Ważne daty

Współczesna architektura

Słowo „architektura” od greckich słów: „archi” - naczelny” i „tekton” - budowniczy. Jest to jedna z dziedzin sztuki, która ma szczególne znaczenie dla człowieka od początków jego istnienia. Architekci zajmują się zagospodarowaniem przestrzennym, czyli przestrzenią, w której każdy z nas się obraca. To oni planują krajobraz miejski, tworzą plany ulic, placów, budynków.

Współczesna architektura obejmuje XX i XXI wiek. Styl modernistycznyModernizmmodernistyczny, który pojawił się na początku XX wieku, był odpowiedzią na nowe potrzeby szybko rozwijającego się świata. Szybki postęp techniczny, rozrastające się miasta i pojawiające się materiały budowlane takie jak beton, żelazobetonŻelbetonżelazobeton (żelbet), stal i coraz bardziej wytrzymałe szkło wytyczyły tendencje w architekturze, która znajduje kontynuację także w najnowszej historii. Modernizm miał być całkowicie nowoczesnym stylem budownictwa, nie nawiązującym do tradycji poprzednich epok. BryłaBryłaBryła budynków miała być pozbawiona zbędnych, ornamentów. Swoim wyglądem architektura odnosiła do pojawiającego się w tamtym okresie abstrakcjonizmu w malarstwie i rzeźbie, który wyrażany był za pomocą form geometrycznych.

Styl modernistyczny i postmodernistyczny

W Polsce, jak i w całej Europie Środkowej, bardzo dobrze przyjęły się modernistyczne wzorce budowlane. Na początku I połowy XX wieku modernizm był w Polsce stylem architektonicznym elitarnych zabudowań: willi, urzędów, miejsc użyteczności publicznej. Po wojnie coraz częściej pojawiały się masywne, betonowe budynki, które nierzadko wypełniały luki w zniszczonej w czasie wojny zabudowie. W miastach powstawały szerokie ulice z chodnikami, budowano wieżowce pełniące funkcje biurowe i mieszkalne. Architekci inspirowali się hasłem amerykańskiego twórcy Louisa Sullivana, które głosiło, że forma wynika z funkcji (form follows function). Dlatego modernizm inaczej nazywany jest także funkcjonalizmemFunkcjonalizmfunkcjonalizmem. Rozkwit nowoczesnego budownictwa w Polsce nastąpił od lat 50. i trwał do lat 80. Po 1989 roku bardzo wiele budowli modernistycznych zostało oszpeconych i zniszczonych, z racji nieumiejętnego przeprowadzania remontów oraz odmalowywania fasad budynków na źle dobrane kolory.

Najnowsza historia architektury tworzy się na naszych oczach, a epoka nam współczesna nazywana jest postmodernizmemPostmodernizmpostmodernizmem. Trudno jest ująć wielość cech obecnych w dzisiejszej sztuce i architekturze. Twórcy wykorzystują najnowsze technologie i różne materiały budowlane. Postmoderniści nie odrzucają inspiracji motywami z architektury przeszłości, luźno do niej nawiązując w swoich projektach. Kształt budynku, ich zdaniem, powinien zależeć od kontekstu miejsca, w którym jest budowany i od indywidualnych upodobań architekta czy inwestora.

Nie odrzucają też możliwości wykorzystania ornamentów. Często nowoczesne formy architektoniczne opierają się na zaskoczeniu, absurdzie i zniekształceniu. Ciekawym przykładem może być blobBlobblob, forma architektoniczna nawiązująca do płynnego, organicznego kształtu.

Zadania

R18VVunOxNvxp

Ćwiczenie 6

Odpowiedz, gdzie znajduje się obiekt zwany Spodkiem i wyjaśnij, co było inspiracją nadania takiej nazwy.

Odpowiedz, gdzie znajduje się obiekt zwany Spodkiem i wyjaśnij, co było inspiracją nadania takiej nazwy.

Gdzie znajduje się ten obiekt?

• W Katowicach
• W Szczecinie
• W Warszawie

Słownik pojęć

encyklopedia.pwn.pl

Galeria dzieł architektonicznych

RsjaMulFq4yzh1

Ilustracja przedstawia osiedle na placu Grunwaldzkim we Wrocławiu., zaprojektowane przez Jadwigę Grabowską-Hawrylak. Ukazuje fragmenty wieżowców, których elewacje zostały obłożone prefabrykowanymi, szarymi panelami o obłych kształtach. Uwagę zwraca wielokrotnie powtórzony motyw okrągłych otworów, przypominających wentylatory przemysłowej konstrukcji.

RCLR6wkxeB4e0

Ilustracja przedstawia halę sportowo-widowiskową w Katowicach, znaną jako Spodek, powstałą pod nadzorem Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego. Górna część okrągłej budowli przypomina spodek pod filiżankę. Dolna wsparta na kolumnach cofnięta jest w głąb. Po całej długości w wysuniętej ścianie rozmieszczone są okna. Przed obiektem znajduje się duży plac.

R1Qj3nVbgIomj1

Ilustracja przedstawia halę stulecia we Wrocławiu. Ukazuje usytuowany na wielkim placu obiekt w kształcie rotundy. Budynek wykonano w konstrukcji żelbetowej. Jego bryłę wyróżnia kopuła, którą wieńczy latarnia. W pierścieniach ułożonych schodkowo znajdują się stalowe kratownice osadzone w betonie, Dolna część w kształcie cylindra posiada wysokie okna oraz wysunięty portyk z kilkoma wejściami, wsparty na kolumnach ze schodkowym zwieńczeniem. Ściany są koloru żółtego. Za obiektem rosną drzewa.

R157MiFVFU1j5

Ilustracja przedstawia centrum handlowe w Warszawie znane jako Złote Tarasy. Kompleks został zaprojektowany przez Jerde Partnership i Ove Arup. Fotografia ukazuje widok od strony wejścia głównego. Fasada jest falista z wieloma wejściami, wykończona jest brązową okładziną. Falisty dach nawiązuje do architektury w stylu blob (kropelka), ma strukturę siatki złożonej z trójkątów. Budynek główny połączony jest z Dworcem PKP.

R1XPefUS93PXI1

Ilustracja przedstawia filharmonię im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie, zaprojektowaną przez barcelońskich architektów Estudio Barozzi Veiga. Znajduje się na zbiegu ulic. Bryła obiektu jest strzelista, nawiązuje strukturą do sąsiednich szczytów kamienic. Wyróżnia się białą fasadą, której elementy naprzemiennie wysuwają się lub cofają.