Węglowodory – powtórzenie wiadomości
Węglowodory – powtórzenie wiadomości
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń zna:
pojęcia: węglowodór nasycony, nienasycony i aromatyczny, izomeria konstytucyjna i geometryczna, sekstet elektronowy, wiązanie zdelokalizowane, szereg homologiczny, homolog,
wzory ogólne szeregu homologicznego alkenów, alkinów, alkanów i areanów,
właściwości węglowodorów wynikające z ich budowy.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
dokonać klasyfikacji węglowodorów,
omówić budowę poszczególnych grup węglowodorów,
scharakteryzować właściwości fizyczne omawianej grupy węglowodorów,
scharakteryzować właściwości chemiczne omawianej grupy węglowodorów,
zapisać odpowiednie równania reakcji chemicznych, charakterystyczne dla omawianej grupy węglowodorów,
porównać właściwości chemiczne alkanów, alkenów, alkinów i arenów.
2. Metoda i forma pracy
Metody:
aktywizująca – rybki w akwarium,
moderacja wizualna,
dyskusja.
Formy pracy:
praca z całym zespołem,
praca w grupach równym frontem,
praca indywidualna.
3. Środki dydaktyczne
Modele, foliogramy przygotowane przez uczniów, kartki samoprzylepne.
4. Przebieg lekcji
Zadaniem uczniów było przygotowanie się w domu do powtórki materiału z zakresu węglowodorów.
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel podaje temat lekcji. Uczniowie ustawiają krzesła w dwóch kręgach, wewnętrznym i zewnętrznym. Dwoje z nich zajmuje miejsca przez w kręgu wewnętrznym, obok nich pozostaje 5 wolnych krzeseł. Pozostali uczniowie siadają w kręgu zewnętrznym.
b) Faza realizacyjna
Para uczniów rozpoczyna rozmowę, w czasie której powtarzają materiał z zakresu węglowodorów. Omawiają budowę i przedstawiają najważniejsze właściwości kolejno: alkanów, alkenów, alkinów i węglowodorów aromatycznych. Jeśli ktoś z zewnętrznego kręgu chce coś uzupełnić lub o coś zapytać, siada na wolnym krześle. Jeżeli uczniowie z kręgu wewnętrznego nie znają odpowiedzi na jakieś pytanie, wspiera ich ktoś z kręgu zewnętrznego. Uczniowie podczas wspólnej powtórki robią indywidualnie notatki.
c) Faza podsumowująca
Ćwiczenia podsumowujące.
Uczniowie pracują w grupach zgodnie z instrukcją zawartą w karcie pracy (załącznik 1). Nauczyciel wspólnie z uczniami omawia ćwiczenia.
Ewaluacja lekcji.
Uczniowie wypowiadają się indywidualnie na kartkach samoprzylepnych wskazując plusy i minusy takiej formy powtórki. Swoje odpowiedzi wieszają na tablicy. Chętny uczeń lub nauczyciel odczytuje wypowiedzi uczniów.
5. Bibliografia
Borowska B., Panfil V., Metody aktywizujące w edukacji biologicznej, chemicznej i ekologicznej – propozycje scenariuszy, Wydawnictwo TEKST sp. z o. o., Bydgoszcz 2001.
Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska A. Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie – przewodnik po metodach aktywizujących, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.
Gielas E., Kluz Z., Krzeczkowska M., Poźniaczek M., Chemia 3. Zeszyt ćwiczeń dla uczniów szkół średnich, WSiP , Warszawa 1993.
Kałuża B., Kamińska F., Chemia organiczna. Ćwiczenia część 2, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej Żak, Warszawa 2002.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
załącznik 1
1. Mając do dyspozycji poniższe terminy, narysujcie schemat obrazujący klasyfikację węglowodorów.
Terminy: węglowodory, alifatyczne, cykliczne, nasycone, nienasycone, cykloalifatyczne, aromatyczne, nasycone, nienasycone, alkany, alkeny, alkadieny, alkiny, cykloalkany, cykloalkeny, cykloalkiny
2. Przyporządkujcie terminom ich definicje:
|
|
3. Przyporządkujcie pierwszym częściom twierdzeń ich zakończenia
|
|
Na podstawie pozycji : Kałuża B., Kamińska F., Chemia organiczna. Ćwiczenia część 2, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej Żak, Warszawa 2002.
b) Zadanie domowe
Dokonaj zestawienia porównawczego węglowodorów.
Wyszczególnienie | ALKANY | ALKENY | ALKINY | ARENY |
Wzór ogólny szeregu homologicznego | ||||
Przedstawiciel (wzór strukturalny i nazwa) | ||||
Wiązania między atomami węgla | ||||
Typ hybrydyzacji atomu węgla | ||||
Kąt pomiędzy hybrydami | ||||
Geometria cząsteczki | ||||
Charakterystyczny typ reakcji chemicznej | ||||
Reakcja z wodą bromową |
Na podstawie pozycji: Gielas E., Kluz Z., Krzeczkowska M., Poźniaczek M., Chemia 3. Zeszyt ćwiczeń dla uczniów szkół średnich, WSiP , Warszawa 1993.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Para prowadząca rozmowę powinna być bardzo dobrze przygotowana, można wykorzystać uczniów wybitnie zdolnych lub spróbować dać szansę zaistnienia uczniom słabym. Należy przedstawić metodę powtórki uczniom dużo wcześniej, tak aby mieli oni czas na gruntowne przygotowanie się do lekcji.