Ilustracja jest tłem tematu lekcji. Przedstawia Spodek w Katowicach. Górna część okrągłej budowli przypomina spodek pod filiżankę. Dolna wsparta na kolumnach cofnięta jest w głąb. Na całej długości w cofniętej ścianie rozmieszczone są okna. Na ilustracji znajduje się czarny pasek z napisem: Ważne dzieła współczesnej architektury polskiej.
Ważne daty
1913 – ukończenie budowy Hali Stulecia we Wrocławiu
lata 60. – powstaje osiedle projektu Jadwigi Grabowskiej - Hawrylak na placu Grunwaldzkim we Wrocławiu
1971 – ukończenie budowy hali widowiskowej Spodek w Katowicach
2014 – powstaje filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
2017 – zakończenie budowy Złotych tarasów w Warszawie
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RTJrfh6MF9woG1
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
1) zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej);
6) rozumie i charakteryzuje na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie stylu w sztuce.
Nauczysz się
rozpoznawać wybrane, szczególnie ważne dla dorobku kultury europejskiej sylwetki twórców polskiej architektury współczesnej;
określać uczucia, które towarzyszą Ci przy odbiorze dzieła architektonicznego – ekspresja dzieła;
analizować porównawczo wybrane dzieła architektoniczne.
Współczesna architektura
Słowo „architektura” od greckich słów: „archi” - naczelny” i „tekton” - budowniczy. Jest to jedna z dziedzin sztuki, która ma szczególne znaczenie dla człowieka od początków jego istnienia. Architekci zajmują się zagospodarowaniem przestrzennym, czyli przestrzenią, w której każdy z nas się obraca. To oni planują krajobraz miejski, tworzą plany ulic, placów, budynków.
Współczesna architektura obejmuje XX i XXI wiek. Styl modernistycznyModernizmmodernistyczny, który pojawił się na początku XX wieku, był odpowiedzią na nowe potrzeby szybko rozwijającego się świata. Szybki postęp techniczny, rozrastające się miasta i pojawiające się materiały budowlane takie jak beton, żelazobetonŻelbetonżelazobeton (żelbet), stal i coraz bardziej wytrzymałe szkło wytyczyły tendencje w architekturze, która znajduje kontynuację także w najnowszej historii. Modernizm miał być całkowicie nowoczesnym stylem budownictwa, nie nawiązującym do tradycji poprzednich epok. BryłaBryłaBryła budynków miała być pozbawiona zbędnych, ornamentów. Swoim wyglądem architektura odnosiła do pojawiającego się w tamtym okresie abstrakcjonizmu w malarstwie i rzeźbie, który wyrażany był za pomocą form geometrycznych.
R18cwk5U3qZIY1
RVdnzEtZiGhJS1
R1Ej12S3V4A1S1
Styl modernistyczny i postmodernistyczny
W Polsce, jak i w całej Europie Środkowej, bardzo dobrze przyjęły się modernistyczne wzorce budowlane. Na początku I połowy XX wieku modernizm był w Polsce stylem architektonicznym elitarnych zabudowań: willi, urzędów, miejsc użyteczności publicznej. Po wojnie coraz częściej pojawiały się masywne, betonowe budynki, które nierzadko wypełniały luki w zniszczonej w czasie wojny zabudowie. W miastach powstawały szerokie ulice z chodnikami, budowano wieżowce pełniące funkcje biurowe i mieszkalne. Architekci inspirowali się hasłem amerykańskiego twórcy Louisa Sullivana, które głosiło, że forma wynika z funkcji (form follows function). Dlatego modernizm inaczej nazywany jest także funkcjonalizmemFunkcjonalizmfunkcjonalizmem. Rozkwit nowoczesnego budownictwa w Polsce nastąpił od lat 50. i trwał do lat 80. Po 1989 roku bardzo wiele budowli modernistycznych zostało oszpeconych i zniszczonych, z racji nieumiejętnego przeprowadzania remontów oraz odmalowywania fasad budynków na źle dobrane kolory.
Najnowsza historia architektury tworzy się na naszych oczach, a epoka nam współczesna nazywana jest postmodernizmemPostmodernizmpostmodernizmem. Trudno jest ująć wielość cech obecnych w dzisiejszej sztuce i architekturze. Twórcy wykorzystują najnowsze technologie i różne materiały budowlane. Postmoderniści nie odrzucają inspiracji motywami z architektury przeszłości, luźno do niej nawiązując w swoich projektach. Kształt budynku, ich zdaniem, powinien zależeć od kontekstu miejsca, w którym jest budowany i od indywidualnych upodobań architekta czy inwestora.
R1UEkHEZHdTd21
Nie odrzucają też możliwości wykorzystania ornamentów. Często nowoczesne formy architektoniczne opierają się na zaskoczeniu, absurdzie i zniekształceniu. Ciekawym przykładem może być blobBlobblob, forma architektoniczna nawiązująca do płynnego, organicznego kształtu.
R1Ks2iqXmhI8c1
Zadania
RTSpO1MePfqJs1
Ćwiczenie 1
R1E0GdRkIQtA8
Ćwiczenie 2
RxbZp4BbVlyvP1
Ćwiczenie 3
Do budowli przyporządkuj ich twórców.
Budowla pierwsza to filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Berg, 2. Estudio Barozzi Veiga. 3. Jadwiga Grabowska‑Hawrylak.
Budowla druga to Hala Stulecia we Wrocławiu. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Berg, 2. Estudio Barozzi Veiga. 3. Jadwiga Grabowska‑Hawrylak.
Budowla trzecia to Manhattan we Wrocławiu. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Berg, 2. Estudio Barozzi Veiga. 3. Jadwiga Grabowska‑Hawrylak.
Do budowli przyporządkuj ich twórców.
Budowla pierwsza to filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Berg, 2. Estudio Barozzi Veiga. 3. Jadwiga Grabowska‑Hawrylak.
Budowla druga to Hala Stulecia we Wrocławiu. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Berg, 2. Estudio Barozzi Veiga. 3. Jadwiga Grabowska‑Hawrylak.
Budowla trzecia to Manhattan we Wrocławiu. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Berg, 2. Estudio Barozzi Veiga. 3. Jadwiga Grabowska‑Hawrylak.
Przyporządkuj znane nazwiska twórców do ich projektów architektonicznych:
Manhattan we Wrocławiu, Hala Stulecia we Wrocławiu, filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
Jadwiga Grabowska-Hawryla
Max Berg
Estudio Barozzi Veiga
Źródło: online-skills.
RQuhjvS1YQrU91
Ćwiczenie 4
RiaRxouQAePax
Ćwiczenie 5
R18VVunOxNvxp
Ćwiczenie 6
Rkvp4sPCW57Oi
Ćwiczenie 7
Polecenie 1
Na podstawie poznanych podczas lekcji opisów budowli, określ, czym różni się architektura dawna od współczesnej.
Na podstawie poznanych podczas lekcji opisów budowli, określ, czym różni się architektura dawna od współczesnej.
Na podstawie poznanych podczas lekcji opisów budowli, określ, czym różni się architektura dawna od współczesnej.
Odszukaj modernistyczny lub postmodernistyczny budynek w Twojej najbliższej okolicy i wykonaj budowli kilka zdjęć. Czym się charakteryzuje? Jakie elementy przyciągają Twoją uwagę? Czy ten obiekt jest dla Ciebie ciekawy/ważny, a może uważasz, że powinien zniknąć z mapy Twojego miasta?
RcVVDOd7GkSNi
mdbc21e1244e07b9a_0000000000179
Słownik pojęć
Blob
Blob
(ang. kropelka, kleks) - w architekturze lat 90. XX wieku i początku XXI wieku plastyczna i fantazyjna forma przestrzenna dzieła architektonicznego, stworzona przy użyciu zaawansowanych technik CAD, także określenie stylu takiej architektury. Formy blobów są abstrakcyjne, niekiedy przywołując odległe porównania do płynnych kształtów przyrodniczych. Najczęściej nie mają zatem związku z wymaganiami funkcjonalnymi i uwarunkowaniami technicznymi, stanowiąc wyrafinowaną grę formalną.
Bryła
Bryła
w architekturze i rzeźbie oznacza przestrzenną figurę geometryczną.
Funkcjonalizm
Funkcjonalizm
w architekturze XX wieku oznacza kierunek, którego założeniem jest uznanie nadrzędności funkcji użytkowej nad formą; modernizm.
Modernizm
Modernizm
kierunek w sztuce XX wieku, który dążył do zerwania z tradycjami sztuki przeszłości, nawiązywał do awangardy.
Postmodernizm
Postmodernizm
nurt w sztuce odrzucający XX‑wieczny modernizm i awangardę, nawiązujący do technik i stylów historycznych, inaczej transawangarda, w węższym znaczeniu.