R1eFf0TU3kTkM
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia kroplę spadającą na taflę wody. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Fale podłużne".

Fale podłużne

Źródło: dostępny w internecie: https://www.shutterstock.com/image-illustration/water-drop-163928648 [dostęp 2.05.2022 r.].

Czy to nie ciekawe ?

Większość fal obserwowanych w przyrodzie można zaklasyfikować do jednego z dwóch rodzajów: fale poprzeczne lub fale podłużne. Czasem możemy obserwować je jednocześnie, na przykład poprzeczna fala na strunie szarpniętej przez gitarzystę wywołuje podłużną falę akustyczną w pudle rezonansowym gitary. Fale takie mogą pojawić się też jednocześnie z jakiegoś innego powodu, przykładowo wybuchowi wulkanu towarzyszy rozchodzenie się z różną prędkością fali sejsmicznej poprzecznej i podłużnej, co jest podstawą jednej z metod lokalizacji odległego miejsca wybuchu.

Fale podłużne charakteryzują się tym, że wywołują w ośrodku materialnym, w którym się rozchodzą (powietrzu, wodzie, krysztale itp.) przemieszczenia równoległe do kierunku biegu fali. Ten rodzaj fal zostanie omówiony w tym e‑materiale.

R1WNn8MBnhGvc
Rys. a. Domino jako przykład fali podłużnej.
Źródło: dostępny w internecie: https://pixabay.com/photos/black-and-white-black-color-2309273/ [dostęp 2.05.2022 r.].
Twoje cele
  • dowiesz się, co odróżnia fale podłużne od poprzecznych,

  • poznasz przykłady fal podłużnych wytwarzanych w laboratorium i w naturze,

  • zrozumiesz podstawowe pojęcia charakteryzujące fale w kontekście fal podłużnych,

  • wykonasz eksperyment, w którym zaobserwujesz fale podłużne o różnym kształcie,

  • uzasadnisz pogląd, że fala dźwiękowa jest falą podłużną.