Re3enUWglj95k
Ilustracja przedstawia kłącze ostryżu długiego, obok którego znajduje się sproszkowana przyprawa – kurkuma. Kłącze jest grube, brunatne, w bok odchodzi wąska odnoga. Obok niego leży kłącze pokrojone w plastry z pomarańczowym środkiem. Kurkuma leży usypana w niewielką pryzmę, ma kolor pomarańczowy.

Proteasomy – komórkowi niszczyciele białek

Jedną z najpopularniejszych przypraw na świecie jest kurkuma, otrzymywana z kłączy ostryżu długiego (Curcuma longa). Dostarcza ona żółtopomarańczowego barwnika — kurkuminy, stosowanej m.in. w medycynie. Jako lek była już wykorzystywana w starożytnych Chinach. Współcześnie potwierdzono jej działanie m.in. jako inhibitora aktywności proteasomu.
Źródło: Simon A. Eugster, Wikimedia Commons.

Proteasomy to wielkocząsteczkowe kompleksy proteaz – enzymów odpowiedzialnych za niszczenie białek i regulację procesów komórkowych związanych z ich przemianami biochemicznymi. Jedną z nowych strategii w terapii nowotworów jest inhibicja aktywności proteasomu, czyli blokowanie jej pod wpływem działania inhibitora. Takim inhibitorem jest m.in. kurkumina, składnik kurkumy, która wiąże się z kinazą DYRK2 – enzymem będącym regulatorem proteasomu. W rezultacie kurkumina obniża aktywność proteasomów i powoduje akumulację białek zaangażowanych w różne procesy komórkowe, m.in. białek regulacyjnych, których niedobór jest przyczyną rozwoju stanów zapalnych, zaburzeń pracy układu odpornościowego, nowotworów. Ponadto kurkuminie przypisuje się m.in. właściwości przeciwzapalne i bakteriobójcze.

Twoje cele
  • Omówisz budowę proteasomów.

  • Wyjaśnisz znaczenie proteasomów w utrzymaniu białkowej homeostazy komórki i utrzymaniu zdrowia u ludzi.

  • Omówisz mechanizm degradacji białek na szlaku ubikwityna–proteasom.

  • Wyjaśnisz znaczenie ubikwitynacji w procesach degradacji białek.