Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1MKVP2nE5gIe
Obraz przedstawia starszego człowieka z długą brodą - Sokratesa. Siedzi na łóżku. Lewą dłonią sięga po naczynie - kielich trzymane na tacy przez innego mężczyznę. Prawa dłoń Sokrates uniesiona do góry i otwarta. Wokół jego łóżka zasmucone osoby - kobiety i mężczyźni.

Sokrates… czyli bąk, drętwa i akuszer?

Jean Francois Pierre Peyron, Śmierć Sokratesa
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Żyjemy w świecie, w którym troska o własny komfort i doświadczanie przyjemności stały się niemal obowiązkiem człowieka, a przynajmniej człowieka Zachodu. Wynika to zarówno z przemian kulturowych, które towarzyszyły różnorodnym ruchom emancypacyjnym, z istoty nakierowanym na redukowanie licznych wymiarów opresyjności, czyli wyzwalaniem jednostek i wspólnot spod władzy innych jednostek oraz wspólnot, jak też z przemian technologicznych. Współczesna gospodarka konsumpcjonizmu oparta jest na uszczęśliwianiu ludzi i wytwarzaniu coraz większej ilości rzeczy, które mają nam życie ułatwić i polepszyć. I choć powoli dostrzegamy, my – ludzie Zachodu, że spirala potęgowania naszych pozytywnych wrażeń ma wysoką cenę, którą płacą przede wszystkim ludzie z innych części świata  a także inne gatunki żywych istot, to imperatyw uzyskania doskonałego samopoczucia raczej na dobre się w nas zakorzenił. Warto zadać sobie pytanie, czy sami nie jesteśmy jego ofiarą. I nie tylko w wymiarze drastycznej degradacji środowiska naturalnego, którego skutki już odczuwamy, ale także w wymiarze doświadczania własnego człowieczeństwa. Co tracimy w życiu, w którym tak bardzo powinniśmy unikać przykrości i cierpienia? Czy możliwe jest osiągnięcie duchowego bogactwa, gdy należy możliwie najszybciej i pełnymi garściami brać to, co nam się należy i czego jesteśmy warci?

Już u źródeł zachodniej cywilizacji, w starożytnej Grecji, Sokrates rozpoznał samozadowolenie i uznał je za zwodnicze. Być może poprzez swoją śmierć za utrudnianie życia Ateńczykom podzielił się z nami ważną intuicją – że w dobrym (czyli wartościowym) życiu nie wszystko musi być dobre (czyli przyjemne).

Twoje cele
  • Poznasz podstawowe informacje biograficzne na temat Sokratesa.

  • Poznasz trzy metafory, poprzez które Platon zobrazował Sokratesa.

  • Poddasz analizie argumentacyjnej fragment Obrony Sokratesa.

  • Poznasz wybrane teksty kultury, w których przywołana jest postać Sokratesa.

  • Porównasz Obronę SokratesaPochwałą dobrego o sobie mniemania i wskażesz wspólne dla obu tekstów postulaty moralne.

  • Poznasz metaforę „wiatru myśli” i podasz przykłady jej zastosowania do opisu żywionych przez współczesnych ludzi przekonań.