Diagnostyka budowli
Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem kolejowych obiektów inżynieryjnych oraz podstawy kosztorysowania - Technik budownictwa kolejowego
Uszkodzenia budowli inżynieryjnych
WYCIECZKA WIRTUALNA
Spis treści
Kładka dla pieszych - korozja stali konstrukcyjnej oraz uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnychKładka dla pieszych - korozja stali konstrukcyjnej oraz uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych
Most stalowy, kratownicowy z jazdą dołem - uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych, pęknięcia oraz uszkodzenia połączeńMost stalowy, kratownicowy z jazdą dołem - uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych, pęknięcia oraz uszkodzenia połączeń
Most belkowy - zanieczyszczenie roślinnością, korozja stali konstrukcyjnej oraz deformacjaMost belkowy - zanieczyszczenie roślinnością, korozja stali konstrukcyjnej oraz deformacja
Most łukowy - ubytek materiału, przeciek oraz uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych.Most łukowy - ubytek materiału, przeciek oraz uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych.
Mury oporowe - ubytki, wegetacja roślin oraz rysy pionoweMury oporowe - ubytki, wegetacja roślin oraz rysy pionowe
Przepust - przecieki, ubytki materiału oraz pęknięcia spowodowane wegetacją roślinPrzepust - przecieki, ubytki materiału oraz pęknięcia spowodowane wegetacją roślin
Tunel - rysy pionowe, pęknięcia, niedziałające oświetlenieTunel - rysy pionowe, pęknięcia, niedziałające oświetlenie
Wiadukt - deformacje konstrukcji stalowych, pęknięcia oraz naruszenia konstrukcji, deformacja barierek stalowych, korozja, zanieczyszczenie roślinnością i przesunięcieWiadukt - deformacje konstrukcji stalowych, pęknięcia oraz naruszenia konstrukcji, deformacja barierek stalowych, korozja, zanieczyszczenie roślinnością i przesunięcie
Ekran początkowy materiału jest widoczny poniżej.
Możesz skorzystać z trybu pełnoekranowego, klikając ikonę w prawym dolnym rogu ekranu.
Aby rozpocząć wirtualną wycieczkę, kliknij ikonę odtwarzania, czyli biały trójkąt na środku ekranu.
Na kolejnych ekranach możesz zapoznać się z wnętrzem terminalu. Aby przejść do kolejnego widoku, kliknij ikonę strzałki w kolorze żółtym lub czerwonym.
W poniższych wycieczkach wirtualnych przedstawiono wizualizacje przykładowych uszkodzeń występujących na budowlach inżynieryjnych. Każde z uszkodzeń/usterek powinny być jak najszybciej zgłoszone, zdiagnozowane i usunięte. Zasady postępowania z każdą z usterek osobno zostały dokładnie opisane w instrukcjach: Instrukcja o dozorowaniu linii kolejowych Id‑7 oraz Instrukcja utrzymania kolejowych obiektów inżynieryjnych na liniach kolejowych do prędkości 200/250 km/h Id‑16.
Kładka dla pieszych - korozja stali konstrukcyjnej oraz uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wycieczka wirtualna przedstawia kładkę dla pieszych. Kładka znajduje się nad torami kolejowymi. Używając strzałek, możesz udać się z jednej strony torowiska na drugą. Konstrukcja umieszczona jest na filarach i wykonana jest ze stali. Stalowe elementy konstrukcyjne są widocznie zniszczone i pokryte rdzą. Na jednym z filarów kładki znajduje się litera „i”, po kliknięciu w którą wyświetla się zbliżenie wskazujące na zniszczenia wraz z ich opisem oraz nagranie zgodne z treścią opisu. Treść opisu jest następująca: korozja stali konstrukcyjnej lub uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych.
Korozja metali (KS) to stopniowe niszczenie tworzyw metalowych pod wpływem chemicznego i elektrochemicznego oddziaływania środowiska, co prowadzi do zmiany stanu i właściwości niszczonego tworzywa.
Ilustracja interaktywna przedstawia rodzaje korozji w elementach ze stali konstrukcyjnej. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu w który pojawia się ramka z tekstem. Na grafice wymieniono następujące rodzaje korozji:
Korozja elektrochemiczna (): Najczęstsza, spowodowana niejednorodnością i różnicą potencjałów na powierzchni metalu.
Korozja szczelinowa (): Pojawia się w szczelinie między metalami o niedostatecznym dostępie powietrza i tlenu.
Korozja Zmęczeniowa (): Zachodzi przy cyklicznych naprężeniach metalu w środowisku agresywnym.
Korozja Kontaktowa (): Występuje na styku dwóch metali o różnych potencjałach w roztworze.
Korozja Wżerowa (): Powoduje głębokie wżery w metalu.
Korozja Przyspoinowa (): Wynikająca z wykonanego spawania i tworzenia się węglików w strefie działania wysokiej temperatury wzdłuż spoiny.
Korozja Podpowierzchniowa (): Korozja powierzchni metalu pod powłoką zabezpieczającą, która z czasem odpada, często z powodu niewłaściwego przygotowania powierzchni metalu.
W prawym dolnym rogu znajduje się punkt interaktywny z następującą informacją:
Korozję ocenia się w zależności od powierzchni, na jakiej występuje, oraz od głębokości wżerów korozyjnych. Może być widoczna na różnych częściach konstrukcji. Zaawansowaną korozję można rozpoznać po rdzawych zaciekach. W przypadku stwierdzenia zaawansowanych uszkodzeń zaleca się wykonanie przeglądu specjalnego. Przegląd coroczny pozwala jedynie na ocenę miejsca występowania uszkodzenia wraz z podaniem zakresu i wielkości uszkodzenia w m². Symbol uszkodzenia: () (S - stal, - korozja stali)
W przypadku stwierdzenia zaawansowanej korozji lub gdy przegląd coroczny nie dostarcza wystarczających informacji, zaleca się przeprowadzenie przeglądu specjalnego w celu dokładnej analizy i podjęcia odpowiednich działań naprawczych.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Most stalowy, kratownicowy z jazdą dołem — uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych, pęknięcia oraz uszkodzenia połączeń
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wycieczka wirtualna przedstawia most stalowy kratownicowy z jazdą dołem. Znajdujesz się na moście w okolicy podpory skrajnej. Na płycie pomostu znajduje się jednotorowa linia kolejowa. Na poszczególnych elementach konstrukcji mostu znajdują się punkty oznaczone literą „i”, które po kliknięciu wyświetlają zbliżenie na występujące tam uszkodzenia oraz ich opis, który jest czytany przez lektora.
Pierwsze uszkodzenie dotyczy stalowej konstrukcji mostu, do której podwieszona jest płaszczyzna jezdna. Po kliknięciu w punkt „i” pojawia się zbliżenie na widocznie zniszczone elementy stalowe. Treść opisu brzmi: „Uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych”.
Płaszczyzna jezdna wykonana jest z żelbetu. Po kliknięciu w punkt „i” wyświetla się zbliżenie na pęknięcie, które powstało na powierzchni betonu. Uszkodzenie to jest opisane jako „Pęknięcie”.
Kolejne uszkodzenie może wystąpić na balustradzie. Po kliknięciu w punkt „i” widoczna jest nieciągłość balustrady, jeden z jej poziomych elementów odłączył się od słupka. Treść punktu brzmi: „Nieciągłość połączeń'.”
Pęknięcie jest uszkodzeniem materiału, polegającym na oddzieleniu się jego części. Gdy stwierdza się takie uszkodzenie, konieczne jest dokładne opisanie przebiegu rysy na elemencie. Jeśli pęknięcie występuje, rysa powinna być oznaczona literą (P) w celu jednoznacznego wskazania miejsca uszkodzenia. Opis przebiegu rysy powinien być szczegółowy i precyzyjny, obejmujący lokalizację oraz długość uszkodzenia. Gdy zostanie zidentyfikowane uszkodzenie, należy zarządzić pozaplanowany przegląd pięcioletni lub specjalny w celu dokładnego określenia wpływu uszkodzenia na bezpieczeństwo eksploatacji przęsła stalowego.
Ilustracja interaktywna przedstawia uszkodzenia połączeń. Na ilustracji znajduje się sześć punktów interaktywnych, po kliknięciu w które pojawia się ramka z tekstem. Punkty interaktywne znajdują się na końcu każdego z podpunktów przedstawiających poszczególne połączenia i zawierają informację o rodzajach uszkodzeń oraz przy ikonie z literą i.
W konstrukcjach stalowych należy sprawdzać wady następujących rodzajów łączników konstrukcyjnych:
połączenia typu sworzniowego (nity, śruby zwykłe, sworznie)
poluzowanie połączenia (),
korozja połączenia (),
uszkodzenie gwintu/główki nitu (),
połączenia ciernego typu ( sprężone śrubami wysokiej wytrzymałości)
ubytek siły sprężającej (),
poluzowanie połączenia (),
korozja połączenia (),
uszkodzenie gwintu (),
połączenia czołowe/doczołowe (sprężone śrubami wysokiej wytrzymałości)
ubytek siły sprężającej (),
poluzowanie połączenia (),
korozja połączenia (),
uszkodzenia gwintu (),
połączenia termiczne (spawane, zgrzewane)
powierzchniowe wady
niewłaściwe wymiary spoin (),
niewłaściwe kształty spoin pachwinowych (),
nierównomierności lica spoin czołowych (),
podtopienie materiału rodzimego (),
braki przetopu i wklęśnięcia (),
niedoszpachlowane kratery spoin (),
porowatość spoin (),
pęknięcia w spoinie (),
wewnętrzne wady
nieszczelność połączenia (),
pęcherze gazowe (UP5‑PG),
wtrącenia (),
przyklejenia (),
brak przetopu (),
pęknięcia (),
wady powierzchni i kształtu ().
Ostatni punkt interaktywny znajduje się w prawym dolnym rogu i jego treść brzmi:
Przykładowe oznaczenie na rysunku: (30%) — korozja połączenia występuje w 30% połączeń czołowych/doczołowych tego typu.
Jeżeli udział łączników, które uległy uszkodzeniu lub osłabieniu, przekracza 5%, zaleca się przegląd specjalny obiektu w celu szczegółowej oceny stanu konstrukcji i ewentualnych napraw.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Most belkowy — zanieczyszczenie roślinnością, korozja stali konstrukcyjnej oraz deformacja
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wycieczka wirtualna przedstawia most belkowy, który został wybudowany nad rzeką. Składa się on z dwóch podpór skrajnych, wspartych o brzegi, zwanych przyczółkami, oraz jednego przęsła, czyli belki opartej na tych podporach. Belka ta jest pozioma.
Przenosimy się bliżej przyczółka, gdzie widzimy miejsce połączenia przęsła z podporą. Pierwszy punkt znajduje się na betonowym przyczółku. Po kliknięciu w ten punkt widoczne są rośliny rosnące na tym elemencie, opisane jako zanieczyszczenia roślinnością. Kolejny punkt i znajduje się na belce wykonanej ze stali, gdzie można zauważyć odpryski farby ochronnej i rdzawe wykwity na powierzchni elementu. Opis tego uszkodzenia to korozja stali konstrukcyjnej. Trzeci punkt znajduje się na dalszej części stalowej belki konstrukcyjnej, gdzie widoczne jest wygięcie stalowego elementu, opisane jako deformacja.
Następnie przenosimy się bezpośrednio pod powierzchnię mostu, gdzie dobrze widoczne są rdzawe wykwity na dolnej powierzchni przęsła.
Do najczęściej wykonywanych robót w zakresie bieżącej konserwacji zalicza się m.in.: usuwanie roślinności i zanieczyszczeń z obiektów i ich otoczenia, jednakże wegetację roślin należy traktować jako uszkodzenie tylko wtedy, gdy ma ona niekorzystny wpływ na estetykę lub trwałość elementu.
Gęsta roślinność, zwłaszcza drzewa o silnym systemie korzeniowym, może negatywnie wpływać na trwałość stożków i przyczółków mostu. Korzenie mogą wtargnąć do struktury, powodując uszkodzenia i osłabienia konstrukcji.
W przypadku konieczności usunięcia roślinności należy podać jej zasięg w konturze oraz podać jej powierzchnię. Oznaczenie: UOWR! (mIndeks górny 22 ) - wegetacja roślin w otoczeniu obiektu mająca niekorzystny wpływ na estetykę lub trwałość elementu.
Deformacje
Deformacje elementów mostu mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak przeciążenie czy uszkodzenie mechaniczne. W celu oceny tych deformacji oraz ustalenia przyczyn i skutków uszkodzeń zaleca się wykonanie przeglądu specjalnego.
Każde uszkodzenie powinno być oznaczone odpowiednim symbolem graficznym na rysunku lub planie mostu. Symbole te mogą obejmować strzałki, linie, czy inne graficzne reprezentacje deformacji. Oprócz symbolu graficznego wartość deformacji (wyrażona w milimetrach) powinna być podana dla każdego zidentyfikowanego uszkodzenia. Oznaczenie: S‑DEF=...mm (S - stal, DEF - deformacja).
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Most łukowy — ubytek materiału, przeciek oraz uszkodzenie zabezpieczeń antykorozyjnych.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wycieczka wirtualna przedstawia most łukowy nad rzeką. Most składa się z dwóch przyczółków, pomostu jezdnego oraz konstrukcji łukowej, do której podwieszony jest pomost.
Przenosimy się bliżej konstrukcji. Na przęśle mostu znajduje się punkt oznaczony literą i, który po kliknięciu ukazuje nieciągłości powstałe w betonowym elemencie. Treść opisu brzmi: „Ubytek materiału”.
Kolejny punkt z literą i umiejscowiony jest na konstrukcji łukowej wykonanej ze stali. Po kliknięciu w punkt widoczne są rdzawe wykwity. Treść punktu brzmi: „Uszkodzenia zabezpieczeń antykorozyjnych”.
Następnie przenosimy się pod konstrukcję mostu. Na jednej z belek znajduje się punkt z literą i, po kliknięciu w który pojawia się zbliżenie na belkę, na której widoczna jest ciemna plama. Treść punktu brzmi: „Przeciek”.
Ubytek materiału
Ubytek w elemencie przęsła może mieć źródło zarówno w uszkodzeniach mechanicznych, jak i zaawansowanych procesach korozyjnych. Zniszczenie komponentów mostu, prowadzące do oceny „0”, skutkuje nałożeniem ograniczeń ruchu oraz zaleceniem przeprowadzenia natychmiastowego przeglądu specjalnego w celu dokładnego określenia wpływu ubytku na bezpieczeństwo konstrukcji. Ubytek materiału jest identyfikowany za pomocą symbolu graficznego, który wskazuje zarówno zasięg uszkodzenia na konturze, jak i powierzchnię uszkodzonej partii, wyrażoną w metrach kwadratowych ().
Przecieki
Obecność przecieków wody w pomostach stalowych wskazuje na możliwość korozji perforacyjnej, szczelinowej lub występowania rys lub pęknięć. W przypadku wykrycia tego rodzaju uszkodzeń zaleca się przeprowadzenie szczegółowego przeglądu lub ekspertyzy. Ważne jest, aby odróżnić przecieki wody od zamoczenia pomostu spowodowanego powierzchniowymi zaciekami. W celu właściwej diagnozy i podjęcia odpowiednich działań naprawczych zaleca się skonsultowanie się z ekspertem.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Mury oporowe — ubytki, wegetacja roślin oraz rysy pionowe
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wycieczka wirtualna przedstawia mury oporowe znajdujące się w wąwozie pod mostem belkowym. Na animacji znajdują się punkty oznaczone literą i, które po kliknięciu ujawniają zbliżenie na występujące tam uszkodzenie oraz jego opis, czytany przez lektora.
Przenosimy się bliżej muru. Na jednej ze ścian znajduje się punkt z literą i, gdzie widoczna jest wyrwa. Treść punktu brzmi: „Ubytki”.
Obok znajduje się drugi punkt z literą i. W kolejnym ubytku o znacznych wymiarach widoczne są rosnące rośliny. Treść punktu brzmi: „Wegetacja roślin”.
Trzeci punkt oznaczony literą i znajduje się na przeciwnej ścianie muru oporowego. Po kliknięciu w punkt pojawia się zbliżenie na nieciągłość w materiale, z którego wykonana została ściana. Treść punktu brzmi: „Rysy pionowe”.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Przepust — przecieki, ubytki materiału oraz pęknięcia spowodowane wegetacją roślin
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wycieczka wirtualna przedstawia przepust umożliwiający przepływ wody pod torami kolejowymi. Na animacji znajdują się punkty oznaczone literą i, które po kliknięciu ujawniają zbliżenie na występujące tam uszkodzenie oraz jego opis, czytany przez lektora. Konstrukcja wykonana jest z żelbetu, a do przepustu przymocowane są stalowe barierki.
Pierwszy punkt znajduje się przy podstawie przepustu, zanurzony w wodzie. Po kliknięciu w punkt widoczne są różne odbarwienia. Treść tego punktu brzmi: „Przecieki”.
Drugi punkt umiejscowiony jest na ścianie przyczółka. Po kliknięciu w punkt widoczne są wystające z betonu stalowe pręty zbrojeniowe. Treść tego punktu jest następująca: „Ubytek materiału”.
Kolejny punkt znajduje się zaraz pod górną powierzchnią przepustu. Po kliknięciu w punkt pojawia się zbliżenie, na którym widoczna jest nieciągłość materiału, z której wystają elementy roślin. Treść punktu: „Pęknięcie, wegetacja roślin”.
Ostatni punkt znajduje się na drugim przyczółku. Po kliknięciu w punkt na połączeniu elementów podpory widoczne są rosnące rośliny. Treść punktu brzmi: „Wegetacja roślin”.
Następnie przenosimy się na powierzchnię przepustu, gdzie znajduje się kładka wykonana z ażurowej płyty stalowej oraz jedna linia torów. Dzięki strzałkom można poruszać się w stronę prawego oraz lewego przyczółka.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Tunel — rysy pionowe, pęknięcia, niedziałające oświetlenie
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wirtualna wycieczka przedstawia tunel. Na animacji znajdują się punkty oznaczone literą i, po kliknięciu w które pojawia się zbliżenie na występujące tam uszkodzenie oraz jego opis, który jest czytany przez lektora. Tunel to budowla podziemna w postaci korytarza, w którym umieszczone są tory. Obudowa tunelu jest wykonana z betonu, a na jego ścianach znajduje się oświetlenie.
Przenosimy się do wnętrza tunelu, gdzie znajdują się trzy punkty.
Pierwszy punkt umiejscowiony jest na ścianie. Po kliknięciu w punkt pojawia się przybliżenie, na którym widoczna jest pionowa nieciągłość materiału. Treść punktu brzmi: „Rysy pionowe”.
Kolejny punkt znajduje się na stropie tunelu. Na zbliżeniu również widoczna jest nieciągłość materiału. Treść punktu brzmi: „Pęknięcie”.
Ostatni punkt znajduje się na lampie, która nie świeci. Treść punktu jest następująca: „Niedziałające oświetlenie”.
W tunelach liniowych najczęściej odbywają się prace takie jak: naprawa i torkretowanie ścian i sklepień, naprawa izolacji, urządzeń odwadniających i wentylacyjnych czy wzmocnienie lub częściowa wymiana elementów konstrukcyjnych.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wiadukt — deformacje konstrukcji stalowych, pęknięcia oraz naruszenia konstrukcji, deformacja barierek stalowych, korozja, zanieczyszczenie roślinnością i przesunięcie
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DBsS2uiO7
Wirtualna wycieczka przedstawia wiadukt. Na animacji znajdują się punkty oznaczone literą i, po kliknięciu w które pojawia się zbliżenie na występujące tam uszkodzenie oraz jego opis, który jest czytany przez lektora. Jest to budowla pozwalająca na pokonanie przeszkód terenowych. Na wiadukcie znajdują się tory kolejowe, a po obu stronach podestu jezdnego umieszczone zostały balustrady.
Pierwszy punkt znajduje się na balustradzie, która jest powyginana, a na niej widoczne są rdzawe wykwity. Treść punktu brzmi: „Deformacja balustrady, korozja”.
Poniżej, na żelbetowej części konstrukcji, znajduje się kolejny punkt z literą i. Widoczne jest tu przesunięcie względem siebie dwóch sąsiadujących ze sobą elementów żelbetowych. Treść punktu brzmi: „Pęknięcie konstrukcji betonowej, przesunięcie”.
Trzeci punkt umiejscowiony jest na balustradzie po przeciwnej stronie, gdzie również widoczne są powyginane elementy. Treść punktu brzmi: „Deformacja konstrukcji stalowych”.
Kolejny punkt znajduje się na podestach jezdnym wykonanych z żelbetu. Po kliknięciu na punkt pojawia się zbliżenie, na którym widoczne są nieciągłości materiału. Treść punktu brzmi: „Pęknięcia, naruszenie konstrukcji”.
Ostatni punkt znajduje się na torowisku, pomiędzy podsypką, gdzie widoczne są rosnące rośliny. Treść punktu brzmi: „Zanieczyszczenie roślinnością”.
Przemieszczenia/przesunięcia
Przemieszczenia konstrukcji mogą wynikać z różnych czynników, takich jak nierównomierne osiadanie czy obroty podpór. Ocenę przemieszczeń przęsła trzeba dostosować do ich zakresu. W celu zidentyfikowania przyczyn przemieszczeń i ich potencjalnego wpływu na bezpieczeństwo konstrukcji zaleca się przeprowadzenie dodatkowego przeglądu pięcioletniego lub przeglądu specjalnego.
Uszkodzenia należy oznaczyć symbolem S‑PRZEM (X,Y,Z) (S - stal, X,Y,Z - wartości przemieszczeń, PRZEM - przemieszczenia).
Dokładne określenie zakresu i charakterystyki przemieszczeń pozwoli na skuteczne ustalenie działań naprawczych i utrzymaniowych, aby zapewnić bezpieczeństwo i trwałość konstrukcji.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści