Jean‑Jacques Rousseau (1712‑1778) to pochodzący ze Szwajcarii współtwórca francuskiego oświecenia, choć tyle go z nim łączyło, co różniło. W początkach wydawania Encyklopedii Diderota był jednym z jej autorów, nie podzielał jednak racjonalistycznych przekonań redaktorów tego dzieła, akcentując rolę emocji i uczuć w życiu i ludzkim działaniu. Był krytyczny wobec ówczesnych stosunków społecznych, ale nie pokładał nadziei na lepszą przyszłość ludzkości w postępie cywilizacyjnym. Głosił hasła równości i wolności, przeciwstawiając egoistycznym interesom jednostki dobro ogółu i wolę powszechną.