Wesołe literki – piszę poprawnie „rz” i „ż”

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń wie, w których wyrazach pisze się „rz”, a w których „ż” i zna zasady dotyczące pisowni tych wyrazów.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi poprawnie pisać „rz” i „ż” w wyrazach.

2. Metoda i forma pracy

Praca z całą klasą, praca indywidualna ucznia, ćwiczenia.

3. Środki dydaktyczne

Karta pracy z ćwiczeniami

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel podaje temat lekcji i rozdaje karty pracy (załącznik 1).

b) Faza realizacyjna

Uczniowie pracują na lekcji razem. Nauczyciel wskazuje kolejno dzieci, które mają wykonać dane ćwiczenie lub jego część.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel podaje uczniom główne zasady dotyczące pisania „rz” i „ż”, które uczniowie zapisują w zeszytach (załącznik 2).

5. Bibliografia

W. Gawdzik, Ortografia i gramatyka na wesoło, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1990.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Załącznik 1.

Ćwiczenie 1.

Odszukaj wyrazy, które schowały się w innych wyrazach:

Do „ łyżew” wskoczył myśliwski pies.

Sprawdź, proszę, może jeszcze w nich jest? (wyżeł)

Spłoszony złodziej krzyknął: „ O, stróż!”

Ile stróż dostał w nagrodę róż? (sto róż)

Ćwiczenie 2.

Uzupełnij wiersz:

Środa. Kuję: ….eźba, ……..ecz

Wtem….Ach, w telewizji mecz.

W po.....adeczku, ksią….ki sp……tam!

Chy….o zleciał czas. Dziesiąta.

Czwartek. …..epa, ko….eń, świe……y..

Pat….ę: szybę mróz ośnie…..ł.

Hej, na ły….wy! Tu…. p….ed ósmą.

Powróciłem. Alem usnął!

Piątek. ……ąd, reporta….., orę….

P…yszedł G…ego…. . No, nie w porę,

Lecz gość. Mata dał z kretesem.

Rewan…! Migiem wieczór p….eszedł!

Uff, sobota! ko…uch, …emień

Ucieszyłem się szalenie,

Gdy… o zmie…chu do mnie wpadł

And…ej, mój cioteczny brat.

P…yniósł znaczki. Same ….adkie!

Cię…ko. Ciagnę sił ostatkiem.

Zatem dziś za…ądzam relaks.

Jak niedziela, to niedziela!

Poniedziałek. ……agiel, ……eka..

Czyj to wóz? Ogromniem ciekaw.

Co tam, wyj…ę na minutkę!

Wtorek. P….yszedł kuzyn Lutek.

Strugaliśmy z deski sztucer.

Tak zszedł tydzień. Na nauce.

Polecenie: z powyższego tekstu wypisz w jednym rzędzie wszystkie wyrazy z „rz”, a w drugim wszystkie wyrazy z „ż”.

b) Wiadomości do zapisania w zeszycie przez uczniów.

“Rz” piszemy:

• gdy wymienia się na ,,r”

starzec – starość

wzorzysty – wzór

wierzyć – wiara

• w zakończeniach –arz, -erz, - mierz, - mistrz

kalendarz, rycerz, Sandomierz, zegarmistrz

• po spółgłoskach

b, brzuch

p, przyroda

d, drzemać

t, trzymać

g, grzbiet

k, krzew

ch, chrzan

j, przejrzysty

w, wrzenie

W tych wyrazach piszemy „sz”: kształt, pszenica, pszczoła, Pszczyna.

„Ż” piszemy:

• gdy wymienia się na g, dz, h, z, ź, s

odważny – odwaga

mosiężny – mosiądz

drużyna – druh

mrożony – mróz

zakażenie – zakaźny

niżej – nisko

• w niektórych zakończeniach –aż (reportaż), -eż (młodzież)

• po literach l, ł, r (lżejszy, małżeństwo, oskarżenie)

Zapamiętaj pisownię tych wyrazów:

burzyć jarzyny korzeń

korzyść kurz porządek

rzadki rzetelny rześki

rzetelny rzucać uderzyć

urząd zarzut wierzch

zdarzenie zmierzch zorza

zarządzać

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak