R1C6QGuamySLg
Ilustracja przedstawia kilka znaków interpunkcyjnych: kropkę, przecinek, wielokropek, myślnik, dwukropek, średnik, pytajnik, wykrzyknik.

Pożytki z interpunkcji. Znaki przestankowe i ich znaczenie w poezji Wisławy Szymborskiej

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Czy analizując wiersze współczesnych poetów warto zwracać uwagę także na zastosowaną w nich interpunkcję?

Obecnie, w dobie internetu, coraz częściej można odnieść wrażenie, że znaki przestankowe rzeczywiście stają się coraz mniej funkcjonalne. W niektórych formach wypowiedzi pisemnej, szczególnie w korespondencji mailowej, SMS‑ach i dyskusjach na forach internetowych nagminnie się je opuszcza. Dla większości użytkowników, szczególnie młodych, znacznie ważniejsze od poprawności zapisu są jego minimalna objętość oraz szybkość jego generowania i przekazu. Miejsce tradycyjnych wykrzykników czy wielokropków zajmuje natomiast pokaźny zbiór emotikonów. Wielu uważa, że zastępują one kombinację słów i znaków interpunkcyjnych, przez co są wygodniejsze w użyciu oraz precyzyjniej wyrażają uczucia piszącego niż same znaki. Ktoś mógłby zatem pomyśleć, że oto jesteśmy świadkami odchodzenia znaków przestankowych do lamusa. Czy jednak możemy je uznać za niepotrzebne?

Podczas czytania zazwyczaj nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo we właściwym zrozumieniu tekstu pomagają nam znaki przestankowe. Stanowią one graficzny odpowiednik intonacji mowy, sygnalizują emocjonalny wydźwięk wypowiedzi, a przede wszystkim pozwalają odczytać jej sens w sposób jednoznaczny. Poezja współczesna rządzi się pod tym względem własnymi prawami. Często całkowicie pozbawiona znaków przestankowych, pozostawia czytelnikowi swobodę i dowolność interpretacji. Jeżeli jednak posługuje się interpunkcją, to w sposób podporządkowany inwencji autora. W poetyckim zamyśle nawet znak przestankowy staje się środkiem wyrazu literackiego i niesie ze sobą ważną treść. W twórczości polskiej noblistki, Wisławy Szymborskiej, przecinki odgrywają rolę szczególną.

Twoje cele
  • Poznasz przykłady utworów Wisławy Szymborskiej, w których znaki interpunkcyjne odgrywają szczególną rolę.

  • Wyjaśnisz, jakie tropy w interpretacji poszczególnych utworów Szymborskiej wyznaczają przecinki, kropki i znaki prozodyczne.

  • Omówisz, jaki stosunek do interpunkcji w poezji miała Wisława Szymborska.