Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia fragment wielkiego zderzacza hadronów z angielskiego Large Hadron Collider ( LHC) – największy na świecie akcelerator cząstek (hadronów), znajdujący się w Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych CERN w pobliżu Genewy. LHC jest położony na terenie Francji oraz Szwajcarii. Wielki Zderzacz Hadronów jest największą maszyną świata. Jego zasadnicze elementy są umieszczone w tunelu w kształcie torusa o długości około 27 km, położonym na głębokości od 50 do 175 m pod ziemią. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Charakterystyczne cechy promieniowania beta".
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia fragment wielkiego zderzacza hadronów z angielskiego Large Hadron Collider ( LHC) – największy na świecie akcelerator cząstek (hadronów), znajdujący się w Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych CERN w pobliżu Genewy. LHC jest położony na terenie Francji oraz Szwajcarii. Wielki Zderzacz Hadronów jest największą maszyną świata. Jego zasadnicze elementy są umieszczone w tunelu w kształcie torusa o długości około 27 km, położonym na głębokości od 50 do 175 m pod ziemią. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Charakterystyczne cechy promieniowania beta".
Charakterystyczne cechy promieniowania beta
Źródło: dostępny w internecie: http://cds.cern.ch/record/910381 [dostęp 19.04.2022], licencja: CC BY 4.0.
Czy to nie ciekawe ?
R1Vwd3EKK7fth
Rys. a. Zdjęcie poglądowe przedstawia basen reaktora jądrowego. Reaktor jądrowy jest to urządzenie, w którym przeprowadza się z kontrolowaną szybkością reakcje jądrowe. Na obecnym etapie rozwoju nauki i techniki są to przede wszystkim reakcje rozszczepienia jąder atomowych. Reakcje te mają charakter łańcuchowy – produkty reakcji (w tym głównie neutrony) mogą zainicjować kilka następnych. Aby uniknąć lawinowego wzrostu szybkości reakcji, reaktor dzieli się na strefy wypełnione na przemian paliwem, chłodziwem oraz moderatorem, czyli substancją spowalniającą neutrony. Szybkość reakcji kontrolowana jest m.in. przez zmianę wzajemnego położenia lub proporcji tych składników, a także przez wprowadzanie dodatkowych substancji pochłaniających lub spowalniających neutrony, zawartych w tzw. prętach regulacyjnych (służących do normalnej regulacji parametrów reakcji) oraz prętach bezpieczeństwa (stosowanych do awaryjnego wyłączania reaktora). Substancjami używanymi do pochłaniania neutronów termicznych są m.in. bor i kadm, natomiast jako moderatorów używa się m.in. berylu, grafitu, a także wody, pełniącej równocześnie funkcję chłodziwa.
Rys. a. Reaktor jądrowy
Źródło: A. Rumińska, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Reaktor11.jpg [dostęp 19.04.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
Czy zdarzyło ci się kiedyś spoglądać do basenu reaktora jądrowego? Brzmi abstrakcyjnie? A jednak jest to możliwe i to w Polsce! Mieszczące się w Świerku pod Warszawą Narodowe Centrum Badań Jądrowych umożliwia zwiedzanie jedynego działającego w Polsce rektora jądrowego - Marię. Przy odrobinie wysiłku możesz wraz z klasą udać się na tę bardzo pouczającą wycieczkę. A gdy już będziesz patrzeć z góry na zanurzony w wodzie działający reaktor jądrowy, najpewniej zobaczysz otaczającą go błękitną poświatę. Czym jest to niebieskie światło? Tego możesz się dowiedzieć już za chwilę.
Twoje cele
W tym e‑materiale:
dowiesz się, czym jest promieniowanie βbetaIndeks górny ++ oraz ,
poznasz cechy promieniowania βbeta,
zrozumiesz zachowanie cząstek βbeta w polu elektrycznym i magnetycznym,
dowiesz się, jak cząstki βbeta oddziałują z materią,
zastosujesz poznane wiadomości do rozwiązywania zadań problemowych i rachunkowych.