Utlenianie i redukcja – równania redoks

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna sposób pisania równań redoks.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi obliczyć stopień utlenienia pierwiastka i elektronów biorących udział w reakcji.

2. Metody i formy pracy

Pogadanka, ćwiczenie, praca zbiorowa, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Sprawdzenie listy obecności.

2. Przypomnienie wiadomości dotyczących stopnia utlenienia, utleniacza i reduktora.

3. Nawiązanie do tematu lekcji poprzez pogadankę na temat reakcji redoks?

b) Faza realizacyjna

1. Wprowadzenie pojęcia reakcji redoks:

Reakcja redoks jest to reakcja zachodząca w układzie reakcji utleniania i redukcji.

2. Pisanie równań reakcji redoks.

Pisanie przez uczniów równań reakcji redoks i ustalanie, który substrat jest reduktorem, a który utleniaczem. Ustalanie, która reakcja połówkowa jest redukcją, a która utlenianiem.

a) 2 Mg + OIndeks dolny 2₂ = 2 MgO

MgIndeks górny 0⁰ = MgIndeks górny II^II + 2 e

OIndeks dolny 2₂Indeks górny 0⁰ + 2 e = 2 OIndeks górny -II^-II

b) Cu + 4 HNOIndeks dolny 3₃ = Cu(NOIndeks dolny 3₃)Indeks dolny 2₂ + 2 HIndeks dolny 2₂O + 2 NOIndeks dolny 2₂

CuIndeks górny 0⁰ = CuIndeks górny II^II + 2 e

NIndeks górny V^V + e = NIndeks górny IV^IV

c) 3 Cu + 8 HNOIndeks dolny 3₃ = 3 Cu(NOIndeks dolny 3₃)Indeks dolny 2₂ + 2 HIndeks dolny 2₂O + 2 NO

CuIndeks górny 0⁰ = CuIndeks górny II^II + 2 e

NIndeks górny V^V + 3 e = NIndeks górny II^II

d) 2 Ag + 2 HIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ = AgIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ + 2 HIndeks dolny 2₂O + SOIndeks dolny 2₂

2 AgIndeks górny 0⁰ = 2 AgIndeks górny I^I + e

SIndeks górny VI^VI + 2 e = SIndeks górny IV^IV

e) 3 HIndeks dolny 2₂S + 8 HNOIndeks dolny 3₃ = 3 HIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ + 8 NO + 4 HIndeks dolny 2₂O

SIndeks górny -II^-II = SIndeks górny VI^VI + 8 e

NIndeks górny V^V + 3 e = NIndeks górny II^II

f) Bi + HIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ = BiSOIndeks dolny 4₄ + HIndeks dolny 2₂

BiIndeks górny 0⁰ = BiIndeks górny II^II + 2 e

2 HIndeks górny I^I + 2 e = HIndeks dolny 2₂

g) 8 HIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ + 10 FeSOIndeks dolny 4₄ + KMnOIndeks dolny 4₄ = 5 FeIndeks dolny 2₂(SOIndeks dolny 4₄)Indeks dolny 3₃ + 2 MnSOIndeks dolny 4₄ + KIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄

2 FeIndeks górny II^II = 2 FeIndeks górny III^III + 2 e

MnIndeks górny VII^VII + 5 e = MnIndeks górny II^II

h) Ca + HIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ = CaSOIndeks dolny 4₄ + HIndeks dolny 2₂

CaIndeks górny 0⁰ = CaIndeks górny II^II + 2 e

2 HIndeks górny I^I + 2 e = HIndeks dolny 2₂

i) FeClIndeks dolny 3₃ + SnClIndeks dolny 2₂ = FeClIndeks dolny 2₂ + SnClIndeks dolny 4₄

FeIndeks górny III^III + e = FeIndeks górny II^II

SnIndeks górny II^II = SnIndeks górny IV^IV + 2 e

j) 2 FeIndeks górny 2+²⁺ + ClOIndeks górny -^- +2 HIndeks górny +⁺ = 2 FeIndeks górny 3+³⁺ + ClIndeks górny -^- + HIndeks dolny 2₂O

FeIndeks górny II^II = FeIndeks górny III^III + e

ClIndeks górny I^I + 2 e = ClIndeks górny -I^-I

k) SOIndeks dolny 4₄Indeks górny 2-^2- + 4 Zn + 8 HIndeks górny +⁺ = SIndeks górny 2-^2- + 4 ZnIndeks górny 2+²⁺ + 4 HIndeks dolny 2₂O

SIndeks górny VI^VI + 8 e = SIndeks górny -II^-II

ZnIndeks górny 0⁰ = ZnIndeks górny II^II + 2 e

l) AsOIndeks dolny 4₄Indeks górny 2-^2- + SIndeks górny 2-^2- + 2 HIndeks górny +⁺ = AsOIndeks dolny 3₃Indeks górny 3-^3- + S + HIndeks dolny 2₂O

SIndeks górny -II^-II = S + 2 e

AsIndeks górny V^V + 2 e = AsIndeks górny III^III

ł) 5 FeIndeks górny 2+²⁺ + MnOIndeks dolny 4₄Indeks górny -^- + 8 HIndeks górny +⁺ = 5 FeIndeks górny 3+³⁺ + MnIndeks górny 2+²⁺ + 4 HIndeks dolny 2₂O

FeIndeks górny II^II = FeIndeks górny III^III + e

MnIndeks górny VII^VII + 5 e = MnIndeks górny II^II

m) 2 Hg + ClIndeks dolny 2₂ = HgClIndeks dolny 2₂ + Hg

HgIndeks górny I^I = HgIndeks górny II^II + e

HgIndeks górny I^I + e = Hg

n) 3 SnIndeks górny 2+²⁺ + CrIndeks dolny 2₂OIndeks dolny 7₇Indeks górny 2-^2- + 14 HIndeks górny +⁺ = 3 SnIndeks górny +4⁺⁴ + 2 CrIndeks górny 3+³⁺ + 7 HIndeks dolny 2₂O

SnIndeks górny II^II = SnIndeks górny IV^IV + 2 e

CrIndeks górny VI^VI + 3 e = CrIndeks górny III^III

o) 5 MgJIndeks dolny 2₂ + 2 KMnOIndeks dolny 4₄ + 8 HIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ = 5 MgSOIndeks dolny 4₄ + KIndeks dolny 2₂SOIndeks dolny 4₄ + 2 MnSOIndeks dolny 4₄ + 5 JIndeks dolny 2₂ + 8 HIndeks dolny 2₂O

2 JIndeks górny -I^-I = JIndeks dolny 2₂ + 2 e

MnIndeks górny VII^VII + 5 e = MnIndeks górny II^II

c) Faza podsumowująca

Powtórzenie wiadomości zdobytych na lekcji.

5. Bibliografia

Z. Kluz, M. M. Poźniczek, Chemia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, Warszawa 2005.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Równania należy uczniom podawać bez współczynników stechiometrycznych.