Wizualizacja na lekcjach wychowania fizycznego
Wizualizacja na lekcjach wychowania fizycznego
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Zapoznanie uczniów z pojęciem wizualizacji. Przedstawienie przykładów wizualizacji
w codziennym życiu.
b) Umiejętności
Uczeń rozwija umiejętność “widzenia bez patrzenia”, czyli wizualizowania. Zajęcia pomagają również rozwijać wyobraźnię.
2. Metoda i forma pracy
W pierwszej części zajęć należy wykorzystać metodę podającą, aby przybliżyć uczniom pojęcie wizualizacji. Podczas wykonywania niektórych ćwiczeń wprowadza się metodę obserwacyjną (ilustracje). Uczniowie powinni pracować samodzielnie, ale pod ciągłą opieką nauczyciela.
3. Środki dydaktyczne
Ilustracje przedstawiające technikę ćwiczeń, które poznają uczniowie.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
Zbiórka i powitanie.
Podanie tematu lekcji.
Zapoznanie uczniów z pojęciem wizualizacji.
Wizualizacją możemy inaczej nazwać umiejętność wyobrażania sobie przedmiotów, obrazów, sytuacji, które wydarzyły się w naszym życiu bądź też w całości są wytworem naszej wyobraźni. Każdy człowiek posiada wyobraźnię i niejednokrotnie świadomie lub mimowolnie wymyśla różne sytuacje, które mogą mieć miejsce lub też przypomina sobie obrazy sytuacji, które przeżył w przeszłości. Wizualizacja pomaga rozwijać i zdobywać umiejętności.
b. Faza realizacyjna
1. Wykonanie ćwiczeń wykorzystujących umiejętność „widzenia bez patrzenia”:
Ćwiczenie nr 1 - Wyobraź sobie pojedynczy przedmiot lub figurę : jabłko, kwiat, piłkę lub cokolwiek innego. Przyjrzyj się dokładnie, zobacz szczegóły: kolor, kształt, powierzchnię itp. Jeśli już potrafisz wyobrazić sobie dokładnie jabłko wraz ze wszystkimi jego szczegółami, poćwicz w ten sam sposób jeszcze kilka razy
z innymi przedmiotami.
Ćwiczenie nr 2 - Wyobraź sobie ulubioną rzecz.:
obejrzyj ją ze wszystkich stron,
odwróć do „góry nogami”,
zmień jej kolor,
zwiększ dwukrotnie,
podrzuć do góry,
zmień materiał, z którego jest wykonana, tak by można na niej zagrać jak na bębnie,
poczuj że pachnie poziomkami,
przywróć jej poprzedni wygląd.
Następnie wyobraź sobie, że ta rzecz:
zmniejsza się,
wydłuża się,
powiększa się, puchnąc jak balon,
staje się rzeczą bardzo zniszczoną, odrapaną, podartą,
jej powierzchnia pokrywa się kolcami,
staje się przezroczysta, wszystko przez nią widać,
jest tak gorąca, że widać uchodzącą z niej parę,
znika,
przywracamy ją w swojej wyobraźni.
Ćwiczenie nr 3 - Wyobraź sobie określone sytuacje, np. jak rodzice cieszą się
z twojego dobrego świadectwa. Po powrocie ze szkoły wchodzisz do kuchni. Wszyscy siedzą wokół stołu. Trzymasz świadectwo w ręku i pokazujesz je rodzicom. Rodzice je oglądają, śmieją się i cieszą, obejmują cię i serdecznie gratulują. Jesteś szczęśliwy, śmiejesz się.
Ćwiczenie nr 4 - Wybieram rysunki lub plansze, na których pokazana jest technika wykonania np. wymyku i odmyku na drążku (nauczyciel wybiera ćwiczenie, które aktualnie jest tematem lekcji). Uczniowie przyglądają mu się bardzo dokładnie, wszystkim szczegółom i drobiazgom. Następnie zamykają i wyobrażają sobie prawidłowe wykonanie ćwiczenia ze wszystkimi detalami.
Po powyższych ćwiczeniach teoretycznych przechodzimy do części praktycznej.
Przeprowadzamy rozgrzewkę adekwatną do tematu lekcji - 10 minutową.
Zaczynamy naukę wybranego elementu metodą stopniowania trudności. Należy dobierać, a przede wszystkim zaczynać od ćwiczeń prostych, które nawet po krótkiej wizualizacji będą mogły być udoskonalone. Uczniowie mający trudności muszą mieć możliwość obserwowania ruchów tych uczniów, którzy dobrze radzą sobie z danym elementem. Należy zwrócić uwagę na sytuacje trudne. Wspólnie przeanalizować każdy szczegół. Zastanowić się, które ruchy są ważne, jak należy je wykonywać.
Kolejnym krokiem jest powtórzenie w wyobraźni wszystkich ruchów (najpierw
z zamkniętymi później z otwartymi oczami).
Znów przechodzimy do praktyki. Uczniowie ponownie próbują wykonać dany element.
Podczas prowadzenia zajęć należy zwrócić uwagę na trzystopniowość:
obserwacja i analiza
wizualizacja
rzeczywisty trening
Te elementy powinny stać się częścią stałej praktyki zarówno w przypadku trudności, jak
i chęci doskonalenia. Jak wspomniano wyżej, dobrze wykorzystać również jakieś filmy lub ewentualnie rysunki.
Najkorzystniejsze jest przyzwyczajenie uczniów do analizowania, obserwowania i opisywania poszczególnych ruchów, skupiania się na szczegółach. Umiejętność nazywania poszczególnych etapów ćwiczenia pomaga uruchomić wewnętrzną wyobraźnię.
c. Faza podsumowująca
Przekazanie uczniom ostatnich wskazówek:
W trakcie wykonywania ćwiczeń wyobrażaj je sobie. Może to być zagrywka górna w piłce siatkowej.
Wszystkie szczegóły musisz widzieć bardzo dokładnie, jakbyś rzeczywiście obserwował daną sytuację. Gdy dobrze wyćwiczysz metodę wyobrażanie sobie obrazów i sytuacji z zamkniętymi oczami, wówczas możesz przejść do następnego etapu.
5. Bibliografia
Day J., Twórcza wizualizacja dla dzieci, wyd. ZYSK i S‑ka, Poznań 1997
Kulmatycki L., Ćwiczenia relaksacyjne, Agencja Promo‑Lider, Warszawa 1995
6. Załączniki
a. Zadanie domowe
Obserwuj mecze piłki siatkowej i zawody w gimnastyce na drążku (w TV lub Internecie). Następnie wyobraź sobie ze szczegółami, że sam trenujesz tę dyscyplinę i doskonalisz swoją technikę.