Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rse0YiUNiQzt91

W teatrze dźwiękowym

Kolorowa ilustracja przedstawiająca pięć otworów, przypominających okienne, z czerwonymi, otwartymi kurtynami po lewej i prawej stronie. Są one ustawione w szeregu i zajmują połowę ilustracji. Pomiędzy kurtynami niebieski krajobraz. Nad ścianą, w której znajdują się otwory, jest woda, po której pływa mała żaglówka. Woda sięga aż do linii horyzontu, gdzie łączy się z błękitnym niebem, na którym jest kilka chmur.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Dla niektórych teatr to magia świateł i dźwięku. Co się stanie, jeśli w teatrze zamkniemy oczy? Czy będzie to nadal teatr? Tak, ale taki, w którym rolę scenografascenografscenografa odegra nasza wyobraźnia.

Ćwiczenie 1

Wysłuchaj nagrania lub przeczytaj tekst pt. Piotruś Pan. Napisz, jacy bohaterowie w nim występują.

R1XAegPowVF8f
(Uzupełnij).
R10uuEsUPC07p
Fragment przedstawienia Piotruś Pan czytają aktorzy.
Piotruś PanBronisław Wrocławski, Roma Kamińska
Bronisław Wrocławski, Roma Kamińska Piotruś Pan

(adaptacja scenicznatBYfL5ETcK_000tp001adaptacja sceniczna)

Pokój Wandy. Pali się lampka nocna. Wanda śpi. Lampka gaśnie. Po pokoju, tu i tam, przemyka punkt świetlny. Powoli rozjaśnia się. Pojawiają się: Wróżka Dzwoneczek Dzyń Dzyń i Piotruś Pan.

PIOTRUŚ PAN

Dzyń Dzyń, Dzwoneczku, gdzie jesteś?

DZWONECZEK (z głębi)

Dzyń dzyń, dzyń dzyń.

PIOTRUŚ PAN

Ach, wyjdź już stamtąd i powiedz, gdzie schowali mój cień. Przecież tutaj go nie zostawiłem.

DZWONECZEK

Jest w tym dużym pudle.

PIOTRUŚ PAN

O widzę! Teraz muszę przykleić go z powrotem do siebie. Nic z tego, nie chce się trzymać. (płacze)

Wanda budzi się i spostrzega Piotrusia.

WANDA

Dlaczego płaczesz, chłopczyku?

PIOTRUŚ PAN

Jak ci na imię?

WANDA

Wanda Maria Aniela Kochańska. A ty?

PIOTRUŚ PAN

Piotruś Pan.

WANDA

Tylko tyle?

PIOTRUŚ PAN

Nie szkodzi.

WANDA

Ale chyba nie płaczesz z tego powodu?

PIOTRUŚ PAN
Płaczę, bo nie mogę przykleić swojego cienia. A poza tym wcale nie płakałem.

WANDA

Nie martw się, zaraz go przyszyję. (przyszywa cień do stóp Piotrusia, Piotruś podskakuje z radości) Piotrusiu, ile masz lat?

PIOTRUŚ PAN

Nie wiem. Widzisz, ja uciekłem z domu tego samego dnia, kiedy się urodziłem. Usłyszałem, jak moi rodzice planowali, kim mam zostać, kiedy dorosnę. A ja nie chcę być dorosły. Więc uciekłem i żyłem sobie z wróżkami.

WANDA

Gotowe.

PIOTRUŚ PAN
Ale mi się udało! Przyszyłem swój cień!

WANDA

Ach, ty zarozumialcze!

PIOTRUŚ PAN

Wando, nie gniewaj się. Tylko ty potrafisz tak przyszywać cienie.

WANDA

Ładnie to powiedziałeś. Dam ci buzi, chcesz? (Piotruś wyciąga rękę) Wiesz chyba, o czym myślę?

PIOTRUŚ PAN

Dowiem się, gdy mi dasz.

Wanda pochyla głowę ku niemu, ale Piotruś, nie wiedząc, o co jej chodzi, odsuwa się, więc Wanda, żeby nie robić mu przykrości, daje mu do ręki naparstek.

PIOTRUŚ PAN

Jakie piękne! Czy też mogę ci dać buzi?

WANDA

Jeśli chcesz. (Wanda znów pochyla głowę ku niemu, ale on daje jej guziki) Och, dziękuję. Bardzo ładne, będę je nosiła na szyi. To wspaniale, że żyłeś z wróżkami. Powiedz, skąd one się wzięły? Kim są? Jak żyją?

PIOTRUŚ PAN

To było tak: kiedy pierwsze dziecko na świecie roześmiało się pierwszy raz, to jego śmiech rozprysnął się na tysiące okruszynek, które zaczęły skakać po ziemi i zmieniły się we wróżki. Dlatego jedna wróżka powinna wypadać na jedno dziecko.

WANDA

A nie wypada?

PIOTRUŚ PAN

Nie. Dzieci przestają wierzyć we wróżki, a jeśli tylko jakieś dziecko powie: 'Nie wierzę we wróżki!', jedna wróżka pada nieżywa. Ojej, zupełnie zapomniałem. Dzyń Dzyń, Dzwoneczku, gdzie jesteś?

WANDA

Ależ, Piotrusiu, w tym pokoju nie ma wróżki.

PIOTRUŚ PAN

Była tu przed chwilą. Zdaje się, że zamknąłem ją w szufladzie.

WANDA

Biedactwo. (otwiera szufladę)

DZWONECZEK

Dzyń, dzyń, dzyń, dzyń, ty głuptaku.

WANDA

Ach, Piotrusiu, gdyby ona tylko pozwoliła mi się zobaczyć.

PIOTRUŚ PAN

One nie potrafią ustać w miejscu.

WANDA

Czy ciągle mieszkasz z wróżkami?

PIOTRUŚ PAN

Przeważnie mieszkam z zagubionymi chłopcami w Nanibykraju.

WANDA

Kim oni są?

PIOTRUŚ PAN

To dzieci, które powypadały z wózków, kiedy niańki patrzyły w inną stronę. Ja jestem ich wodzem.

WANDA

Nie ma tam dziewczynek?

PIOTRUŚ PAN

Nie, one są za mądre, żeby wypadać.

WANDA

Ślicznie to powiedziałeś. Możesz mi dać buzi.

PIOTRUŚ PAN

Wiedziałem, że mi zabierzesz. (podaje jej naparstek)

WANDA

Ależ nie chodziło mi o to. Chodziło o... o... o naparstek.

PIOTRUŚ PAN

Co to takiego?

WANDA

Właśnie to. (całuje Piotrusia)

PIOTRUŚ PAN

Dziwne. Czy ja też mam ci dać naparstek?

WANDA

Jak chcesz. (Piotruś całuje Wandę)

DZWONECZEK

Dzyń, dzyń, dzyń! (szarpie Wandę za włosy)

WANDA

Ach! Moje włosy!

PIOTRUŚ PAN

To Dzwoneczek. Zupełnie nie rozumiem, co jej się stało.

DZWONECZEK

Ty głuptaku! Dzyń, dzyń, dzyń!

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Roma Kamińska, Bronisław Wrocławski, Piotruś Pan, Łódź 1989.
Ćwiczenie 2

Po wysłuchaniu nagrania lub przeczytaniu tekstu odpowiedz, w jakiej formie przedstawiono tę opowieść? Zastanów się, w jaki sposób można wykorzystać takie utwory.

R1ZimgKRs6awu
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Określ, co według ciebie znaczy słowo 'słuchowisko'. Czy uważasz, że ten tekst nadaje się na słuchowisko? Dlaczego?

RMsoHGTjPZ534
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 4
RvgFOMTb0GDTl1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1C8boN3iuXIq
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj poniżej wymienionym rodzajom teatru zmysły, na które teatry te oddziałują. teatr widowiskowy Możliwe odpowiedzi: 1. słuch, 2. zapach, 3. dotyk, 4. smak, 5. wzrok, 6. wzrok, słuch, 7. słuch teatr radiowy Możliwe odpowiedzi: 1. słuch, 2. zapach, 3. dotyk, 4. smak, 5. wzrok, 6. wzrok, słuch, 7. słuch teatr widowiskowy otwarty, czyli taki w którym widzowie tworzą spektakl wraz z aktorami Możliwe odpowiedzi: 1. słuch, 2. zapach, 3. dotyk, 4. smak, 5. wzrok, 6. wzrok, słuch, 7. słuch
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 6
RCSRwzDHYVUNU1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RkAGaqWl3rsQI
Ćwiczenie 7
Pokój Wandy. Pali się lampka nocna. Wanda śpi. Lampka gaśnie. Po pokoju, tu i tam, przemyka punkt świetlny. Powoli rozjaśnia się. Pojawiają się: Wróżka Dzwoneczek Dzyń Dzyń i Piotruś Pan. PIOTRUŚ PAN Dzyń Dzyń, Dzwoneczku, gdzie jesteś? DZWONECZEK (z głębi) Dzyń dzyń, dzyń dzyń. PIOTRUŚ PAN Ach, wyjdź już stamtąd i powiedz, gdzie schowali mój cień. Przecież tutaj go nie zostawiłem. DZWONECZEK Jest w tym dużym pudle. PIOTRUŚ PAN O widzę! Teraz muszę przykleić go z powrotem do siebie. Nic z tego, nie chce się trzymać. (płacze) Wanda budzi się i spostrzega Piotrusia. WANDA Dlaczego płaczesz, chłopczyku? PIOTRUŚ PAN Jak ci na imię? WANDA Wanda Maria Aniela Kochańska. A ty? PIOTRUŚ PAN Piotruś Pan. WANDA Tylko tyle? PIOTRUŚ PAN Nie szkodzi. WANDA Ale chyba nie płaczesz z tego powodu? PIOTRUŚ PAN Płaczę, bo nie mogę przykleić swojego cienia. A poza tym wcale nie płakałem. WANDA Nie martw się, zaraz go przyszyję. (przyszywa cień do stóp Piotrusia, Piotruś podskakuje z radości) Piotrusiu, ile masz lat? PIOTRUŚ PAN Nie wiem. Widzisz, ja uciekłem z domu tego samego dnia, kiedy się urodziłem. Usłyszałem, jak moi rodzice planowali, kim mam zostać, kiedy dorosnę. A ja nie chcę być dorosły. Więc uciekłem i żyłem sobie z wróżkami. WANDA Gotowe. PIOTRUŚ PAN Ale mi się udało! Przyszyłem swój cień! WANDA Ach, ty zarozumialcze! PIOTRUŚ PAN Wando, nie gniewaj się. Tylko ty potrafisz tak przyszywać cienie. WANDA Ładnie to powiedziałeś. Dam ci buzi, chcesz? (Piotruś wyciąga rękę) Wiesz chyba, o czym myślę? PIOTRUŚ PAN Dowiem się, gdy mi dasz. Wanda pochyla głowę ku niemu, ale Piotruś, nie wiedząc, o co jej chodzi, odsuwa się, więc Wanda, żeby nie robić mu przykrości, daje mu do ręki naparstek. PIOTRUŚ PAN Jakie piękne! Czy też mogę ci dać buzi? WANDA Jeśli chcesz. (Wanda znów pochyla głowę ku niemu, ale on daje jej guziki) Och, dziękuję. Bardzo ładne, będę je nosiła na szyi. To wspaniale, że żyłeś z wróżkami. Powiedz, skąd one się wzięły? Kim są? Jak żyją? PIOTRUŚ PAN To było tak: kiedy pierwsze dziecko na świecie roześmiało się pierwszy raz, to jego śmiech rozprysnął się na tysiące okruszynek, które zaczęły skakać po ziemi i zmieniły się we wróżki. Dlatego jedna wróżka powinna wypadać na jedno dziecko. WANDA A nie wypada? PIOTRUŚ PAN Nie. Dzieci przestają wierzyć we wróżki, a jeśli tylko jakieś dziecko powie: „Nie wierzę we wróżki!”, jedna wróżka pada nieżywa. Ojej, zupełnie zapomniałem. Dzyń Dzyń, Dzwoneczku, gdzie jesteś? WANDA Ależ, Piotrusiu, w tym pokoju nie ma wróżki. PIOTRUŚ PAN Była tu przed chwilą. Zdaje się, że zamknąłem ją w szufladzie. WANDA Biedactwo. (otwiera szufladę) DZWONECZEK Dzyń, dzyń, dzyń, dzyń, ty głuptaku. WANDA Ach, Piotrusiu, gdyby ona tylko pozwoliła mi się zobaczyć. PIOTRUŚ PAN One nie potrafią ustać w miejscu. WANDA Czy ciągle mieszkasz z wróżkami? PIOTRUŚ PAN Przeważnie mieszkam z zagubionymi chłopcami w Nanibykraju. WANDA Kim oni są? PIOTRUŚ PAN To dzieci, które powypadały z wózków, kiedy niańki patrzyły w inną stronę. Ja jestem ich wodzem. WANDA Nie ma tam dziewczynek? PIOTRUŚ PAN Nie, one są za mądre, żeby wypadać. WANDA Ślicznie to powiedziałeś. Możesz mi dać buzi. PIOTRUŚ PAN Wiedziałem, że mi zabierzesz. (podaje jej naparstek) WANDA Ależ nie chodziło mi o to. Chodziło o... o... o naparstek. PIOTRUŚ PAN Co to takiego? WANDA Właśnie to. (całuje Piotrusia) PIOTRUŚ PAN Dziwne. Czy ja też mam ci dać naparstek? WANDA Jak chcesz. (Piotruś całuje Wandę) DZWONECZEK Dzyń, dzyń, dzyń! (szarpie Wandę za włosy) WANDA Ach! Moje włosy! PIOTRUŚ PAN To Dzwoneczek. Zupełnie nie rozumiem, co jej się stało. DZWONECZEK Ty głuptaku! Dzyń, dzyń, dzyń!
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Określ, czy w tekście pt. Piotruś Pan występują słowa bądź zdania, które nie należą do wypowiedzi bohaterów. Wypisz je.

R2itOA3HHg58X
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 8

Przeczytaj fragmenty niezaznaczone żadnym kolorem i napisz, o czym informują.

R14mwS12nQpbC
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 8

Określ, o czym informują słowa bądź zdania, które nie należą do wypowiedzi bohaterów.

RTa0j9MlaTMTG
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 9

Wyjaśnij, czy na podstawie nagrania można być pewnym, co Wanda dała Piotrusiowi. Jeśli nie, zastanów się dlaczego. Co może budzić twoje wątpliwości?

RsIYyu4W3mveM
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 9

Określ, czy na podstawie dialogu Piotrusia z Wandą można być pewnym, co dziewczynka dała chłopcu.

RZdMmB4geswEP
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 10

Określ, co Wanda dała Piotrusiowi za pierwszym i za drugim razem.

RV3WsyhAqfJuw
(Uzupełnij).
didaskalia
Definicja: didaskalia

to wskazówki pisarza zapisane w nawiasie obok dialogu postaci. Wyróżniają się pochyłą czcionką. Zawierają informacje o wyglądzie bohaterów, zachowaniu, czynnościach i gestach. Didaskalia mogą opisywać wygląd sceny
i rekwizyty, jak również dźwięki i odgłosy.

Ćwiczenie 11

Uzupełnij didaskalia o wskazówki dla reżysera słuchowiska radiowego. Zadbaj, aby widzowie mogli się zorientować, czym wymienili się Wanda i Piotruś.

RCxZYoP90kGRM
(Uzupełnij).
Polecenie 1

Nagrajcie słuchowisko radiowe Piotruś Pan. Zastanówcie się, jakie dźwięki będą ilustrowały poszczególne sceny i uzupełnijcie didaskalia. Nagrajcie dźwięki
i odgłosy, które wykorzystacie w nagraniu. Możecie również posłużyć się nagraniami muzycznymi.

RpyIqk26YEtyD
(Uzupełnij).
Polecenie 1

Napisz krótki scenariusz słuchowiska radiowego na wymyślony przez siebie temat. Odpowiedni tekst umieść w didaskaliach.

Wskazówka: Pamiętaj, aby w didaskaliach znalazły się informacje, np. dotyczące tego, jak wygląda postać, jak się zachowuje, co w danej chwili robi.

R1HxXzebgFYgw
(Uzupełnij).
tBYfL5ETcK_000tp001
scenograf