Kryzys wewnętrzny cesarstwa i jego podział
Rozbudował więc dawne Bizancjum, otoczył je potężnymi murami i przyozdobił przeróżnymi budowlami; uczynił z niego miasto równe Rzymowi, stolicy świata, zmienił jego nazwę na Konstantynopol […] i w specjalnej ustawie zapewnił mu tytuł drugiego Rzymu. Ustawa ta wyryta została na kamiennej kolumnie i wystawiona na widok publiczny.
Cytat za: Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, I. 16, tłum. S. Kazikowski, Warszawa 1986, s. 62–63.
Opisana przez Sokratesa Scholastyka (historyka Kościoła starożytnego) decyzja Konstantyna Wielkiego miała ogromny wpływ na późniejsze dzieje imperium rzymskiego. Konstantynopol otrzymał status faktycznej stolicy cesarstwa, chociaż oficjalnie i formalnie był nią nadal Rzym. Sytuacja taka utrzymała się przez właściwie cały IV wiek. Formalny podział państwa, którego dokonał w 395 r. Teodozjusz Wielki, usankcjonował coraz bardziej widoczne różnice między terenami zachodniego i wschodniego cesarstwa.
Wyjaśnisz, na czym polegał kryzys III w. w Cesarstwie Rzymskim.
Opiszesz, dlaczego wolni chłopi rzymscy stawali się niewolnikami.
Wytłumaczysz rolę armii rzymskiej i jej wodzów w postępującym kryzysie wewnętrznym imperium.
Przeanalizujesz, dlaczego i w jaki sposób dotychczasowe jednolite imperium rozpadło się na dwie części.
Ocenisz znaczenie przeniesienia stolicy państwa z Rzymu do Konstantynopola.