RGoyv1BVWbyHx
Grafika przedstawia erytrocyty osoby chorej na anemię sierpowatą w przybliżeniu mikroskopu. Poza prawidłowymi erytrocytami o kształcie dwuwklęsłego dysku można zauważyć cienkie, sierpowato wygięte krwinki czerwone.

Mutacje genowe

Charakterystyczne erytrocyty u osoby chorej na anemię sierpowatą. Choroba ta jest wynikiem mutacji punktowej w genie, który koduje hemoglobinę.
Źródło: Jonathan Armstrong, Wellcome Collection, licencja: CC BY-NC 4.0.

Mutacje genowe zachodzące losowo przez miliardy lat przyczyniają się do ewolucji organizmów i umożliwiają ich przystosowanie do zmieniających się warunków środowiska. Mutacje prowadzą jednak nie tylko do wzrostu bioróżnorodności, lecz także do wielu chorób uwarunkowanych genetycznie.

Mutacje występują zarówno w genomie jądrowym, jak i pozajądrowym. W mitochondrialnym DNA często dochodzi do tranzycji, delecji lub inwersji, które powodują u ludzi poważne choroby genetyczne. Należą do nich przede wszystkim choroby układu nerwowego i mięśniowego, takie jak zespół MELAS (miopatia mitochondrialna), encefalopatia, kwasica mleczanowa i zespół MERRF (padaczka miokloniczna). Szacuje się, że tego rodzaju zaburzenia ma jedna na 5 tys. osób.

Twoje cele
  • Wykażesz, że mutacje genowe są źródłem zmienności organizmów.

  • Rozróżnisz rodzaje mutacji genowych.

  • Podasz przykłady czynników wywołujących mutacje genowe.

  • Określisz przyczyny i skutki mutacji genowych.