Walki o granice II RP

Za symboliczną datę odzyskania niepodległości przez Polskę przyjmuje się 11 listopada 1918 roku. Jednak kształtowanie się niepodległego państwa było dość długim procesem. Jednym z najważniejszych problemów okazało się określenie terytorium państwa.

Polska wśród sąsiadów

Ignacy Paderewski – bohater historii z wprowadzenia – razem z Romanem Dmowskim, jako premier rządu polskiego, brał udział w konferencji w Wersalu. Jego największą zasługą było przekonanie prezydenta Stanów Zjednoczonych, Wilsona [czyt.: łilsona], że Polsce należy się niepodległość. Paderewski był wybitnym pianistą i kompozytorem. Swoją grą zachwycał amerykańską publiczność, w tym prezydenta, a koncerty wykorzystywał do promowania sprawy polskiej.

Polacy toczyli walki o przynależność wielu miast do swego państwa. Zapoznaj się z opisami niektórych z nich i wykonaj polecenia.

Cieszyn

W listopadzie 1918 roku lokalne władze polskie i czeskie porozumiały się co do podziału Śląska Cieszyńskiego, Spiszu i Orawy według narodowości mieszkańców. Władze Czechosłowacji nie zatwierdziły tej decyzji i w styczniu 1919 roku rozpoczęła się wojna. Ostatecznie o podziale spornych ziem zadecydowały mocarstwa zachodnie, przyjmując rozwiązania korzystne dla Czechów. Sam Cieszyn podzielono między oba państwa, wyznaczając granicę na rzece Olzie. W zachodniej, czeskiej, części Śląska Cieszyńskiego, na tzw. Zaolziu, pozostało wielu Polaków.

Wilno

Była to dawna stolica Litwy, lecz na początku XX wieku większość ludności miasta i okolicy stanowili Polacy. Od 1919 roku trwały tam walki zbrojne. Państwa zachodnie skłonne były przyznać Wilno Litwie, jednak Polacy nie chcieli uznać tej decyzji. Upozorowali więc bunt jednej z dywizji swojego wojska, dywizji Żeligowskiego która w 1920 roku zajęła Wileńszczyznę i utworzyła tam niezależne państwo – Litwę Środkową. W 1922 roku sejm Litwy Środkowej postanowił przyłączyć ją do Polski, a polski sejm to zatwierdził.

RNj1vFB4X7vf0

Mapa przedstawia Litwę Środkową. W jej skład wchodziły miasta Telsze, Szawle, Kiejdany, Olita oraz Kowno. Z prawej strony Litwy Środkowej znajduje się Wileńszczyzna z miastami Święciany, Oszmiana oraz Wilno. Miasta na południe od tych terenów to Wilejka, Lida, Nowogródek, Mosty, Grodno, Sejny i Suwałki. Tereny należące wtedy do Polski to Królewiec, Ełk i Olsztyn.

Warszawa

Stolicy Polski w połowie sierpnia 1920 roku zagrażało zdobycie przez nacierające wojska rosyjskie (bolszewickie). Istnienie państwa polskiego zawisło wtedy na włosku. Między 13 a 25 sierpnia armii polskiej udało się jednak odeprzeć atak i przejść do kontrofensywy. Stoczona wówczas bitwa warszawska bywa nazywana „cudem nad Wisłą”. Do dziś trwają debaty, czy o zwycięstwie zadecydował geniusz Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, pomoc ze strony Francji czy było to zrządzenie Opatrzności.

Poznań

Zanim mocarstwa zachodnie zajęły się sprawą polskiej granicy zachodniej, w ostatnich dniach grudnia 1918 roku ludność Wielkopolski spontanicznie podjęła walkę z Niemcami. Powstanie wielkopolskie jako jedyne w historii polskie powstanie zbrojne zakończyło się zwycięstwem. Zachodni dyplomaci zatwierdzili przynależność terytorium objętego powstaniem (w tym Poznania) do Polski.

Przełomowym okazał się dzień 26 grudnia 1918 r.: Ignacy Paderewski, członek Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu oraz uznany na świecie kompozytor i pianista, zmierzał do Warszawy, aby porozumieć się z Józefem Piłsudskim w sprawie utworzenia ogólnonarodowego rządu. Po drodze postanowił zatrzymać się w Poznaniu, wiedząc, że jako osoba związana z endecją spotka się tu z przychylnym przyjęciem. Faktycznie, Polacy tłumnie zebrali się na ulicy pod hotelem Bazar, w którym zatrzymał się Paderewski. Krótko przemówił do zebranych i mimo iż starał się powściągać emocje, rozniecił patriotyczne uczucia Polaków, a jego przyjazd stał się iskrą, która ostatecznie doprowadziła do wybuchu powstania.

Poznań został sprawnie opanowany w ciągu kilku dni, a powstanie rozprzestrzeniło się wkrótce na znaczną część Wielkopolski. Po pierwszych sukcesach 3 stycznia 1919 r. Naczelna Rada Ludowa podjęła decyzję o przejęciu oficjalnie władzy w Poznańskiem. Dzięki zaskoczeniu Niemców pierwsze tygodnie były zwycięskie dla powstańców, jednak później napotykali coraz silniejszy opór – Niemcy przeszli do kontrofensywy.

R1UHktYV8bgbr

Zdjęcie przedstawia grupę kilkudziesięciu osób pozującą do fotografii, ustawionych w trzy rzędy. W grupie dominują mężczyźni, tylko w pierwszym rzędzie widoczne są dwie kobiety. Mężczyźni ubrani są w garnitury, a kobiety w długie suknie.

Powstańcy początkowo nie stanowili regularnych oddziałów, składali się z kilku grup, głównie członków Polskiej Organizacji Wojskowej oraz Straży Ludowej, powstałej w listopadzie w celu utrzymania porządku w mieście. Wojsko było uzbrojone, z tego powodu, że ci żołnierze, którzy wracali z wojska niemieckiego, przybywali do domu z bronią. Poza tym dużo powstańców kupowało bagnety i karabiny od żołnierzy niemieckich, którzy wracali także do domu. Tak że mniej więcej połowa powstańców była uzbrojona w karabiny i bagnety, a druga połowa posługiwała się staroświecką naszą bronią, tj. kosą i widłami – relacjonował kpt. Stanisław Taczak.

W połowie stycznia 1919 r. kpt. Taczak przekazał dowództwo gen. Józefowi Dowborowi‑Muśnickiemu. Głównym celem bardziej doświadczonego generała stało się utworzenie armii zawodowej; początkowo z ochotników, następnie dzięki powszechnej mobilizacji. Dnia 26 stycznia żołnierze złożyli uroczystą przysięgę.

Wobec przedłużającego się konfliktu, a także pod naciskiem Francji Niemcy podpisały rozejm w Trewirze 16 lutego 1919 r., uznając polsko‑niemiecką linię demarkacyjną. Gdyby do tego nie doszło, szala zwycięstwa mogłaby się znacznie przechylić na stronę niemiecką, która dysponowała większą i lepiej przygotowaną armią.

Nie był to jednak ostateczny koniec konfliktu, nieregularne walki trwały nadal, a front wielkopolski ostatecznie został zlikwidowany dopiero w marcu 1920 r. Już jednak 28 czerwca 1919 r. zawarty został długo oczekiwany traktat wersalski, w wyniku którego przyznano odrodzonemu państwu polskiemu Wielkopolskę. Jego postanowienia weszły w życie w styczniu 1920 r., wtedy też polskie oddziały z Wielkopolski wzięły udział w przejmowaniu (pozostających w niemieckich rękach, a przyznanych Polsce) ziem Pomorza oraz Wielkopolski.

RO35r3pwBp945

Zdjęcie przedstawia pomnik dwóch mężczyzn starszego i młodszego. Ubrani są w długie wojskowe płaszcze. Na głowie mają rogatywki. Starszy mężczyzna trzyma w prawej dłoni szablę. Młodszy trzyma w dłoniach karabin. Stoją na baczność. Po prawej stronie znajduje się wysoka kamienna bryła w kształcie prostopadłościanu, na której od frontu widnieje napis powstańcom wielkopolskim 1918-1919. Nad napisem jest płaskorzeźba z wizerunkiem godła polskiego z orłem. Na pozostałych ścianach bryły również są płaskorzeźby.

Lwów

Walki z Ukraińcami o Galicję Wschodnią wraz z Lwowem toczyły się na początku listopada 1918 roku. Po stronie polskiej wsławili się młodzi chłopcy zwani „orlętami” (1/4 ochotników miała mniej niż 17 lat). Walki trwały do lipca 1919 r. Oficjalnie Galicja wschodnia została uznana przez mocarstwa zachodnie za część państwa polskiego w 1923 roku.

Gdańsk

R1MjZZCzAP67W

Zdjęcie przedstawia śródmieście gdańska. Na tle gęsto zabudowanych kamienic wyróżnia się budynek gotyckiej świątyni ze strzelistymi wieżyczkami oraz wysoką wieżą po lewej stronie. Na ścianach widoczne są wysokie okna zakończone łukami. W tle zdjęcia jest niebo z chmurami.

Prezydent Stanów Zjednoczonych, Woodrow Wilson, w słynnym orędziu do Kongresu na początku 1918 roku wymienił dostęp Polski do morza jako jeden z warunków przyszłego pokoju w Europie. Ostateczną decyzje w tej sprawie mocarstwa zachodnie podjęły na konferencji w Paryżu. Polsce przyznano tylko 140‑kilometrowy pas wybrzeża. Z Gdańska i okolic utworzono miasto‑państwo o nazwie Wolne Miasto Gdańsk.

R18R7Nf6fOK4g

Na zdjęciu znajduje się flaga Wolnego Miasta Gdańsk. Jest ona czerwona, a po jej lewej stronie znajdują się dwa białe krzyże jeden nad drugim, a nad nimi złota korona.

Olsztyn

Mieszkańcy Warmii (gdzie leży Olsztyn), Mazur i Powiśla często nie mieli ukształtowanej świadomości narodowej. Nie czuli się ani Niemcami, ani Polakami. Byli natomiast związani ze swoją małą ojczyzną. Zgodnie z decyzjami mocarstw mieli zagłosować, do którego z państw (Polski czy Niemiec) chcą należeć. Większość wybrała Niemcy.

Katowice i Opole

Katowice i Opole leżą na Śląsku. O przynależności tych ziem do Polski lub Niemiec miał zadecydować plebiscyt, czyli głosowanie mieszkańców. Zarówno polska jak i niemiecka ludność tego terenu przyjęła postanowienia traktatu z rozczarowaniem. W 1919 roku wybuchło pierwsze powstanie śląskie, jednak wobec przewagi oddziałów niemieckich szybko upadło. Rok później doszło do kolejnego powstania. W marcu 1921 roku przeprowadzono plebiscyt. Kiedy okazało się, że wyniki plebiscytu nie są zadowalające dla strony polskiej wybuchło trzecie powstanie.

R1avPGwLqAIXz

Plakat przedstawia małe dziecko, które w jednej ręce trzyma flagę z godłem polski, w drugiej kartonik na sznurku. Wyżej napis: Matko pamiętaj o mnie. Poniżej: głosuj za Polską.

Ludność polska, która nie zgadzała się z wynikami plebiscytu, stanęła do ostatniego, III powstania śląskiego w nocy z 2 na 3 maja 1921 r., aby opanować jak największą część Górnego Śląska, przede wszystkim Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP). Powstańcy, działając z zaskoczenia, zdołali w początkowej fazie opanować strategiczne punkty, m.in. Katowice, Bytom, Królewską Hutę. Było to najlepiej zorganizowane powstanie śląskie. Na jego czele, jako dyktator, ponownie stanął Wojciech Korfanty, a naczelnym dowódcą został najpierw ppłk Maciej Mielżyński, a następnie ppłk Kazimierz Zenkteller.

Najdramatyczniejsze walki toczyły się o Górę Świętej Anny od 21 maja. Powstańcy odpierali atak wojsk niemieckich, a starcie to nabrało wymiaru symbolicznego ze względu na obronę klasztoru – miejsca kultu. Do dziś to wydarzenie jest upamiętniane przez Polaków, a papież Jan Paweł II odbył tam pielgrzymkę w 1983 r, wzięło w niej udział około miliona osób. Dzięki wysiłkowi wojsk alianckich 26 maja zawarto rozejm, chociaż walk nie przerwano. Niemcy nie zdołali zdławić powstania i zająć największych górnośląskich miast, a powstańcy doprowadzili ostatecznie do załamania niemieckiej ofensywy.

R1ADX2QHWGETg

Fotografia przedstawia mężczyzn w szeregach na mustrze. Każdy trzyma broń opartą na ramieniu. W tle zabudowa miejska. Widać wieżę kościoła.

Podział Górnego Śląska został dokonany 20 października 1921 roku na mocy postanowień Konferencji Ambasadorów państw ententy. Z obszaru plebiscytowego do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności, natomiast w Niemczech pozostało 71 proc. obszaru i 54 proc. ludności. Po stronie polskiej wciąż mieszkało ok. 250 tys. Niemców, a po niemieckiej między 530 a 750 tys. Polaków. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był korzystny dla Polski gospodarczo – na przyłączonym terenie znajdowały się m.in. 53 z 67 istniejących kopalni oraz 9 stalowni i 22 wielkie piece.

R1BcOesJZrQvj

Mapa powstania śląskie i podział Górnego Śląska. Zawiera informacje o przebiegu działań militarnych na tych terenach. Na mapie przedstawione są: granice obszaru plebiscytowego Górnego Śląska; linia Korfantego; ziemie przyznane w 1922 roku przez Radę Ambasadorów Polsce i Niemcom. zasięg powstań śląskich. Miasta wchodzące w skład obszaru plebiscytowego Górnego Śląska:, Gorzów Śląski; Kluczbork; Stare Olesno; Zębowice; Opole; Ozimek; Lubliniec; - Pruszków; Strzelce; Krapkowice; Koźle; Kędzierzyn; Tarnowskie Góry; Głubczyce; Bierawa; Gliwice; Zabrze; Bytom; Królewska Huta; Katowice; Mysłowice; Mikołów; Rybnik; Racibórz; Wodzisław; Pawłowice; Pszczyna. Linia Korfantego przebiegała w okolicy miasta Zębowice, Ozimek, Pruszków. Następnie na granicy miast Krapkowice, Koźle, Kędzierzyn, Bierawa, Racibórz. Ziemie przyznane w 1922 roku przez Radę Ambasadorów Polsce: południowo‑wschodnia część Górnego Śląska. Ziemie przyznane w 1922 roku przez Radę Ambasadorów Niemcom. północno‑zachodnia część Górnego Śląska. I powstanie śląskie swoim zasięgiem objęło wschodnio‑południowy skrawek Górnego Śląska, w tym miasta: Tarnowskie Góry; Bytom; Mysłowice; Mikołów; Pszczyna; Rybnik; Wodzisław. II powstanie śląskie swoim zasięgiem objęło wschodnio‑południową część Górnego Śląska. III powstanie śląskie swoim zasięgiem objęło więcej niż połowę ziem Górnego Śląska. Miejsca bitew I powstania śląskiego: Mysłowice. Miejsca bitew II powstania śląskiego: Królewska Huta; Wodzisław; Mikołów; Pszczyna. Miejsca bitew III powstania śląskiego: Stare Olesno; Zębowice; Góra św. Anny; - Sławięcice; Kędzierzyn.

Uzyskanie zgody co do granic nie było proste. Przyjrzyjmy się bliżej dwóm granicom z największymi sąsiadami: Rosją i Niemcami.

Granica wschodnia

Po wycofaniu się na początku 1919 roku wojsk niemieckich z terenów wschodnich, 
na obszary te wkroczyła armia bolszewicka, mająca za zadanie zrealizować wizję ogólnoświatowej rewolucji proletariackiej. Na zajętych terenach bolszewicy utworzyli kontrolowaną przez siebie Litewsko‑Białoruską Republikę Socjalistyczną. Polacy postanowili przeszkodzić w realizacji tych planów, zwłaszcza że zagrażały one 
nie tylko spójności terytorialnej, ale także suwerenności państwa polskiego. 
Do pierwszych starć między Polakami i bolszewikami doszło w lutym 1919 roku pod Berezą Kartuską. Polacy w ofensywie wiosennej odnosili sukcesy, wypierając stopniowo Armię Czerwoną. W kwietniu zdobyli Wilno. Wówczas Piłsudski wydał „Manifest do ludności byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego”.

R115i8rBosYeC

Zdjęcie przedstawia przybycie Józefa Piłsudskiego do Wilna. Siedzi on na ciemnym koniu na środku zdjęcia. Na pierwszym planie, na placu, jadą dorożki zaprzęgnięte w białe konie. Z tyłu stoi w równych rzędach tłum ludzi. W tle są kamienice.

Pomocna w osiąganiu zwycięstw okazała się akcja propagandowa. Głoszono m.in., 
że imperialna Polska chce zdusić robotniczo‑chłopską Rosję. Do Armii Czerwonej zaczęli wstępować ochotnicy, poczuwający się do spełnienia patriotycznego obowiązku wobec ojczyzny. Armia Czerwona podjęła działania zaczepne na Ukrainie. 10 czerwca 1920 roku bolszewikom udało się ponownie zająć Kijów.

Po sukcesie kijowskim przyszły kolejne. 4 lipca ruszyła ofensywa bolszewicka Michaiła Tuchaczewskiego. W ciągu kilkunastu dni czerwonoarmiści zajęli Mińsk, Wilno, Grodno. Podpisali też z Litwą układ oddający jej Wilno, a w zamian państwo litewskie zgodziło się na przemarsz wojsk bolszewickich przez swoje terytorium. Na froncie południowym wojska polskie także zaczęły się wycofywać, opuszczając linię obrony nad Bugiem. Co gorsza, 4. armia bolszewicka, prowadząca działania wzdłuż granicy z Prusami Wschodnimi, wdarła się pod Mławę i Płock. W reakcji na trudną sytuację 
na froncie, powołano Radę Obrony Państwa, składającą się z przedstawicieli parlamentu, rządu i władz wojskowych. Na jej czele stanął Józef Piłsudski.

R1N6O2JZcEU2y

Plakat przedstawia trzech mężczyzn. Mężczyzna na środku jest największy, cały czerwony, stoi w rozkroku. Podpisany jest "czerwonoarmista". Na głowie ma czapkę wojskową z gwiazdą. Lewą nogą przyciska leżącego na ziemi małego grubego mężczyznę, ubranego w królewską pelerynę z koroną na głowie. Podpisany jest „baron Wrangel”. Lewa ręka czerwonego mężczyzny jest uniesiona do góry, dłoń ściśnięta w pięść. W prawej ręce trzyma małego, zwiniętego w kłębek mężczyznę, który w ręku ma szablę, ubrany jest w szlachecki strój i czapkę. Podpisany jest: "polski pan". Na plakacie po obydwu stronach mężczyzny na środku jest napis w języku rosyjskim: „Pospiesz się, żeby pana jak najmocniej nadmuchać, barona też nie zapomnij”.

ROp06Br3r4Ghv

Plakat przedstawia żołnierza polskiego w czapce rogatywce. W ręku trzyma tarczę, na której jest orzeł. W tarczę wbijają się bagnety. Nad postacią jest napis: "Do broni!" a pod nią "Ratujmy Ojczyznę. Pamiętajmy dobrze o naszym przyszłym losie."

Na początku sierpnia 1920 roku sytuacja państwa polskiego wydawała się dramatyczna. Oddziały Armii Czerwonej podeszły pod Warszawę. Rząd i władze wojskowe ogłosiły pełną mobilizację. W szeregi armii polskiej wstąpiło około 100 tys. ochotników. Oddawano pieniądze i kosztowności, wspierając Fundusz Obrony Państwa. Polskie władze wojskowe przygotowały koncepcję oparcia obrony na linii Wisły. 13 sierpnia rozpoczęły się działania na przedpolach Warszawy (w rejonie Radzymina i Ossowa).

RRbnLyTsG0PNx

Zdjęcie przedstawia rozmawiających dwóch dowódców polskich: od lewej Józefa Piłsudskiego i Edwarda Rydza-Śmigłego. Dowódcy są ubrani w mundury wojskowe, na głowie mają czapki wojskowe. Piłsudski w dłoniach trzyma pudełko na papierosy i papierosa.

Od 15 sierpnia, od zaciętych walk o Radzymin, szala zwycięstwa zaczęła się przechylać na stronę polską. Podjęta przez Piłsudskiego ofensywa znad rzeki Wieprz doprowadziła do wsparcia obrońców stolicy pod Radzyminem i w konsekwencji do rozbicia trzonu armii Tuchaczewskiego. Jej resztki przekroczyły granice Prus Wschodnich. Tam Niemcy nie rozbroili oddziałów, lecz pozwolili im w pełnym rynsztunku przekroczyć granice państwa rosyjskiego. Pod koniec sierpnia wszystkie oddziały przeszły Bug. Ostateczną klęskę pod Komarowem na Lubelszczyźnie poniosła też armia Budionnego (31 sierpnia 1920 roku).

Bitwa Warszawska została nazwana „cudem nad Wisłą”. Przełom w niej nastąpił 
15 sierpnia – w kalendarzu liturgicznym obchodzone jest wówczas święto Matki Boskiej Zielnej. Forsowano więc, zwłaszcza Narodowa Demokracja, tezę o opiece sił nadprzyrodzonych, które pomogły w sukcesie. Dyskredytowano w ten sposób zasługi głównego inicjatora pomysłu bitwy warszawskiej Józefa Piłsudskiego oraz dowódcy frontu środkowego Edwarda Rydza‑Śmigłego, którego uderzenie na lewe skrzydło armii bolszewików odcięło im drogę odwrotu spod Warszawy.

Kolejne miesiące przyniosły dalsze sukcesy Polaków. W dniach 22–28 września 
1920 roku rozegrana została następna ważna bitwa – nad Niemnem. Polacy stopniowo odzyskiwali tereny utracone na rzecz bolszewików.

RRck8teINzGyT

Zdjęcie przedstawia grupę dziesięciu mężczyzn siedzących i stojących przy niewielkim stoliku. W pierwszym rzędzie siedzi sześciu mężczyzn - tylko jeden z nich ubrany jest w żołnierski mundur, reszta nosi garnitury. W drugim rzędzie, za siedzącymi, stoi czterech mężczyzn w garniturach. Mężczyźni są w różnym wieku, wszyscy mają wąsy. W tle ściana z tapetą w roślinny wzór oraz okna przysłonięte zasłonami.

Wobec zbliżającej się zimy, a także z powodu zmęczenia, zdecydowano się rozpocząć rozmowy pokojowe. 18 października 1920 roku przerwano działania wojenne, 
a 18 marca 1921 roku w Rydze podpisano porozumienie kończące wojnę.

Zgodnie z traktatem, granica miała przebiegać od linii Dźwiny poprzez Białoruś 
do Zbrucza i Dniestru. Oprócz tego, obie strony zobowiązały się do nieingerowania w swoje wewnętrzne sprawy, zrzekały się roszczeń finansowych. Rosja miała zwrócić Polsce dobra zagarnięte w czasach carskich. Polacy uznali także panowanie Rosji nad Ukrainą, zrezygnowali z roszczeń do części ziem białoruskich, które gotowi byli oddać Rosji.

Plebiscyty i ich wyniki

W przypadku niektórych obszarów dyplomaci zachodni postanowili zapytać mieszkańców, do jakiego państwa chcieliby należeć: Polski czy Niemiec (lub Polski czy Czechosłowacji) – czyli przeprowadzić plebiscyt w tej sprawie.

Wyniki plebiscytu na Warmii i Powiślu oraz na Górnym Śląsku przedstawione są na mapach.

R1aSvICmwcTEO

Mapa przedstawia odwzorowanie graficzne wyników plebiscytu dla poszczególnych jednostek terytorialnych Warmii, Mazur i Powiśla. Ilustracja przedstawia wyniki plebiscytu. W Olezku, Lycku, Lotzen, Johannisburgu, Sensburgu nie było głosów za przynależnością do Polski. W Ortelsburgu, Neidensburgu, Roftel, Stadt, Ostrerode, Rosenbergu, Marienwerder i Marienburgu odsetek ten był niewielki. W Struhm i Allenstein za przynależnością do Polski opowiedziała się prawie jedna czwarta mieszkańców.

R110mW3w11Aoj

Mapa pokazująca kształtowanie granic Polski. Mapa zawiera informacje o propozycjach przebiegu granicy z Niemcami. Na mapie zaznaczone są: linia Percival - de Marinis[czyt.: percziwal de marinis] propozycja Ententy obszaru, który miała otrzymać Polska; linia Korfantego - wyznaczona po plebiscycie 20.03.1921; granica zawieszenia broni z 10.05.1921; tereny, na których większość mieszkańców jest za przyłączeniem ich do Polski; linia graniczna ustalona przez Radę Najwyższą konferencji Pokojowej 20.10.1921 r.- północna i zachodnia granica obszaru plebiscytowego 20.03.1921 r. Przebieg linii Percival - de Marinis propozycji Ententy obszaru, który miała otrzymać Polska: południowy obszar Górnego Śląska. Przebieg linii Korfantego - wyznaczonej po plebiscycie 20.03.1921: od Bogumina – wzdłuż Odry – do Zimnic Wielkich , skręcać na północny wschód wzdłuż ówczesnej zachodniej granicy powiatu strzeleckiego do Kolonowskiego, stamtąd koło Chybia, przez Knieję, Zębowice, Wachowice, Wolęcin, następnie przez Kościeliska z Olesnem po stronie polskiej aż do granicy Rzeczypospolitej Polskiej. Przebieg granicy zawieszenia broni z 10.05.1921: przecinała wzdłuż obszar Górnego Śląska. Usytuowana na wysokości miast: Gosławice, Dobrodzień, Strzelce Opolskie, Dziergowice, Racibórz, Olza. Tereny na których większość mieszkańców za przyłączeniem ich do Polski: wschodnio‑południowe powiaty Górnego Śląska. Przebieg linia granicznej ustalonej przez Radę Najwyższą konferencji Pokojowej 20.10.1921 r., rozpoczynała się na wysokości miasta Lubliniec, dalej do Bytomia. Od Bytomia do Knurów, potem do Markowic i do Olzy. Przebieg północnej i zachodniej granicy obszaru plebiscytowego 20.03.1921 r., najdalej na północ obejmowała Opole.

Ćwiczenia

Słownik