Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RGPb7tKmsd4Mz
Zdjęcie przedstawia organizmy o kształcie pustych w środku rurek o nieco nieregularnym kształcie. Mają jasnożółtą barwę i widoczne pory.

Budowa i czynności życiowe gąbek

Na zdjęciu gąbki z rodzaju (Staurocalyptus). Gąbki żyją w wodzie i prowadzą osiadły tryb życia. Przybierają nieregularne kształty, starając się zapewnić maksymalny przepływ wody przez jamę ciała.
Źródło: NOAA, Wikipedia Commons, domena publiczna.

Gąbki to najprymitywniejsze zwierzęta wielokomórkowe. Organizmy te prowadzą osiadły tryb życia. Zwykle występują w koloniach, ale spotyka się również osobniki żyjące samotnie. Ich ciało zbudowane jest z komórek, bez właściwych tkanek. Posiadają jednak szkielet mineralny lub organiczny. Komórki są luźno ze sobą powiązane i zachowują zdolność do totipotencji, czyli zmieniania się w dowolny rodzaj komórek o różnych funkcjach. Gąbki mają duże zdolności regeneracyjne – mogą odtworzyć cały organizm z niewielkiego fragmentu ciała. Są wrażliwe na zanieczyszczenia wód i wykorzystywane jako organizmy wskaźnikowe (bioindykatory) czystości wody. Spośród ok. 8 tys. poznanych gatunków gąbek jedynie 150 zasiedla wody słodkie. W Polsce występuje dziewięć gatunków gąbek – siedem z nich to gatunki słodkowodne, np. nadecznik stawowy (Spongilla lacustris) z gromady gąbek różnoszkieletowych (Demospongiae), a dwa są gatunkami morskimi, np. powłócznica chlebowa (Halichondria panicea) z gromady gąbek krzemionkowych sześcioosiowych (Hexactinellida).

Twoje cele
  • Omówisz budowę gąbek.

  • Scharakteryzujesz funkcje życiowe gąbek.

  • Rozróżnisz gąbki na podstawie cech budowy.