RYKmW9fsg1iov
Rysunek przedstawia budowę serca. Serce człowieka położone jest w centralnej części klatki piersiowej, nazywanej inaczej śródpiersiem. Większość serca, około dwóch trzecich organu, znajduje się po lewej stronie ciała. Jego długa oś prowadzi do prawego ramienia. Narząd ten znajduje się bezpośrednio pomiędzy płucami, dlatego też fizjologicznie ludzkie lewe płuco ma mniejszą powierzchnię niż prawe. Serce jest narządem mięśniowym, którego skurcze wywołują krążenie krwi. Jest podzielone na dwa przedsionki i dwie komory. W prawym przedsionku i prawej komorze serca płynie tylko krew żylna. Te części serca są oddzielone od przedsionka lewego i lewej komory, w których płynie krew tętnicza. Pomiędzy przedsionkiem i komorą każdej strony znajduje się ujście przedsionkowo‑komorowe, okresowo zamykane przez zastawkę przedsionkowo‑komorową. Do przedsionka prawego uchodzą żyły główne, do lewego żyły płucne. Z lewej komory odchodzi tętnica główna, aorta, rozpoczynająca krwiobieg wielki. Z prawej komory, pień tętnic płucnych, rozpoczynający krwiobieg mały, zwany płucnym. W ich zakończeniu występują trójpłatowe zastawki półksiężycowate, nazwane tak z powodu kształtu. Mięsień sercowy jest zbudowany z tkanki mięśniowej, poprzecznie prążkowanej. Włókna tej tkanki tworzą sieci, połączone tkanką łączną w zwartą masę. Praca serca polega na rytmicznych, naprzemiennych skurczach i rozkurczach mięśnia sercowego przetłaczających krew do krwiobiegu małego i krwiobiegu wielkiego. Utrzymanie właściwego kierunku przepływu krwi zapewniają umiejscowione w żyłach zastawki.

Ewolucja serca kręgowców

Budowa serca kręgowców ewoluowała od pulsującego naczynia, właściwego dla bezkręgowców, do wydajnego i skomplikowanego organu, jak przedstawione na ilustracji serce człowieka. U ssaków (w tym ludzi) i ptaków serce jest podzielone na dwa przedsionki oraz dwie komory, przy czym prawy przedsionek i prawa komora prowadzą tylko krew żylną i są całkowicie oddzielone ciągłą przegrodą od przedsionka lewego i komory lewej, prowadzących wyłącznie krew tętniczą.
Źródło: EnglishSquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Siłą napędzającą proces ewolucji serca kręgowców było stopniowe wychodzenie zwierząt na ląd. Zmiana środowiska wiązała się z koniecznością oddychania tlenem atmosferycznym i zwiększenia efektywności procesów przemiany materii. Kręgowce lądowe wytworzyły szereg adaptacji do nowych warunków, a część z nich polegała na doskonaleniu układu krwionośnego. Ten ważny układ rozprowadza po ciele krew zawierającą tlen i liczne inne substancje niezbędne do funkcjonowania organizmu. Jego centralnym elementem jest serce. W toku ewolucji budowa tego narządu stawała się coraz bardziej skomplikowana. Pozwoliło to sprawniej wykorzystywać pobrany z otoczenia tlen, dzięki czemu kręgowce są doskonale przystosowane do zajmowanego środowiska.

Twoje cele
  • Porównasz budowę serc gromad kręgowców.

  • Określisz tendencje ewolucyjne w budowie serca gromad kręgowców.

  • Wyjaśnisz rolę poszczególnych części serca w obiegu krwi.