W tym szaleństwie jest metoda? O szaleństwie w literaturze i innych tekstach kultury współczesnej.

Autor/autorka

MAŁGORZATA KOTARSKA

1. Etap edukacyjny i klasa

szkoła ponadgimnazjalna - liceum - klasa III

2. Przedmiot

język polski

3. Temat zajęć

W tym szaleństwie jest metoda? O szaleństwie w literaturze i innych tekstach kultury współczesnej.

4. Czas trwania zajęć

90 minut

5. Uzasadnienie wyboru tematu

Porusza problem inności, sposobu postrzegania świata ( racjonalizm , irracjonalizm), relacji jednostka - świat, jednostka - społeczeństwo. Pokazuje ciągłość kultury i zjawisko korespondencji sztuk. Ukazuje ważne problemy społeczne.

6. Uzasadnienie zastosowania technologii

Uczniowie na tych zajęciach samodzielnie wyszukują z zasobów internetowych teksty kultury, w tym fragmenty filmów, piosenki, obrazy. Wspólną pracę zbierają w formie prezentacji, notatki on - line albo innej wybranej formy. Uczniowie samodzielnie tworzą bazę materiałów do matury ustnej i pisemnej. Zaproponowaną formę notatki uczeń może samodzielnie uzupełniać, dopisywać nowe treści wynikające z poznania tekstów kultury w kolejnych latach nauki. Nauczyciel z racji umieszczenia efektów pracy w przestrzeni wspólnej - na Teamsach lub dysku Google może odnosić uczniów do tematu w każdej chwili.

7. Cel ogólny zajęć

Nabycie wiedzy, umiejętności i postaw. Uczeń odnajduje cechy bohaterów romantycznych w kreacji bohaterów z innych epok. Rozumie tym samym ciągłość kultury i żywotność literatury pol. XIX wieku. Zapoznaje sie z utworami literackimi Uczeń ćwiczy umiejętność selekcji materiału rzeczowego, korzystania z zasobów internetu, podawania źródła informacji. Rozwija umiejętność argumentacji, bowiem musi uzasadnić wybór tekstu kultury w grupie. Uczeń odróżnia fakt od opinii na podstawie źródeł zaprezentowanych na zajęciach. Kształci umiejętności świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym, aksjologicznym, rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne. Punkty podstawy programowej: E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.2 Samokształcenie i docieranie do informacji. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.4 Wartości i wartościowanie

8. Cele szczegółowe zajęć

  1. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.1.2 rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych (artykuł, felieton, reportaż), politycznych (przemówienie) i popularnonaukowych; wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte;

  2. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.1.7 rozpoznaje w wypowiedzi ironię, objaśnia jej mechanizm i funkcję;

  3. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.2.1 szuka literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień; selekcjonuje ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym Internetu);

  4. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.2.3 tworzy przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki;

  5. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.3.8 odróżnia słownictwo neutralne od emocjonalnego i wartościującego, oficjalne od swobodnego

  6. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.2.4 rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja);

  7. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.2.5 porównuje utwory literackie lub ich fragmenty (dostrzega cechy wspólne i różne).

  8. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.3.2 wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne

  9. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.3.3 porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich

  10. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.4.1 dostrzega związek języka z wartościami, rozumie, że język podlega wartościowaniu, (np. język jasny, prosty, zrozumiały, obrazowy, piękny), jest narzędziem wartościowania, a także źródłem poznania wartości (utrwalonych w znaczeniach nazw wartości, takich jak: dobro, prawda, piękno; wiara, nadzieja, miłość; wolność, równość, braterstwo; Bóg, honor, ojczyzna; solidarność, niepodległość, tolerancja);

9. Metody i formy pracy

  • praca zdalna,

  • praca indywidualna zróżnicowana,

  • metody eksponujące (film, dzieło muzyczne),

  • ćwiczenia/ notatka

  • praze stronami internetowymi,

  • praca w grupie,

  • lekcja odwrócona

10. Środki dydaktyczne

11. Wymagania w zakresie technologii

laptop, tablet, smartfon z dostępem do internetu

dostęp do dysku Google, aplikacji Teams

Prezentacje Google

12. Przebieg zajęć

  • Aktywność 1

    • Temat: Przystanek Tworki

    • Czas trwania: 45

    • Opis aktywności:

      1. Faza wstepna - sprawdzenie listy obecności

      2. Sformułowanie celów lekcji

      3. Przypomnienie o formie i celu zadania dla uczniów 

      4. Prezentacja prac 

      Podział zadań wynika z lekcji odwórconej.

      Lekcja odwrócona.Uczniowie dostali zadania do realiazacji w grupach. Polecenia dla uczniów: 

      1. Podzielcie się praca tak, by każdy mógł mieć swoj udział z projekcie. 

      2. Wyszukajcie materaiły w różnych źródłach, na podstawie których możecie omówić dany problem. 

      3. Zdecydujcie się tylko na jednen tekst, według Was najlepiej ilustrujący zjawisko kulturowe. Uargumentujcie wybór. 

      4. Zapiszcie tytuły utworów, z których zrezygnowaliście. 

      5. Zaproponujcie notatkę w postaci slajdów 2‑3. 

      tematy:

      1. Saleństwo w kulturze ludowej i wierzeniach ludowych 

      2. Jak było kiedyś? Wyszukaj informacje dotyczące historii psychiatrii, odkrywczych metod leczenia 

      3. Jak jest dziś?  Wyszukaj informacje na temat stanu wspólczesnej psychiatrii / statystyk, informacji na temat psychicznych chorób cywliizacyjnych, metody leczenia/

      4. Zielona na niej sukienka... wyszukaj piosenki, które traktują na temat szaleńców

      5. Dzikość w oczach... Malarskie ujęcia tematu

      6. Filmowa wiwisekcja - filmfabularny

      7. Przystanek Tworki - film dokumentalny

      8. Po drugiej stronie lustra- literackie ujęcie tematu

      9. Z przymrużeniem oka - wspólczesne formy internetowej działalności artystycznej/ memy

  • Aktywność 2

    • Temat: A wariatka tańczy

    • Czas trwania: 10

    • Opis aktywności:

       Nauczyciel podsumowuje wyniki prac uczniów. Zadaje pytania:

       Jak uczniowie oceniają zadanie? Czy było dla nich ciekawe? Czego się nauczyczyli? Co było trudne?

  • Aktywność 3

    • Temat: Choroba czy stan duszy?

    • Czas trwania: 15

    • Opis aktywności:

      Nauczyciel wspólnie  z uczniami formułuje wnioski na temat funkcjonowania motywu.

      Zebranie efektów pracy uczniów  w postaci prezentacji Google

      Ostatni slajd tworzony jest przez nauczyciela. Może on wskazać kierunki intrepretacji uczniów, np. porównanie kiedyś - dziś , zwraca uwagę na tabu społeczne i jego źródła

  • Aktywność 4

    • Temat: Florentynka i Księżyc

    • Czas trwania: 15

    • Opis aktywności:

       Analiza frgmentów powieści Olgi Tokarczuk „Prawiek i inne czasy”. Samodzielna praca ucznia. Uczeń zapisuje w zeszycie / notatniku on -line :

       1. Fragment 1 

      Analiza frgmentu powieśc Olgi Tokarczuk „Prawiek i inne czasy”

      Fragment 1 - Olga Tokarczuk „Prawiek i inne czasy” ( roz. Cas Florentynki, s. 58‑59)

      Polecenia: 

      Czego dowiadujemy się od narratora?

      Jaki charakter ma jego wypoeidż?

      Czy sposób widzenia probblemu przez narratoa jest typowy? 

      Co Cię zaskoczyło? 

      Fragment 2 - Olga Tokarczuk Prawiek i inne czasy ( roz. Cas Florentynki, s.59 -63)

       Polecenia

      1. Któ mówi? Do kogo? 

      2. Co jest treścią rozmowy? 

      3. Jakie emocje ma bohaterka?

      4. Jaki obraz Florentyny wyłania się z podanego fragmentu? 

       źródło:Olga Tokarczuk Prawiek i inne czasy, Krakow 2005

      Praca domowa:

      Dla wszystkich:Obejrzeć film w reż.M. Formana Lot nad kukułczym gniazdem.

      Dla chętnych: przeczytać ksiażkę Kesley'a  Lot nad kukułczym gniazdem i/ lub Olgi Tokarczuk Prawiek i inne czasy

13. Sposób ewaluacji zajęć

Mentimetr pozwoli na swobodne i anonimowe odpowiedzi

1. Czy zajęcia poruszały ważną według Ciebie tematykę  tak/nie

2. Czy dokonała się w Tobie jakaś zmiana? - pytania ankietowe T/N

a) podejscia do ludzi chorych psychicznie

b) zuważyłam/em problem społeczny

2. Jaka treść/ część lekcji zapadła Ci w pamięć?

3. Czy sięgniesz samodzielnie po jakiś tekst kultury zaprezentowany na zajęciach? T/N

4. Czy zadanie, które otrzymałaś/eś do realizacji było

na miarę moich możliwości 

za łatwe

za trudne

14. Licencja

CC0 1.0 Universal - Przekazanie do Domeny Publicznej. Przejdź do opisu licencji

15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza

Można zrezygnować z części zadań dotyczących stanu współczesnej psychiatrii czy XIX wieku i skupić się wyłącznie na aspekcie kulturowym.

Propozycja tesktów źródłowych:

https://ibl.waw.pl/psychiatriadruk.pdf roz. 3, s. 19‑23; roz. 4. Czy choroba psychiczna to mit? s. 24 -27

https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/lecznictwo-psychiatryczne-dzieci-i-mlodziezy.html

film dokumentalny, Przystanek Tworki https://www.youtube.com/watch?v=Lr-g_iIfluw , min. 6'50- 8'; 20- 22; 

https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,130517,23966828,mala-monarchia-byly-dyrektor-o-najbardziej-znanym-szpitalu.html

https://www.youtube.com/watch?v=3dQPhJdSHSs

książka Jacek Głębski , Kuracja http://www.rozswietlamykulture.pl/reflektor/2012/02/20/kuracja-traumo-obled/

Eliza Chojnacka, Placebo

Grażyna Jagielska, Anioły jedzą trzy razy dziennie

Ida Fink, Wariat

Kesey, Lot nad kukułczym gniazdem

Arnhild Lauveng, Byłam po drugiej stronie lustra https://epodreczniki.pl/a/slowa-ktore-nie-dzialaja/DJ16F9n9L

Lot nad kukułczym gniazdem , reż. M. Forman https://epodreczniki.pl/a/wprowadzenie/Dsca8Rugu

F. Goya, Saturn pożerający swoje dzieci

https://epodreczniki.pl/b/francisco-de-goya-y-lucientes–malarz-o-gwaltownych-kontrastach-okropnosciach-natury-fizjonomiach-ludzkich-dziwacznie-zezwierzeconych-pod-wplywem-okolicznosci-charles-baudelaire/Pf30zc11J

16. Materiały pomocnicze

17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej

Tak

18. Forma prowadzenia zajęć