I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła.
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych.
2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);
II.7) podejmuje działania z zakresu estetycznego kształtowania otoczenia; projektuje i realizuje formy dekoracyjne, podnoszące estetykę otoczenia (wykorzystuje elementy gotowe, aranżując własny pokój, np. projektując nakrycie stołu na uroczystość rodzinną z wykorzystaniem m.in. dekoracji kwiatowej; uwzględnia zasady estetyki podawania potraw).
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego.
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów;
8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.
m71acd6a58c0f7e6f_0000000000021
Nauczysz się
posługiwać się pojęciami: wazy greckie, malarstwo wazowe, pokost, artefakt;
wymieniać cechy charakterystyczne malarstwa wazowego;
W starożytnej Grecji rozwijały się różne rodzaje malarstwa: ścienne, sztalugowe oraz mozaiki. Do naszych czasów zachowały się nieliczne zabytki. Większość z nich znamy z kopii rzymskich, przekazów pisemnych i wykopalisk archeologicznych. Do najbardziej zbadanych artefaktów zobacz w słowniku: artefaktArtefaktyartefakt należą tzw. wazy greckieGreckie wazywazy greckie. Rekonstrukcje waz pozwoliły nie tylko poznać technikę garncarską, ale także, dzięki utrwalonym na nich malowidłom, zobaczyć obraz życia codziennego Greków. Wobec takich dzieł przyjęła się nazwa malarstwo wazowe zobacz w słowniku: malarstwo wazoweMalarstwo wazowemalarstwo wazowe .
Poniżej zamieszczono przykłady waz greckich. Klikając na punkt poznasz podstawowe zasady komponowania scen na wazach.
RZwIZvhaOlPEE1
Historia greckiego malarstwa wazowego obejmuje nieprzerwanie okres między rokiem ok. 1000 i 300 p.n.e. , stąd nie tylko różnorodność przedstawień, ale również zmiany w stylu i technice wykonywania naczyń ceramicznych.
m71acd6a58c0f7e6f_0000000000042
Style malarstwa wazowego - styl geometryczny i styl orientalizujący
Styl geometryczny
R5QagNpi0Ivu91
Styl orientalizujący
RfdUBiwv3p9Ws1
m71acd6a58c0f7e6f_0000000000085
Style malarstwa wazowego - styl czarnofigurowy i styl czerwonofigurowy
Styl czarnofigurowy
R15QFNXSljjtR1
RHwT4xCJxeiv31
Reprodukcja ilustruje malarstwo wazowe w stylu czarnofigurowym. Malarz wykonywał rylcem szkic rysunku na czerwonym tle. Figury i elementy dekoracji pokrywał przy użyciu pędzelków specjalnie spreparowanym pokostem wykonanym z rozcieńczonej glinki o dużej zawartości żelaza. Rysunek wewnętrzny postaci, układów fałd szat, szczegóły fryzur i twarzy, muskulaturę ciała uzyskiwano dzięki usunięciu ostrym narzędziem przed wypaleniem zbędnej warstwy pokostuPokostpokostu w obrębie malowanej postaci. Po włożeniu naczynia do pieca garncarskiego warstwa pokostu ulegała stopieniu łącząc się trwale z powierzchnią wazy.
Styl czerwonofigurowy
R1GXHBa8Gft2D1
RVv38tA11dRXp1
Styl czerwonofigurowy pozwalał na większą swobodę ilustrowania i różnorodność formy. Mistrzowie osiągali wspaniałe rezultaty w rysunku i kompozycji. Szczegóły przedstawień figuralnych wykonywano czarną farbą, a białej używano do malowania odsłoniętych partii ciała kobiecego. Przykładem tego stylu jest widoczny na reprodukcji attycki dzbanek pelike z przedstawieniem sceny porwania Tetydy przez króla Peleusa. W malarstwie czerwonofigurowym czerpano tematykę z malarstwa monumentalnego. Pojawiały się m. in. wątki mitologiczne. Artystów cechowała umiejętność wyrażania przeżyć, precyzja rysunku, doskonałość proporcji.
classicmobile
Ćwiczenie 1
RYGWGwO857Aad1
static
Ćwiczenie 1
RnNa3lAmmmwPF
RtuDxRgfOyspz
Ćwiczenie 2
classicmobile
Ćwiczenie 3
R1SFbfEoIHaA61
static
Ćwiczenie 3
m71acd6a58c0f7e6f_0000000000121
Typy waz greckich
Zapamiętaj!
Wazy greckie w większości były naczyniami użytkowymi. Wykorzystywano je podczas narodzin, zaślubin, pogrzebów, obrzędów religijnych i czynności dnia codziennego. W zależności od pełnionej funkcji miały odmienny kształt i zdobienia.
Najważniejsze rodzaje naczyń:
naczynia stołowe – hydria (do przechowywania wody), lekyt (przechowywanie oliwy), amfora i pelike (do przechowywania innych płynów), kyatos (do czerpania), ojnochoe (do nalewania), krater, dejnos i stamnos (do mieszania wina i wody), psykter (do chłodzenia wina),
naczynia toaletowe – aryballos i alabastron (do przechowywania perfum), pyksis (szkatułka do biżuterii),
naczynia kultowe – lekyt (kult zmarłych), fiala (do ofiar płynnych), lutroforos i lebes gamikos (podczas zaślubin).
R1cJwY2ov9ELN1
classicmobile
Ćwiczenie 4
Ra1Z2Il6KZFij1
static
Ćwiczenie 4
classicmobile
Ćwiczenie 5
RErqJNah8oCnq1
Wyjaśnij, czym jest aryballos. Wybierz z poniższych odpowiedzi:
A. naczynie stołowe do przechowywania oliwy;
B. naczynie toaletowe do przechowywania perfum;
C. szkatułka na biżuterię.
Wyjaśnij, czym jest aryballos. Wybierz z poniższych odpowiedzi:
A. naczynie stołowe do przechowywania oliwy;
B. naczynie toaletowe do przechowywania perfum;
C. szkatułka na biżuterię.
Aryballos to:
Prawda
Fałsz
naczynie stołowe do przechowywania oliwy
□
□
naczynie toaletowe do przechowywania perfum
□
□
szkatułka do biżuterii
□
□
Źródło: online-skills.
static
Ćwiczenie 5
classicmobile
Ćwiczenie 6
R1Is299UyPK7P1
static
Ćwiczenie 6
m71acd6a58c0f7e6f_0000000000156
Dekoracja białogruntowana
RctSHbN7lah451
Reprodukcja ilustruje lekyt. Pod wpływem malarstwa ściennego i sztalugowego ukształtowała się dekoracja białogruntowana tego rodzaju naczyń, wykonywanych od poł V w. p.n.e. głównie na potrzeby kultu zmarłych. Tematyka przedstawień wiąże się z osobą zmarłego lub zmarłej. Postać ukazywano jako zajętą codziennymi zwykłymi czynnościami, także w scenie pożegnań z najbliższymi lub heroizowano sceny ulokowane w zaświatach. Malowidła utrzymywano w spokojnej kolorystyce. Lekyty cechował kunszt kompozycyjny, bogactwo szczegółów, nastrój smutku i melancholii.
RK5um5UMfpPBc
RMDeeGbLzuUvC
Ćwiczenie 7
Polecenie 1
Wybierz jeden z nich i wypełnij go dekoracją inspirowaną wybranym stylem malarstwa wazowego.
Kontur nr 1
R13ddvamOANEE1
Kontur nr 2
RTG0GDfnYFzNt1
Konutr nr 3
R1TeHF0MWdsLr1
R1WeXxTCzczJ71
Polecenie 2
Tym razem, wykonaj pracę malarską na kartonie. Zaprojektuj dekorację naczynia inspirowaną wybranym stylem malarstwa wazowego. Potrzebne będą: karton format A4, farby lub kredki. Pracę możesz zeskanować lub sfotografować i dodać do swojego portfolio.
R1WeXxTCzczJ71
m71acd6a58c0f7e6f_0000000000169
Słownik pojęć
Artefakty
Artefakty
Wytwory umysłu i rąk człowieka; zdarzenia, przedmioty wykonane lub zmodyfikowane przez człowieka, odkryte w wyniku badań archeologicznych.
Greckie wazy
Greckie wazy
Naczynia ceramiczne toczone na kole lub wyciskane w formie, wytwarzane w Grecji kontynentalnej, wyspiarskiej, na wybrzeżu Azji Mniejszej, na Sycylii i w południowej Italii od końca II tysiąclecia p.n.e. do III w. p.n.e.
Pokost
Pokost
Delikatna glinka o dużej zawartości tlenków żelaza i alkaliów, stosowana do malowania waz greckich po ich przeschnięciu.
Malarstwo wazowe
Malarstwo wazowe
Wykonywane na naczyniach ceramicznych, stanowi źródło wiedzy o wierzeniach, zwyczajach, wojnach, szczegółach życia codziennego. Można wyróżnić różne style malarstwa wazowego starożytnej Grecji: geometryczny, orientalizujący, czarnofigurowy i czerwonofigurowy.