Gustav Mahler (1860‑1911) urodził się w rodzinie żydowskiego kupca (…). Pochodzenie zamykało mu drogę do najważniejszego muzycznego stanowiska w Cesarstwie Austriackim - dyrygenta Opery Wiedeńskiej. Nikt też nie przypuszczał, że starzejący się muzyk zdobędzie serce najpiękniejszej kobiety w Europie. A jednak Mahler potrafił zdobyć wszystko. (…) W lutym 1897 roku przyjął chrzest, co umożliwiło mu zdobycie wymarzonej dyrekcji Opery Wiedeńskiej. Odniósł wiele sukcesów, był bowiem w swej pracy pedantycznie dokładny. Był również tyranem, co z jednej strony gwarantowało absolutną precyzję realizacji jego artystycznych zamierzeń, z drugiej zaś  - było źródłem narastajacych konfliktów. Po dziesięciu latach Mahler traci stanowisko. (…) Intensywna praca w Stanach Zjednoczonych, znaczona prawdziwymi triumfami Mahlera‑dyrygenta, olśniewającego w Metropolitan Opera i w Filharmonii Nowojorskiej, nie odmieniła już kolei jego życia osobistego. (…) Gustav Mahler nie był za życia zbyt ceniony jako kompozytor - jego muzykę, opartą na wątkach literackich, zestawiającą cytaty z najtrywialniejszych utworów miejskiego folkloru Wiednia z najszlachetniejszymi przejawami własnej inwencji, określano wzgardliwym mianem „Kapellmeistermusik”. Chwalono instrumentację i znajomość orkiestry, lecz odmawiano tej muzyce głębszego znaczenia. Dopiero epoka postmodernizmu, otwarta na wielowątkowość postrzegania świata była w stanie w pełni oddać hołd dziełom Mahlera.

Źródło: https://www.polskieradio.pl/8/22/Artykul/369189,Gustav‑Mahler‑genialny‑dyrygent‑tyran

Kosmiczny wymiar treściowy realizuje (…) sfera tonalna utworu. Zasadnicza tonacja symfonii, Es‑dur, od czasów Mozarta i Beethovena była zarezerwowana dla kategorii najważniejszych – takich jak Bóg, Kosmos, duchowość, ideowość, wiara, modlitwa. Mahlerowski hymn do Ducha świętego nawiązuje więc do tych tradycji, a wybór tonacji doprecyzowuje intencję i charakter przesłania religijnego.

Drugą ważną tonacją jest w „VIII Symfonii” E‑dur, zarezerwowana przez kompozytorów muzyki romantycznej dla obrazowania namiętnej miłości i niepowstrzymanego afektu erotycznego. W „Symfonii Tysiąca” w E‑dur rozbrzmiewają partie muzyczne połączone ze słowami odnoszącymi się do miłości, jednak pozbawionymi owego cielesnego kontekstu i sugerującymi wysublimowaną jakość duchową. Mahler przeznaczył tę tonację do wyartykułowania kluczowych słów traktujących o wlaniu miłości w serca wiernych, a także obdarzył nią płomienne arioso Doktora Marianusa skierowane do Matki Bożej. Obraz unoszącej się Mater gloriosa też zresztą utrzymany jest w tej tonacji.

Te dwie tonacje – Es‑dur i E‑dur – nie mają żadnych elementów wspólnych, są niespokrewnione i skrajnie odległe. Stanowią tym samym ucieleśnienie odrębnych, przeciwstawnych jakości: religijności i żarliwości miłosnej, męskości i kobiecości, ducha i ciała. Ich zestawienie, dopełnienie i połączenie prowadzi do syntezy, pełni, zbawienia. Przekucie pragnienia zmysłowej miłości w duchową energię religijną oznacza transgresję, przejście od dążeń ziemskich do niebiańskich, przekroczenie doczesności i skierowanie ku sferze wiecznej, zastąpienie idei miłości cielesnej (Eros) przez duchową komunię (Agape).

Źródło: https://www.dwutygodnik.com/artykul/2379‑mahler‑bedecker‑9-viii‑symfonia.html

Wielka waga poruszanych problemów zadecydowała też o rozbudowaniu ram dzieła pod względem czasu trwania i monumentalnego wolumenu brzmieniowego. Tylko tak potężny kształt dźwiękowy mógł ewokować w słuchaczach wizję Kosmosu i Nieba, uprzystępnić i zobrazować poruszaną problematykę. Zapoczątkowana przez Beethovena w „Eroice” tendencja do powiększania obsady wykonawczej i poszukiwania sugestywnych walorów brzmieniowych, adekwatnych do prezentowanego zakresu treściowego, znalazła w „VIII Symfonii” Mahlera punkt kulminacyjny, a jednocześnie przesilenie i kres: po „Symfonii Tysiąca” nastąpił odwrót od tej późnoromantycznej gigantomanii i poszukiwanie innych, bardziej stonowanych środków ekspresji.

Źródło: https://www.dwutygodnik.com/artykul/2379‑mahler‑bedecker‑9-viii‑symfonia.htmlhttps://www.dwutygodnik.com/artykul/2379‑mahler‑bedecker‑9-viii‑symfonia.html