Wiara czyni cuda. Sekrety legendy „Chrystus cudowny u Fary”
Wiara czyni cuda. Sekrety legendy „Chrystus cudowny u Fary”
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna treść legendy,
zna budowę legendy,
wie, czym różni się świat realny od fantastycznego.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
wyodrębnić elementy świata przedstawionego w utworze literackim,
wskazać elementy fantastyczne i realistyczne,
scharakteryzować cechy legendy,
czytać płynnie,
czytać ze zrozumieniem.
2. Metoda i formy pracy
Praca z tekstem, praca w grupach.
3. Środki dydaktyczne
Kolorowe kartony, flamastry.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Na początku zajęć nauczyciel głośno czyta tekst legendy. Utwór różni się formą od omawianych wcześniej (wiersz), co uczniowie winni zauważyć. Następnie prowadzący prosi o wyodrębnienie wszystkich zdarzeń opisanych w legendzie i zapisanie w formie planu.
Losy rycerza Mazura.
Wspomnienia wojenne.
Smutne dzieje żołnierza tułacza.
Dokonania Polaków na obczyźnie.
Zniszczenie przez pogan krzyża chrystusowego.
Płacz Mazura.
Wędrówka do Polski.
„Cud na Wiśle”.
Szczęśliwy powrót do ojczyzny.
Po zapisaniu planu nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy.
a) Faza realizacyjna
Każdy zespół otrzymuje kartony i przydzielone zostaje mu zadanie. Grupy przygotowują wspólnie jedno wydanie gazety poświęconej w całości miejscu, które jest tematem tej legendy, a więc Farze, czyli kościołowi sławnemu z cudów.
Najpierw uczniowie określają czas i miejsce zdarzeń oraz dokonują podziału wydarzeń na historyczne i legendarne.
Akcja tej legendy rozgrywa się w Warszawie, ale nie można dokładnie określić czasu jej trwania. Wiadomo, że bohaterem jest figura Chrystusa, za przyczyną której dokonuje się cud.
Potem wyszukują wydarzenia fantastyczne:
niewyjaśnione pojawienie się krzyża na Wiśle;
tajemniczy szept z krzyża;
cuda w warszawskiej Farze;
cudowne ocalenia żołnierzy;
zwycięstwa polskich żołnierzy za przyczyną Chrystusa;
odmiana losów polskich żołnierzy od chwili, gdy krzyż chrystusowy przypłynął do Warszawy.
Następnie podają wydarzenia historyczne:
udział polskich rycerzy w walkach z poganami, niewiernymi;
przywiązanie Polaków do tradycji chrześcijańskich i pielęgnowanie ich;
zawierzanie opiece Chrystusa w trudnych sytuacjach;
obrona krzyża Chrystusa.
Zespoły mają przygotować krótkie opowiadania dotyczące poszczególnych wydarzeń.
Grupa 1 zajmuje się fragmentami oznaczonymi cyframi I, II, III;
Grupa 2 przygotowuje fragmenty oznaczone IV, V;
Grupa 3 ma za zadanie opracować części wiersza oznaczone numerami VI, VII, VIII;
Grupa 4 pracuje nad fragmentami numer IX, X, XI.
Każdy zespół ma za zadanie przygotować ilustrację do fragmentu legendy oraz zapisać krótkie streszczenie tego tekstu. Po wykonaniu ćwiczenia uczniowie prezentują je na forum, a nauczyciel ocenia.
Następnie wszystkie plansze można połączyć tak, by utworzyły historię zaprezentowaną w legendzie.
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie zajęć nauczyciel prosi o wyjaśnienie, na czym polega cudowność, czy też wyjątkowość miejsca opisanego w legendzie.
Warto podkreślić, iż Fara to kościół wyższej rangi, odgrywający znaczącą rolę.
O cudowności tego miejsca decyduje obecność krzyża Chrystusa. Krzyż ten sam przypłynął do Warszawy, by dodawać wiary mieszkańcom stolicy, by nie stracili odwagi i zawsze dzielnie bronili swego miasta i chrześcijaństwa.
5. Bibliografia
A. Oppman, Legendy warszawskie, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1982.
6. Załączniki
Zadanie domowe
Przygotuj na podstawie legendy sprawozdanie z opisanego zdarzenia, tj. z cudownego przypłynięcia krzyża do stolicy. Zastanów się i odpowiedz, czym warszawiacy zasłużyli sobie na takie wyróżnienie.
7. Czas trwania lekcji
2 x 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w klasie 5.