Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1CU86anDoCB1
Ilustracja przedstawia scenę rozgrywającą się w pomieszczeniu. Scena przedstawia króla z długą siwą brodą siedzącego na tronie. Dookoła króla stoją mężczyźni ubrani w szaty szlacheckie, zdobne peleryny, korony na głowach (mniejsze niż korona króla). Po lewej stronie króla stoi rycerz w zbroi. Za rycerzem mężczyzna z brodą w dużym kapeluszu z laską w ręce. Po obu stronach stoi wiele osób które słuchają tego co mówi król .

Szwecja w XVI w.

Johan Gustaf Sandberg, Pożegnalna mowa Gustawa Wazy, 1560, 1830 r.
Źródło: Johan Gustaf Sandberg, Wikimedia Commons, domena publiczna.

W kościele Mariackim w Darłowie na Pomorzu znajduje się nagrobek Eryka Pomorskiego, księcia słupskiego oraz króla Danii, Szwecji i Norwegii. Te trzy państwa latem 1397 r. zawarły unię kalmarską – związek powstały w wyniku zabiegów politycznych królowej Danii Małgorzaty. Jednym z celów tego porozumienia było przeciwstawienie się dominacji Hanzy. Kraje należące do unii kalmarskiej miały prowadzić wspólną politykę zagraniczną i udzielać sobie wzajemnej pomocy w razie wojny, zachowywały jednak odrębność państwową i autonomię wewnętrzną.

Szwecja stopniowo jednak traciła zainteresowanie związkiem, w miarę jak stawała się coraz silniejsza dzięki rosnącemu wydobyciu rudy żelaza. Od połowy XV w. podejmowała próby zerwania unii, ale Dania była gotowa do użycia siły, by ją utrzymać.

R16uX5LZYrriQ1
Linia chronologiczna przedstawiająca wydarzenia między 1397 a 1600 rokiem.  1397 – zawarcie unii kalmarskiej przez Danię, Szwecję i Norwegię.  1513 – przejęcie tronu w Danii przez Chrystiana II.  1517 – ogłoszenie 95 tez Marcina Lutra.  1520 – koronowanie Chrystiana II na króla Szwecji.  1523 – przejęcie tronu duńskiego przez Fryderyka I i tronu szwedzkiego przez Gustawa Wazę.  1523 – zerwanie unii kalmarskiej.  1527‑1529 – reforma luterańska w Szwecji.  1560 – przejęcie tronu Szwecji przez Eryka XIV.  1563‑1570 – I wojna północna.  1568 – przejęcie tronu Szwecji przez Jana III Wazę.  1587 – wybór Zygmunta III Wazy na króla Polski.  1600 – rozpoczęcie wojny polsko‑szwedzkiej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz okoliczności zerwania unii kalmarskiej i zdobycia niezależności Szwecji.

  • Ocenisz działalność Gustawa I Wazy jako twórcy niezależnego państwa.

  • Opiszesz wkład następców Gustawa I Wazy w budowę przyszłej potęgi Szwecji.