R1cyTClKhuUE4
Zdjęcie przedstawia dwie ludzkie twarze. Twarz na pierwszym planie jest bez włosów, bez oczu i bez ust. Po lewej stronie, w tle, w ozdobnej ramie znajduje się ta sama twarz, ale z oczami i z ustami. Oczy są szeroko otwarte, ciemnego koloru. Usta są lekko odchylone.

Kim jest bohater Kartoteki?

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Jedna z postaci występujących w utworze Tadeusza Różewicza Kartoteka, tymi słowami wypowiada się na temat głównego bohatera: Zlitujcie się, to nie bohater. To po prostu śmieć!. Słowa te brzmią równie dramatycznie i przerażająco, co te, które przed śmiercią wykrzyczał Józef K., protagonista Procesu Franza Kafki: „Jak pies!”. Także wśród wielu literaturoznawców nie brakuje równie skrajnych opinii o tej postaci wykreowanej przez Różewicza:

Zbigniew Majchrowski Otwieranie Kartoteki

Pierwsi krytycy i recenzenci Kartoteki pytali: bohater autobiograficzny czy Jedermann, czyli zwykły, szary Każdy? Partyzant czy outsider? Nowy, współczesny Kordian czy polski Obcy, osadzony w rodzimych realiach wyobcowany bohater‑egzystencjalista rodem z Alberta Camusa? A może „człowiek bez właściwości”?

wp Źródło: Zbigniew Majchrowski, Otwieranie Kartoteki, [w:] Tadeusz Różewicz, Kartoteka. Kartoteka rozrzucona, Kraków 1997, s. 6.

Niezależnie od zagadkowej tożsamości bohatera Kartoteki, nosi on wiele imion, które zwielokrotniają się z każdym nowym odczytaniem tego dramatu. Na pewno jest on człowiekiem, co jednak nie zawsze bywa takie oczywiste.

Twoje cele
  • Przeanalizujesz Kartotekę jako antydramat.

  • Wyjaśnisz, w jaki sposób można odczytywać Kartotekę.

  • Scharakteryzujesz bohatera utworu Kartoteka.

  • Zinterpretujesz kompozycję Kartoteki.