W świecie obyczajów i tradycji
W świecie obyczajów i tradycji
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
rozumie znaczenie słowa „tradycja”
rozumie znaczenie słowa „obrzęd:,
zna utwory literackie, w których można spotkać temat obrzędów lub tradycji
zna zasady redagowania opowiadania, rozprawki, reportażu, ,listu, wywiadu.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi sformułować temat rozprawki, listu, reportażu, opowiadania, wywiadu, którym pojawia się motyw tradycji i obyczajów,
rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
potrafi wypowiadać się na dany temat,
potrafi pracować w grupie.
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, dyskusja
3. Środki dydaktyczne
Karta pracy dla grup
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Uczniowie przypominają sobie definicje tradycji i obyczaju. Tradycja - przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kultury (takie jak: obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy postępowania), które dana zbiorowość wyróżnia jako szczególnie ważne i warte zachowania obecnie i w przyszłości. Obyczaj - to forma zachowania powszechnie przyjęta w danej zbiorowości społecznej i poparta uznawaną w niej tradycją.
b) Faza realizacyjna
Uczniowie zbierają materiał literacki, który będzie pomocą przy kolejnym zadaniu. Wypisują na tablicy utwory, w których ukazana jest tradycja lub obyczaj, typu: „Pieśń o Rolandzie”, „Krzyżacy” H. Sienkiewicz, „Trylogia” H. Sienkiewicz, „Pieśń świętojańska o Sobótce”, „Zemsta” A. Fredry, „Pan Tadeusz” A. Mickiewicz, „Dziady” cz. II A. Mickiewicz, „Wesele Boryny”, fragment „Chłopów” S. W. Reymonta, „Wesele w Atomicach” S. Mrożka.
Nauczyciel dzieli klasę na grupy, 5 zespołów. Są wśród nich wybierani liderzy, sprawozdawcy, lektorzy, sekretarze. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy. Uczniowie będą analizować w grupach formy, które mogą zastosować, pisząc o obyczajach i tradycji. Po wykonaniu zadań zespoły prezentują swoje wyniki na forum klasy, są one omawiane a wnioski zapisane do zeszytu (załącznik 1).
c) Faza podsumowująca
Uczniowie w swobodnych wypowiedziach dyskutują nad problemem: „ Czy nasze obyczaje zmieniają się w epoce Internetu, mass – mediów, przystąpienia do Unii?”.
5. Bibliografia
Petrovic J., Bon ton. Wypada czy nie wypada, Księgarnia Św. Wojciecha, Warszawa 2003.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
załącznik 1.
Formy, które możesz zastosować, pisząc o obyczajach i tradycji | Przykładowy temat do opracowania | O czym można pisać? |
OPOWIADANIE | ||
WYWIAD | ||
LIST | ||
ROZPRAWKA | ||
REPORTAŻ |
b) Notatki dla nauczyciela
Przykładowe rozwiązanie ćwiczenia
Formy, które możesz zastosować, pisząc o obyczajach i tradycji | Przykładowy temat do opracowania | O czym można pisać? |
OPOWIADANIE | Jest taki piękny obyczaj…- opowiadanie. | Można opisać jak w domu obchodzi się jakiś obyczaj, czy święto i związane z nim tradycje, np. Święta Bożonarodzeniowe, Wielkanocne, Walentynki, Mikołajki, zaręczyny |
WYWIAD | Przeprowadź wywiad z postacią literacką, która kultywowała tradycje. | Wywiad można przeprowadzić z Ebenezerem Scroogem o Świętach Bożonarodzeniowych, z Maciejem Boryną lub Jagną z „Chłopów” o obrzędach weselnych, z narratorem „Wesela w Atomichach” o tradycji weselnej, ze Zbyszkiem z Bogdańca o tradycjach rycerskich. |
LIST | Napisz list do kolego z innego kraju, w którym pochwalisz się pięknem tradycji polskich. | Można opisać wszystkie tradycje związane ze świętami religijnym mi, dodatkowo Walentynki, Studniówka, osiemnastka, Dzień Wagarowicza, wieczory panieńskie. |
ROZPRAWKA | Czy młodzież XXI wieku szanuje tradycje? | Należy scharakteryzować współczesną młodzież, również siebie, ich system wartości, ich stosunek do tradycji, czy staropolskie obrzędy są im znane, czy pojawiły się ostatnio jakieś nowe tradycje, np. popularne Walentynki, Halloween. |
REPORTAŻ | Przedstaw w formie reportażu dowolne tradycyjne święto gimnazjalne. | Można opisać np. Otrzęsiny Klas Pierwszych, wieczór andrzejkowy, obchody Dna Dziecka, jakąś kampanię, Dzień Ziemi, Dzień Wagarowicza, klasową imprezę mikołajek. |
c) Zadanie domowe
Czy chciałbyś przenieś jaką tradycję pochodzącą z innych krajów?
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak