Właściwości amidów

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna z budowę i właściwości amidów.

b) Umiejętności

Uczeń odróżnia amidy od innych związków organicznych i określa ich właściwości.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, pokaz, praca indywidualna, praca z całą klasą.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik, acetamid, mocznik.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Sprawdzenie listy obecności.

2. Przypomnienie zagadnień omawianych na poprzedniej lekcji.

3. Nawiązanie do tematu lekcji.

4. Pogadanka na temat amidów, które należą do pochodnych amin, poznanych na poprzedniej lekcji.

b) Faza realizacyjna

1. Budowa amidów

Zapisanie przez uczniów w zeszytach definicji amidów:

Amidy są to pochodne kwasów karboksylowych, w których grupa NHIndeks dolny 2₂ zastępuje grupę OH grupy karboksylowej. Amidy otrzymujemy w wyniku reakcji halogenku kwasowego z amoniakiem. Przedstawicielami amidów są acetamid i mocznik.

2. Właściwości acetamidu.

Zapisanie przez uczniów w zeszytach wzoru oraz właściwości acetamidu.

Acetamid:

• jest pochodną kwasu octowego,

• powstaje w wyniku ogrzewania amoniaku z octanem etylu lub bezwodnikiem octowym,

• jest bezbarwnym związkiem o budowie krystalicznej,

• jest rozpuszczalny w wodzie i alkoholu,

• hydrolizuje do kwasu octowego w rozcieńczonym roztworze kwasu lub zasady.

3. Właściwości mocznika.

Zapisanie przez uczniów wzoru mocznika i jego właściwości.

Mocznik (karbamid):

• jest pochodną kwasu węglowego,

• jest to pierwszy związek otrzymany syntetycznie (Wöhler)

• ma postać bezbarwnych igieł,

• jest rozpuszczalny w wodzie, amoniaku i alkoholu,

• słabo się rozpuszcza w eterze,

• nie rozpuszcza się w chloroformie,

• gotowany z zasadami lub kwasami rozkłada się na dwutlenek węgla i amoniak,

• jest końcowym produktem przemiany białkowej,

• występuje w moczu i pocie,

• jest otrzymywany na drodze reakcji amoniaku z dwutlenkiem węgla.

4. Zastosowanie acetamidu i mocznika:

Zapisanie przez uczniów informacji na temat zastosowania obu przedstawicieli amidów.

1. acetamid

• plastyfikatory,

• rozpuszczalnik,

• środek zwilżający w produkcji lakierów i materiałów wybuchowych,

• w spawalnictwie,

2. Mocznik jest używany:

   • jako nawóz sztuczny,

   • jako dodatek do pasz,

   • do otrzymywania żywic karbamidowych, hydrazyny, kwasu barbiturowego i jego pochodnych,

   • do produkcji herbicydów,

   • do odparafinowywania olejów.

c) Faza podsumowująca

Przypomnienie przez uczniów budowy, właściwości i zastosowania poznanych na lekcji amidów.

Bibliografia

Z. Kluz, M. M. Poźniczek, Chemia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, Warszawa 2005.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak