Czy to nie ciekawe?

Wiesz zapewne, że łatwo uzyskasz obraz pola magnetycznego (kształt linii pola) rozsypując żelazne opiłki wokół źródła – magnesu albo przewodnika z prądem (zobacz Rys. a).

R1SpethKrzvJe

Rys. a. Ilustracja przedstawia linie pola magnetycznego wytwarzanego przez magnes sztabkowy o kształcie wydłużonego prostokąta. Linie pola zostały uwidocznione przez rozsypane wokół magnesu opiłki żelaza, które ułożyły się wzdłuż linii pola. Magnes położony jest poziomo. Lewy biegun magnesu oznaczony jest literą wielkie N, prawy biegun literą wielkie S. Linie pola magnetycznego wychodzące ze środków krótszych krawędzi magnesu mają kierunek poziomy. Linie wychodzące z punktów leżących powyżej odginają się do góry. Linie wychodzące z punktów leżących poniżej odginają się do dołu. Linie wychodzące z obu biegunów łączą się, tworząc łuki.

Trudniej jednak o określenie, jak zwrócone są linie, czyli w którą stronę skierowane są wektory indukcji magnetycznej, styczne do linii pola. Czy tak jak na Rys. b, czy jak na Rys. c?

R1Z7STCuM4iUv

Ilustracja składa się z dwóch rysunków. Oba przedstawiają taką samą linię pola magnetycznego, która ma kształt łuku wygiętego w górę. Na rysunku b pola zaznaczono zwrot linii pola strzałką skierowaną w lewo. Stycznie do linii pola narysowano wektor indukcji magnetycznej skierowany skośnie w dół i lewo. Na rysunku c zaznaczono zwrot linii pola strzałką skierowaną w prawo. Stycznie do linii pola narysowano wektor indukcji magnetycznej, o punkcie początkowym takim samym, jak na rysunku b. Ten wektor skierowany jest skośnie w górę i prawo, równolegle do wektora indukcji na rysunku b.

Być może już wiesz, że zwrot linii pola magnetycznego można wyznaczyć praktycznie za pomocą igły magnetycznej. Ustawi się ona zawsze tak, że jej biegun północny (N), zwykle oznaczany na niebiesko, będzie pokazywał zwrot wektora indukcji $\overrightarrow{B}$. Jeśli zatem igła magnetyczna ustawi się tak, jak na Rys. d. oznaczać to będzie, że wektor $\overrightarrow{B}$ i linie pola skierowane są tak, jak na Rys. c.

R199O6t07dWlp

Rysunek przedstawia linię pola magnetycznego, która ma kształt łuku wygiętego w górę. Obok linii narysowano igłę magnetyczną, która ułożyła się wzdłuż linii pola.

Co jednak zrobić, gdy musimy ustalić zwrot linii pola wytworzonego przez przewodnik z prądem, a nie mamy igły magnetycznej? W tym e‑materiale znajdziesz odpowiedź na to pytanie.