Wiązanie molekularne typu sigma i pi, budowa wybranych cząsteczek

1. Cele

a) Wiadomości

Uczeń zna pojęcia wiązań typu sigma i pi

b) Umiejętności

Uczeń:

• odróżnia od siebie składowe wiązania typu sigma i pi,

• odróżnia budowę wiązań występujących w wybranych cząsteczkach, takich jak HIndeks dolny 2₂, NIndeks dolny 2₂, FIndeks dolny 2₂, HCl, BeClIndeks dolny 2₂, NHIndeks dolny 3₃, HIndeks dolny 2₂O.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, pokaz, praca zbiorowa, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Podręczniki oraz modele orbitali i cząsteczek.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Sprawdzenie listy obecności.

2. Przypomnienie wiadomości z poprzednich lekcji poprzez pogadankę na temat orbitali. Można zadać następujące pytania: Co to jest orbital? Jakie znamy rodzaje orbitali? Co to jest konfiguracja elektronowa? Co to jest blok elektronowy?

3. Nawiązanie do tematu lekcji. Zadanie uczniom pytania: Co występuje między dwoma atomami w cząsteczce? (Uczniowie powinni stwierdzić, że między dwoma atomami w cząsteczce występują wiązania chemiczne).

b) Faza realizacyjna

1. Wprowadzenie wiązania typu sigma

Zapisanie schematu powstawania wiązania typu sigma.

Wiązanie σsigma powstaje w wyniku nakładania się dwóch orbitali typu s.

Wiązanie takie występuje między innymi w cząsteczkach HIndeks dolny 2₂, LiIndeks dolny 2₂, LiH.

Wiązanie to powstaje także w wyniku nakładania osiowego dwóch orbitali typu p. Występuje ono między innymi w cząsteczkach fluorowców.

Wiązanie takie powstaje także w wyniku nakładania się orbitalu typu s i p, tak jest między innymi w cząsteczkach wodorków niemetali.

2. Wprowadzenie wiązania typu pi. Zapisanie przez uczniów schematu powstawania wiązania typu pi.

Wiązanie typu pi powstaje w wyniku nakładania się bocznego orbitali typu p, które leży poza płaszczyzną. Występuje ono wtedy, gdy cząsteczka zawiera wiązanie wielokrotne, tzn. podwójne lub potrójne. Wówczas jedno wiązanie jest zawsze typu σsigma, a drugie typu πpi.

3. Rysowanie na tablicy przez uczniów pod kierunkiem nauczyciela schematów wybranych cząsteczek z uwzględnianiem budowy wiązań.

c) Faza podsumowująca

Powtórzenie wiadomości poznanych na lekcji.

5. Bibliografia

Kluz Z., Poźniczek M., M., Chemia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego. WSiP Warszawa 2005.

Kozłowski Z., Chemia ogólna, WSiP, Warszawa 1990.

Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak