R17hGHULz6VHc
Ilustracja przedstawia zdjęcie dwóch mgławic wykonane przy pomocy teleskopu. Na ciemnym tle przestrzeni kosmicznej widoczne są niewielkie jasne punkty. Jasne punkty to odlegle galaktyki. Na ekranie widoczne są również dwie mgławice. Jedna z mgławic widoczna jest w postaci dużego i brązowego obłoku w górnej części zdjęcia. Druga mgławica widoczna jest w postaci niebieskiego obłoku w dolnej i lewej części zdjęcia. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Co wiemy o ucieczce galaktyk?".

Co wiemy o ucieczce galaktyk?

Źródło: dostępny w internecie: https://www.nasa.gov/sites/default/files/thumbnails/image/stsci-h-p2016a-m-2000x1374.png [dostęp 19.05.2022 r.].

Czy to nie ciekawe?

Odkrycie galaktyk, olbrzymich skupisk zawierających miliardy gwiazd, a także stwierdzenie, że oddalają się one od siebie, zburzyło obraz statycznego i wiecznego Wszechświata. Przez wieki ludzie wierzyli, że Wszechświat jest stały i niezmienny. Obserwując niewielki skrawek Wszechświata, obejmujący Układ Słoneczny i najbliższe gwiazdy, nie można było dostrzec, że w rzeczywistości Wszechświat ulega ekspansji. Zauważyliśmy to dopiero, gdy stała się możliwa obserwacja odległych galaktyk i analiza ich promieniowania, pozwalająca wyznaczyć prędkości ucieczki. Na czym polega ta analiza i co z niej wynikło, dowiesz się z tego e‑materiału.

RaJkwhZQRV1Qd
Rys. a. Galaktyka M101 oddalona o 25 milionów lat świetlnych, sfotografowana przez teleskop Hubble’a.
Źródło: dostępny w internecie: https://hubblesite.org/contents/media/images/2006/10/1865-Image.html [dostęp 19.05.2022 r.].
Twoje cele
  • dowiesz się, czym są galaktyki i na czym polega ucieczka galaktyk,

  • zrozumiesz, jak wyznacza się prędkość ucieczki galaktyki,

  • poznasz prawo Hubble’a,

  • zrozumiesz zasadę kopernikańską,

  • przeanalizujesz związek miedzy powiększaniem się długości fali promieniowania elektromagnetycznego a rozszerzaniem przestrzeni Wszechświata.