Ważna chwila
![Dzwon Zygmunt Dzwon Zygmunt Źródło: Barbara Maliszewska, licencja: CC BY-SA 3.0.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1AApqy7hFtDA/3/1UOimBimVf0WEScTIlvn8s0sNOUyh9y7.jpg)
Jak wygląda dzwon? Gdzie znajduje się jego serce? Zapisz odpowiedź tutaj lub w zeszycie.
Znajdź w internecie i posłuchaj nagrania bijącego dzwonu Zygmunt. Określ przymiotnikami jego ton. Kto wymyśli najwięcej pasujących przymiotników, wygrywa.
Wyjaśnij przenośnię – napis umieszczany niegdyś na miejskich dzwonach: Żywych zwołuję, martwych opłakuję, gromy kruszę. Zapisz wyjaśnienie tutaj lub w zeszycie.
Zorganizujcie pracę według następującej instrukcji.
Zadaniem grup jest opracowanie zestawu pytań do tekstu.
Łączna liczba pytań do czterech tekstów powinna być równa liczbie uczniów w klasie.
Każda grupa otrzymuje jeden z czterech tekstów na temat dzwonu Zygmunt.
Po opracowaniu pytań wymieńcie się materiałem między grupami.
Każdy członek grupy odpowiada na inne pytanie do tekstu, które otrzyma po wymianie.
Grupa I
Najsłynniejszy polski dzwon to dzwon Zygmunt. Znajduje się w katedrze wawelskiej, został ufundowany przez Zygmunta Starego, a wykonany w krakowskiej ludwisarni przez ludwisarza Hansa Behama z Norymbergi. Dzwon umieszczono na wieży w 1521 roku.Grupa II
Dzwon Zygmunta uruchamiany jest ręcznie, przez zespół liczący od 8 do 12 ludzi, rozhuśtanie go wymaga sporo siły i czasu. Przywilej bicia w ten dzwon ma 35 dzwonników.Grupa III
Bicie w dzwon wymaga dużej siły fizycznej i jest niebezpieczne. W latach 20. XX wieku nowy dzwonnik nie puścił liny i został wyrzucony przez okno dzwonnicy. Na szczęście nadal trzymał się liny, więc powracający dzwon wciągnął go przez to samo okno z powrotem na wieżę. Dzwonnikowi nic się nie stało.Grupa IV
Bicie w dzwon Zygmunt oznajmia tylko święta i uroczystości kościelne i państwowe oraz najważniejsze wydarzenia w życiu Polski lub Kościoła katolickiego. Bił np. wieczorem 2 kwietnia 2005 roku, po ogłoszeniu śmierci papieża Jana Pawła II (a 27 lat wcześniej po wyborze Karola Wojtyły na papieża), poprzednio zaś – 30 kwietnia 2004 roku, po mszy świętej odprawionej z okazji przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
![Zawieszenie dzwonu Zygmunta Źródło: Jan Matejko, Zawieszenie dzwonu Zygmunta, 1874, olej na desce, Muzeum Narodowe w Warszawie, domena publiczna.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RJr3VlW4EBxUy/3/5HJh2ecQ1Uj29kHKm0YXXoDBU9fqT20B.jpg)
Jaki historyczny moment ukazuje Jan Matejko na obrazie pt. „Zawieszenie dzwonu Zygmunta”?
Opisz dwie duże grupy ludzi, które zostały przedstawione na obrazie pt. „Zawieszenie dzwonu Zygmunta”. Uwzględnij:
ich usytuowanie na obrazie,
wygląd,
wyraz twarzy,
postawę,
ubiór,
działania.
Wskaż na reprodukcji obrazu Jana Matejki podane niżej postacie i powiedz, gdzie one się znajdują.
Jakie elementy stroju pomogły ci zidentyfikować postaci?
Wybierz jedną z postaci i opisz jej wygląd.
król Zygmunt Stary,
królowa Bona,
biskup,
Stańczyk,
paź z psami,
ludwisarz.
Jak zachowuje się błazen królewski, Stańczyk, znajdujący się między pracującymi a dworem? Opisz jego wygląd i zachowanie.
Poszukaj w dostępnych źródłach i wyjaśnij, jakie wydarzenie historyczne oznajmiał dzwon Zygmunt w roku: 1525, 1683, 1918.