refleksja:
4. Uczniowie, pracując wspólnie, tłumaczą związek odnalezionych informacji z tematem lekcji.
Teoria:
5. Nauczyciel podsumowuje dyskusję miniwykładem o początkach Rzymu.
Praktyka:
6. Uczniowie uzupełniają tekst z lukami brakującymi wyrazami, korzystając ze zdobytej samodzielnie wiedzy oraz wprowadzenia nauczyciela. Wpisują tekst do zeszytu.
Tekst można wyświetlić lub pozwolić uczniom samodzielnie wypełnić przygotowane ćwiczenie na platformie Leraningapps - https://learningapps.org/watch?v=pd3ogdxn520
Aktywność 2
Temat: Rozwinięcie - Ustrój starożytnego Rzymu
Czas trwania: 15 minut
Opis aktywności:
Doświadczenie:
Uczniowie oglądają fragment filmu „Ustroje państw starożytnych” poświęcony Rzymowi https://gwo.pl/przedmioty/historia/filmy-edukacyjne/ustroje-panstw-starozytnych/ (od 4:45 do końca) lub czytają o zmianach ustrojowych w starożytnym Rzymie
Refleksja:
2. Uczniowie zastanawiają się, co było przyczyna dwukrotnych zmian ustrojowych w państwie.
Teoria:
3. Nauczyciel przedstawia uczniom postacie Tarkwiniusza Pysznego - ostatniego króla rzymskiego oraz Gajusza Juliusza Cezara.
4. Uczniowie wspólnie z nauczycielem określają, czym różniły się od siebie monarchia, republika i cesarstwo.
Praktyka:
4. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie interaktywne https://learningapps.org/watch?v=poe8kx8t320 i na jego podstawie notują w zeszytach wyjaśnienie pojęć monarchia, republika, cesarstwo.
5. Tworzą w zeszytach schemat ułatwiający zapamiętanie właściwej kolejności przemian ustroju rzymskiegp.
Aktywność 3
Temat: Rozwinięcie - Charakterystyka ustrojów rzymskich, czyli, kto i jak rządził Rzymem?
Czas trwania: 30 minut
Opis aktywności:
Uczniowie zostają podzieleni na trzy grupy. Każda z grup zajmuje się innym ustrojem. Zadaniem uczniów jest stworzenie mapy myśli dotyczącej wyznaczonego ustroju państwa rzymskiego. Uczniowie podczas wykonywania zadania korzystają z wiedzy zdobytej we wcześniejszej części lekcji, tekstów zawartych w podręczniku i dodatkowych źródła przygotowane przez nauczyciela.
Grupa 1 zajmuje się informacjami na temat monarchii.
Grupa 2 tworzy mapę myśli do tematu republiki.
Grupa 3 zajmuje się mapą myśli związaną z cesarstwem.
Uczniowie pracują wspólnie nad mapą w aplikacji Google Jamboard.W każdej mapie powinny znaleźć się informacje o czasie, w którym Rzym charakteryzował się danym ustrojem, informacje o postaciach związanych z tym okresem i sposobie władzy.
Dla ułatwienia można udostępnić uczniom zarys mapy, np. https://jamboard.google.com/d/1B-HodxWohcCii7eJ59j1t9qDQUS1hwLZbgR63mY4yo0/edit?usp=sharing4. Uczniowie w wyznaczonym czasie kończą pracę nad mapami myśli i przechodzą do jej omówienia na forum klasy.
Aktywność 4
Temat: Sprawdź się!
Czas trwania: 25 minut
Opis aktywności:
Uczniowie pracują samodzielnie nad kartą pracy przygotowaną w aplikacji Liveworsheet.com https://www.liveworksheets.com/1-ud1587563uj dotyczącą ustrojów starożytnego Rzymu. Podczas pracy korzystają z podręcznika, notatek i przygotowanych w grupach map myśli.
Każdy z uczniów na zakończenie lekcji tworzy własną krzyżówkę w aplikacji Learningapps, nauczyciel udostępnia stworzone przez uczniów krzyżówki klasie w ramach zadania domowego, po uprzednim sprawdzeniu ich poprawności merytorycznej.
13. Sposób ewaluacji zajęć
Po przeprowadzonych zajęciach uczniowie wypełniają ankietę ewaluacyjną za pomocą aplikacji Microsoft Forms.
Ankieta ma za zadanie zbadać realizację celów lekcji, poziom zrozumienia treści i stosunek uczniów do przyjętych metod, form pracy i zastosowanych narzędzi TIK.
https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=dAqaoZDicU2BoN79oSFECxuwfh0HdshJsD0JI4D6QhhUQU5TWEpXWEo5OTE2UEY1OURFVEFQRkNBVC4u
14. Licencja
CC BY‑NC‑SA 4.0 - Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne‑Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe. Przejdź do opisu licencji
15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza
Scenariusz został przewidziany do realizacji w trybie nauki zdalnej z wykorzystaniem platformy ZOOM z możliwością dzielenia uczniów na grupy i pracy w pokojach konferencyjnych. W przypadku nauki stacjonarnej uczniowie moga tworzyć mapy myśli na papierze lub z pomocą tabletów/komputerów. Efekty ich pracy nauczyciel powinien udostępnić na tablicy interaktywnej.
Scenariusz zakłada przeprowadzenie dwóch jednostek lekcyjnych dla realizacji wybranego tematu. Jeśli nie ma możliwości przeprowadzenia lekcji następujących bezpośrednio po sobie (w bloku), należy pierwszą lekcję zakończyć na tworzeniu map myśli, które uczniowie mogą kończyć w ramach zadania domowego. Następna jednostka lekcyjna powinna rozpocząć się od przypomnienia wiadomości i omówienia przez uczniów przygotowanych map mentalnych.
16. Materiały pomocnicze
17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej
Nie
18. Forma prowadzenia zajęć