W tym szaleństwie jest metoda? O szaleństwie w literaturze i innych tekstach kultury współczesnej.
Autor/autorka
MAŁGORZATA KOTARSKA
1. Etap edukacyjny i klasa
szkoła ponadgimnazjalna - liceum - klasa III
2. Przedmiot
język polski
3. Temat zajęć
W tym szaleństwie jest metoda? O szaleństwie w literaturze i innych tekstach kultury współczesnej.
4. Czas trwania zajęć
90 minut
5. Uzasadnienie wyboru tematu
Porusza problem inności, sposobu postrzegania świata ( racjonalizm , irracjonalizm), relacji jednostka - świat, jednostka - społeczeństwo. Pokazuje ciągłość kultury i zjawisko korespondencji sztuk. Ukazuje ważne problemy społeczne.
6. Uzasadnienie zastosowania technologii
Uczniowie na tych zajęciach samodzielnie wyszukują z zasobów internetowych teksty kultury, w tym fragmenty filmów, piosenki, obrazy. Wspólną pracę zbierają w formie prezentacji, notatki on - line albo innej wybranej formy. Uczniowie samodzielnie tworzą bazę materiałów do matury ustnej i pisemnej. Zaproponowaną formę notatki uczeń może samodzielnie uzupełniać, dopisywać nowe treści wynikające z poznania tekstów kultury w kolejnych latach nauki. Nauczyciel z racji umieszczenia efektów pracy w przestrzeni wspólnej - na Teamsach lub dysku Google może odnosić uczniów do tematu w każdej chwili.
7. Cel ogólny zajęć
Nabycie wiedzy, umiejętności i postaw. Uczeń odnajduje cechy bohaterów romantycznych w kreacji bohaterów z innych epok. Rozumie tym samym ciągłość kultury i żywotność literatury pol. XIX wieku. Zapoznaje sie z utworami literackimi Uczeń ćwiczy umiejętność selekcji materiału rzeczowego, korzystania z zasobów internetu, podawania źródła informacji. Rozwija umiejętność argumentacji, bowiem musi uzasadnić wybór tekstu kultury w grupie. Uczeń odróżnia fakt od opinii na podstawie źródeł zaprezentowanych na zajęciach. Kształci umiejętności świadomego odbioru utworów literackich i tekstów kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym, aksjologicznym, rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne. Punkty podstawy programowej: E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.2 Samokształcenie i docieranie do informacji. E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.4 Wartości i wartościowanie
8. Cele szczegółowe zajęć
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.1.2 rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych (artykuł, felieton, reportaż), politycznych (przemówienie) i popularnonaukowych; wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; odczytuje zawarte w odbieranych tekstach informacje zarówno jawne, jak i ukryte;
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.1.7 rozpoznaje w wypowiedzi ironię, objaśnia jej mechanizm i funkcję;
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.2.1 szuka literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień; selekcjonuje ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym Internetu);
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.2.3 tworzy przedmiotowe bazy danych zawierające informacje zdobywane w toku nauki;
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-I.3.8 odróżnia słownictwo neutralne od emocjonalnego i wartościującego, oficjalne od swobodnego
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.2.4 rozpoznaje w utworze sposoby kreowania świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja);
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.2.5 porównuje utwory literackie lub ich fragmenty (dostrzega cechy wspólne i różne).
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.3.2 wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.3.3 porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich
E4‑SRE‑JPOL‑1.0‑I-II.4.1 dostrzega związek języka z wartościami, rozumie, że język podlega wartościowaniu, (np. język jasny, prosty, zrozumiały, obrazowy, piękny), jest narzędziem wartościowania, a także źródłem poznania wartości (utrwalonych w znaczeniach nazw wartości, takich jak: dobro, prawda, piękno; wiara, nadzieja, miłość; wolność, równość, braterstwo; Bóg, honor, ojczyzna; solidarność, niepodległość, tolerancja);
9. Metody i formy pracy
praca zdalna,
praca indywidualna zróżnicowana,
metody eksponujące (film, dzieło muzyczne),
ćwiczenia/ notatka
praze stronami internetowymi,
praca w grupie,
lekcja odwrócona
10. Środki dydaktyczne
materiał z e‑podręcznika: https://epodreczniki.pl/a/slowa-ktore-nie-dzialaja/DJ16F9n9L
ankieta na stronie https://www.menti.com/,
materiały do wykorzystania przez uczniów do przygotowania lekcji odwróconej
11. Wymagania w zakresie technologii
laptop, tablet, smartfon z dostępem do internetu
dostęp do dysku Google, aplikacji Teams
Prezentacje Google
12. Przebieg zajęć
Aktywność 1
Temat: Przystanek Tworki
Czas trwania: 45
Opis aktywności:
Faza wstepna - sprawdzenie listy obecności
Sformułowanie celów lekcji
Przypomnienie o formie i celu zadania dla uczniów
Prezentacja prac
Podział zadań wynika z lekcji odwórconej.
Lekcja odwrócona.Uczniowie dostali zadania do realiazacji w grupach. Polecenia dla uczniów:
Podzielcie się praca tak, by każdy mógł mieć swoj udział z projekcie.
Wyszukajcie materaiły w różnych źródłach, na podstawie których możecie omówić dany problem.
Zdecydujcie się tylko na jednen tekst, według Was najlepiej ilustrujący zjawisko kulturowe. Uargumentujcie wybór.
Zapiszcie tytuły utworów, z których zrezygnowaliście.
Zaproponujcie notatkę w postaci slajdów 2‑3.
tematy:
Saleństwo w kulturze ludowej i wierzeniach ludowych
Jak było kiedyś? Wyszukaj informacje dotyczące historii psychiatrii, odkrywczych metod leczenia
Jak jest dziś? Wyszukaj informacje na temat stanu wspólczesnej psychiatrii / statystyk, informacji na temat psychicznych chorób cywliizacyjnych, metody leczenia/
Zielona na niej sukienka... wyszukaj piosenki, które traktują na temat szaleńców
Dzikość w oczach... Malarskie ujęcia tematu
Filmowa wiwisekcja - filmfabularny
Przystanek Tworki - film dokumentalny
Po drugiej stronie lustra- literackie ujęcie tematu
Z przymrużeniem oka - wspólczesne formy internetowej działalności artystycznej/ memy
Aktywność 2
Temat: A wariatka tańczy
Czas trwania: 10
Opis aktywności:
Nauczyciel podsumowuje wyniki prac uczniów. Zadaje pytania:
Jak uczniowie oceniają zadanie? Czy było dla nich ciekawe? Czego się nauczyczyli? Co było trudne?
Aktywność 3
Temat: Choroba czy stan duszy?
Czas trwania: 15
Opis aktywności:
Nauczyciel wspólnie z uczniami formułuje wnioski na temat funkcjonowania motywu.
Zebranie efektów pracy uczniów w postaci prezentacji Google
Ostatni slajd tworzony jest przez nauczyciela. Może on wskazać kierunki intrepretacji uczniów, np. porównanie kiedyś - dziś , zwraca uwagę na tabu społeczne i jego źródła
Aktywność 4
Temat: Florentynka i Księżyc
Czas trwania: 15
Opis aktywności:
Analiza frgmentów powieści Olgi Tokarczuk „Prawiek i inne czasy”. Samodzielna praca ucznia. Uczeń zapisuje w zeszycie / notatniku on -line :
1. Fragment 1
Analiza frgmentu powieśc Olgi Tokarczuk „Prawiek i inne czasy”
Fragment 1 - Olga Tokarczuk „Prawiek i inne czasy” ( roz. Cas Florentynki, s. 58‑59)
Polecenia:
Czego dowiadujemy się od narratora?
Jaki charakter ma jego wypoeidż?
Czy sposób widzenia probblemu przez narratoa jest typowy?
Co Cię zaskoczyło?
Fragment 2 - Olga Tokarczuk Prawiek i inne czasy ( roz. Cas Florentynki, s.59 -63)
Polecenia
Któ mówi? Do kogo?
Co jest treścią rozmowy?
Jakie emocje ma bohaterka?
Jaki obraz Florentyny wyłania się z podanego fragmentu?
źródło:Olga Tokarczuk Prawiek i inne czasy, Krakow 2005
Praca domowa:
Dla wszystkich:Obejrzeć film w reż.M. Formana Lot nad kukułczym gniazdem.
Dla chętnych: przeczytać ksiażkę Kesley'a Lot nad kukułczym gniazdem i/ lub Olgi Tokarczuk Prawiek i inne czasy
13. Sposób ewaluacji zajęć
Mentimetr pozwoli na swobodne i anonimowe odpowiedzi
1. Czy zajęcia poruszały ważną według Ciebie tematykę tak/nie
2. Czy dokonała się w Tobie jakaś zmiana? - pytania ankietowe T/N
a) podejscia do ludzi chorych psychicznie
b) zuważyłam/em problem społeczny
2. Jaka treść/ część lekcji zapadła Ci w pamięć?
3. Czy sięgniesz samodzielnie po jakiś tekst kultury zaprezentowany na zajęciach? T/N
4. Czy zadanie, które otrzymałaś/eś do realizacji było
na miarę moich możliwości
za łatwe
za trudne
14. Licencja
CC0 1.0 Universal - Przekazanie do Domeny Publicznej. Przejdź do opisu licencji
15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza
Można zrezygnować z części zadań dotyczących stanu współczesnej psychiatrii czy XIX wieku i skupić się wyłącznie na aspekcie kulturowym.
Propozycja tesktów źródłowych:
https://ibl.waw.pl/psychiatriadruk.pdf roz. 3, s. 19‑23; roz. 4. Czy choroba psychiczna to mit? s. 24 -27
https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/lecznictwo-psychiatryczne-dzieci-i-mlodziezy.html
film dokumentalny, Przystanek Tworki https://www.youtube.com/watch?v=Lr-g_iIfluw , min. 6'50- 8'; 20- 22;
https://www.youtube.com/watch?v=3dQPhJdSHSs
książka Jacek Głębski , Kuracja http://www.rozswietlamykulture.pl/reflektor/2012/02/20/kuracja-traumo-obled/
Eliza Chojnacka, Placebo
Grażyna Jagielska, Anioły jedzą trzy razy dziennie
Ida Fink, Wariat
Kesey, Lot nad kukułczym gniazdem
Arnhild Lauveng, Byłam po drugiej stronie lustra https://epodreczniki.pl/a/slowa-ktore-nie-dzialaja/DJ16F9n9L
Lot nad kukułczym gniazdem , reż. M. Forman https://epodreczniki.pl/a/wprowadzenie/Dsca8Rugu
F. Goya, Saturn pożerający swoje dzieci
16. Materiały pomocnicze
17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej
Tak
18. Forma prowadzenia zajęć