Czy to nie ciekawe ?

Czy wiesz, skąd bierze się słowo kwintesencja? Z j. łacińskiego; quinta essentia oznacza piąty żywioł, piąty element czy piątą materię. Od głębokiej starożytności, aż po XVI wiek panowało niepodważalne przekonanie, że przestrzeń pozaziemska (niebo, sfera niebieska, Kosmos, nadawano temu różne nazwy) wykonana jest z „innej materii”, niż umowny ziemski padół. Że tę materię cechują inne właściwości, że podlega ona innym prawom, niż spotykane tu, na Ziemi.
Jednym z atrybutów owej inności i wyjątkowości miała być niezmienność: nic nowego w niebie się nie pojawia, ani nic w nim nie ginie. Żadnych zmian, żadnych procesów, wyjąwszy idealny (jednostajny) ruch po idealnych (kołowych) torach. Pełny spokój i stabilność. Nietrudno więc zrozumieć postawę ludzi, także ówczesnych naukowców i innych ludzi wykształconych, wobec incydentalnego, nieokresowego pojawiania się, trwania, a następnie znikania nowych gwiazd na niebie. Niedowierzanie, strach, myślenie o gniewie sił nadprzyrodzonych, oczekiwanie wojen, klęsk a nawet końca świata.

Ciekawostka

W 1054 r. pojawiła się na niebie nowa gwiazda. Dziś wiemy, że była to gwiazda supernowa. Wiele doniesień o tym zjawisku pojawiło się nie tylko w pracach naukowych, ale także w dokumentach państwowych (rys. a).

RW6nUoZr8Qk1b

Rys. a. Rysunek przedstawia chiński dokument z piętnastego wieku z zaznaczonym fragmentem o supernowej z tysiąc pięćdziesiątego czwartego roku. Przedstawiono kilkanaście kolumn zapisanych pismem chińskim. W czterech kolumnach zakreślono fragment pisma.

Urzędnik cesarza Renzong (z dynastii Song, panował w latach 1022‑1063) donosi w 1055 r., że długotrwały pobyt oraz niepowstrzymana wędrówka po niebie przybyłej gwiazdy, złowrogiej i zgubnej, a blask której przez ten czas się nie zmniejszył, (…) powinny wzbudzać wielkie obawy, stanowiąc krytyczną anomalię.
[Według tłumaczenia Pankenier, D. W., w Journal of Astronomical History and Heritage (ISSN 1440‑2807), Vol. 9, No. 1, p. 77 - 82 (2006).]

Interpretacja takich zjawisk zależała od jasności i czasu trwania nowej gwiazdy na niebie. Warto też pamiętać, że mianem „gwiazda” określano każde światełko na niebie – na przykład (w dzisiejszym języku) komety, meteory oraz gwiazdy nowe i supernowe.

Dziś wiemy, że nowe światła na niebie są rzeczą normalną. W Kosmosie się dzieje; dzieje się mnóstwo ciekawych rzeczy. Co ważniejsze, dzieje się zgodnie z uniwersalnymi prawami fizyki, chemii czy biologii; obowiązują one w całym Wszechświecie. A co to takiego gwiazda supernowa? Zaraz się dowiesz. Dowiesz się też paru szczegółów o supernowej z 1054 r.
W międzyczasie sprawdź w słowniku, czy dobrze rozumiesz współczesne znaczenia słowa kwintesencja.