Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RB4Y9eQM8ReHV

Co wiemy o Wszechświecie?

Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Teleskop_kosmiczny_Chandra#/media/Plik:Chandra_X-ray_Observatory.jpg [dostęp 16.05.2022 r.].

Czy to nie ciekawe?

Do początku XX wieku cała wiedza o Wszechświecie pochodziła z obserwacji światła widzialnego. Obraz Wszechświata wydał się wtedy stabilny i niezmienny. Wszechświat wypełniony był przez stałe w czasie gwiazdy i planety. Najjaśniejszymi obiektami były Słońce, planety, najbliższe gwiazdy.

Prawdziwa rewolucja nastąpiła w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, gdy możliwe stały się obserwacje satelitarne we wszystkich zakresach fal elekromagnetycznych: od promieniowania gamma do fal radiowych. Odkrycia z tego okresu zburzyły spokojny obraz Wszechświata. Okazało się, że Wszechświat jest niezwykle dynamiczny. Pojawiły się gigantyczne strugi materii wyrzucane z jąder galaktyk, kwazary - ogromne czarne dziury otoczone dyskami wirującej wokół nich materii, emitujące energię większą niż energia wysyłana przez całą galaktykę, pulsujące gwiazdy neutronowe.

Kolejną rewolucję stanowi odkrycie w 2015 roku fal grawitacyjnych, które niosą informację o obszarach, których nie potrafimy jeszcze dobrze opisać. Są to, na przykład, pierwsze ułamki sekund Wielkiego Wybuchu, zderzenia czarnych dziur, zapadanie się jąder masywnych gwiazd, towarzyszące wybuchom supernowych. Badania fal grawitacyjnych są jeszcze w początkowej fazie, ale uczeni są przekonani, że obraz Wszechświata, wynikający z badania fal grawitacyjnych powinien wyglądać zupełnie inaczej niż obraz Wszechświat widziany w falach elektromagnetycznych.

RsEWdlWdIli7v
Rys. a. Teleskop kosmiczny Chandra pracujący w zakresie promieni rentgenowskich.
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Teleskop_kosmiczny_Chandra#/media/Plik:Chandra_X-ray_Observatory.jpg [dostęp 16.05.2022 r.].
Twoje cele

Pracując z tym materiałem:

  • dowiesz się, czym był Wielki Wybuch,

  • poznasz kolejne etapy ewolucji wczesnego Wszechświata,

  • zrozumiesz, jak powstały pierwsze gwiazdy i galaktyki,

  • powiążesz obserwacje obecnego Wszechświata z historią jego powstania.