Uzależnienia – jak się przed nimi ustrzec?

Scenariusz lekcji

1. Cele lekcji

   1. Wiadomości
      Uczeń:

      • wie, jakie są objawy zażywania narkotyków;

      • zna przykłady zajęć alternatywnych do zażywania środków uzależniających;

      • zna wpływ środków zmieniających świadomość na kontakty międzyludzkie;

      • wie, co stanowi przyczyny stosowania środków zmieniających świadomość.

   2. Umiejętności
      Uczeń:

      • pracuje w grupie metodą kręgu uczuć;

      • potrafi dostrzec wpływ środków zmieniających świadomość na stosunki międzyludzkie i zdrowie;

      • potrafi dyskutować, wyrażać swoje opinie;

      • potrafi opisać wpływ narkotyków i alkoholu na relacje międzyludzkie;

      • potrafi określić zajęcia alternatywne wobec stosowania środków uzależniających.

2. Metody pracy

   • metoda sytuacyjna,

   • dyskusja powiązana z wykładem,

   • krąg uczuć,

   • prezentacja opinii.

3. Środki dydaktyczne

   • kartki papieru, markery, kredki;

   • arkusze papieru (1m × 1m).

4. Przebieg lekcji

   3. Faza przygotowawcza

      1. Sprawy organizacyjno - porządkowe:

         • sprawdzenie obecności;

         • przygotowanie sali do pracy w kręgu;

         • podział klasy na grupy (po 5 osób).

      2. Podanie i zapisanie tematu lekcji.

      3. Określenie celu i formy pracy na lekcji.

   4. Faza realizacyjna

      4. Nauczyciel wprowadza uczniów do rozmowy o wpływie na nasz nastrój osób, z którymi jesteśmy, miejsc, w których przebywamy i problemów, jakie te osoby przeżywają.

      5. Rozmowa na powyższy temat w kręgu uczuć.

      6. Przygotowanie w grupach do odpowiedzi na pytania:

         • Czy można poprawić czyjś nastrój bez środków uzależniających?

         • W jaki sposób można to zrobić?

         • Czy mogą istnieć sytuacje, w których korzystne będzie przeżycie smutku, niepowodzenia lub przykrości? Kiedy? Dlaczego? (Zapisywanie wniosków na kartkach papieru.)

      7. Prezentacja stanowisk poszczególnych grup.

      8. Dyskusja związana z prezentowanymi stanowiskami.

      9. Przygotowanie w grupach scenek sytuacyjnych ilustrujących wpływ alkoholu i narkotyków na kontakty międzyludzkie.

         • Marek zauważył, że giną mu rzeczy osobiste. Początkowo wydawało mu się, że to wynik bałaganu, jaki mają z bratem w pokoju, ale
           po generalnym sprzątaniu okazało się, że zaginionych rzeczy nie ma. Brat Marka dziwnie się ostatnio zachowuje. Marek zaczyna się zastanawiać, czy nie kradnie on rzeczy z domu, by sprzedać i zdobyć pieniądze, np.
           na narkotyki. Postanawia, ze poważnie porozmawia ze swoim bratem. Brat jednak się obraża i zachowuje agresywnie…

         • Jurek pożyczył samochód od taty, by zabrać na wycieczkę za miasto swoich przyjaciół. Tam jednak wypił kilka piw. Jeden z kolegów zwrócił mu uwagę, że w takim stanie nie może prowadzić samochodu. Jurek obraził się i nalegał, że pozostałych przyjaciół odwiezie do domu. Rozpętała się kłótnia. Część nie widziała nic złego w tym, ze Jurek pił alkohol, a część była oburzona.

      10. Omówienie zaprezentowanych scenek przez grupy obserwujące.

      11. Praca w grupach nad wypisywaniem na kartkach:

          • Przykładowych przyczyn stosowania środków zmieniających świadomość (ciekawość, strach, znudzenie, odrzucenie, niepowodzenia, niska samoocena, stan przygnębienia itp.).

          • Przykładowych zajęć alternatywnych (relaks, praca nad dowartościowaniem się i samooceną, rozwijanie własnych zainteresowań, dokładniej: bieganie, rozmowa z bliskimi, obcowanie z naturą, taniec, malowanie, śpiew, uprawianie jogi, jazda na rowerze, majsterkowanie itp.).

   5. Faza podsumowująca

      12. Prezentacja efektów pracy przez poszczególne grupy.

      13. Rozmowa podsumowująca na tematy:

          • Jakie są objawy stosowania środków uzależniających?

          • Jaki one mają wpływ na nasze zdrowie?

          • Czy należy pomagać uzależnionym?

          • Jak można to zrobić?

5. Bibliografia

   6. A. Kołodziejczyk, E. Czemierowska, Spójrz inaczej, Wydawnictwo EDUCATIO, Kraków 1993;

   7. J. Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji, Zakład Wydawniczy Lester Quality, Suwałki 2000;

   8. A. Markiewicz, Narkotykowe dylematy, Wydawnictwo BOG & ART, Kielce 1999;

   9. A. Pacewicz, Jak pomóc dziecku nie pić?, Toret Sp. z o.o., Warszawa 1999;

   10. M. Pasek, Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko!, Toret Sp. z o.o., Warszawa 1998.

6. Czas trwania lekcji
   45 minut