Własności substancji
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „Własności substancji”
Chemia, III etap edukacyjny
Temat: Właściwości substancji.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (1.1) [uczeń] opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza; wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ: | Wymienia i rozpoznaje podstawowy sprzęt laboratoryjny |
Charakteryzuje własności chemiczne i własności fizyczne substancji | |
Definiuje pojęcia: skraplanie, topnienie, parowanie, krzepnięcie, sublimacja, resublimacja | |
Potrafi podzielić substancje ze względu na stan skupienia oraz na budowę |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ | Zna zasady bezpieczeństwa w laboratorium chemicznym |
Zapisuje i objaśnia przebieg procesów zmiany stanów skupienia | |
Podaje przykłady występowania w życiu codziennym zmian stanów skupienia | |
Potrafi opisać podstawowe własności chemiczne i fizyczne substancji, które występują w życiu codziennym |
Kompetencje kluczowe
Kompetencje naukowe
Porozumiewanie się w języku ojczystym
Umiejętność uczenia się
Etapy lekcji
Wstęp:
Kilkuminutowa pogadanka o tym, czym zajmuje się chemia. Następnie nauczyciel zapoznaje uczniów z regulaminem BHP pracowni chemicznej oraz z podstawowymi zasadami obowiązującymi na lekach chemii. Korzysta z prezentacji multimedialnej „Bezpieczeństwo w pracowni chemicznej”.
W kolejnym kroku nauczyciel przedstawia wyposażenie szkolnego laboratorium chemicznego. Korzysta z prezentacji multimedialnej „Laboratorium chemiczne”.
Przebieg zajęć:
W rozmowie kierowanej nauczyciel dokonuje podziału substancji chemicznych ze względu na właściwości fizyczne oraz chemiczne.
Wprowadza pojęcia: skraplanie, topnienie, parowanie, krzepnięcie, sublimacja, resublimacja wykorzystując zestaw zdjęć dotyczących zmian stanów skupienia substancji.
Uczniowie wykorzystując różne materiały (encyklopedia, podręcznik, Internet) podają przykłady zmian stanów skupienia z życia codziennego.
W kolejnej części nauczyciel prezentuje zestaw zdjęć substancji będących przedmiotem doświadczenia.
Uczniowie podzieleni na grupy opisują właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów, np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza.
Instrukcja przeprowadzenia obserwacji
1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska:
Każda substancja występująca w środowisku charakteryzuje się określonymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi.
2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań:
Celem obserwacji jest określenie podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych substancji, które występują w życiu codziennym.
3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.):
Obserwacja jest prowadzona podczas zajęć w klasie. Uczniowie mają do dyspozycji: szkiełka zegarkowe/szalki Petriego, na których znajdują się osobno: sól kuchenna, cukier, mąka, miedź, żelazo oraz kolbę z wodą.
4. Sposób przeprowadzenia obserwacji:
Uczniowie pracują w 6 grupach. Każda z grup otrzymuje po jednej z substancji. Uczniowie określają stan skupienia, barwę, zapach oraz inne charakterystyczne cechy danej substancji. Następnie wspólnie wypełniają tabelę przygotowaną przez nauczyciela na tablicy.
Przykładowy wygląd tabeli został zaprezentowany poniżej.
Nazwa substancji | Stan skupienia | Barwa | Zapach | Inne cechy charakterystyczne |
Sól kamienna | ||||
Cukier | ||||
Mąka | ||||
Woda | ||||
Miedź | ||||
Żelazo |
5. Inne informacje:
Uczniowie zapisują wynik przeprowadzonej obserwacji na tablicy, redagują poprawne wnioski.
Podsumowanie:
Uczniowie argumentują, że każda substancja występująca w przyrodzie i życiu codziennym ma określone właściwości fizyczne i chemiczne.
Środki dydaktyczne
Prezentacja multimedialna „Laboratorium chemiczne”
Prezentacja multimedialna „Bezpieczeństwo w pracowni chemicznej”
Zestaw zdjęć:
- schematy zmian stanów skupienia,
- substancji będących głównymi składnikami stosowanych, na co dzień produktów: sól kamienna, cukier, woda, mąka, żelazo, miedź
Podstawowy sprzęt laboratoryjny: lejek, kolba, bagietka, szkło zegarkowe, zlewka, pipeta, probówka, szalka Petriego.
Komputery połączone z Internetem
Podręcznik, encyklopedia
Metody nauczania
Ćwiczenia laboratoryjne
Obserwacja
Pogadanka
Rozmowa kierowana
Formy pracy
Praca w parach
Zbiorowa
Praca domowa
Określ w formie np. tabeli właściwości fizyczne i chemiczne: a) oleju roślinnego b) węgla c) kredy szkolnej.
Zadanie dla chętnych
Korzystając z dostępnych źródeł informacji wyszukaj wiadomości na temat wykorzystania w życiu codziennym poznanych substancji: żelaza oraz miedzi.
Lista załączników multimedialnych
Prezentacja multimedialna „Laboratorium chemiczne”
Prezentacja multimedialna „Bezpieczeństwo w pracowni chemicznej”
