Czy to nie ciekawe ?
„Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;
Łam, czego rozum nie złamie…”
Znasz doskonale te słowa Adama Mickiewicza, skierowane do Ciebie, do Twych koleżanek i kolegów – do Młodości.
Spróbuj kiedyś kompletnie wyrwać te słowa z kontekstu literackiego, z uwarunkowań epoki, z konotacji z autorem i przenieść je na grunt fizyki. Czyż nie stanowią one wyzwania dla każdego fizyka? Co znaczy, że wzrok gdzieś „nie sięga”? A skoro wzrok gdzieś nie sięga, to czy można tam sięgnąć czymś innym? Innym zmysłem? Albo wzrokiem uzbrojonym? A może właśnie rozumem? A jeśli rozum czegoś nie złamał, to co? To rozwiń wyobraźnię i ulepsz rozum.
Hubble nie słyszał zapewne o Mickiewiczu, ale wyzwanie znał – ono jest uniwersalne w świecie nauk przyrodniczych. Podjął je i wypatrzył galaktyki – do nich wzrok sięga z ledwością, do kilku najbliższych nam. Galaktyki są tak daleko od nas, że tylko rozum może dopomóc wyobrażeniu sobie takiej odległości.
Mało tego, Hubble wypatrzył ucieczkę galaktyk – Wszechświat się rozszerza. Ogarnąć coś takiego, to jest dopiero wyzwanie; może je podjąć i sprostać mu tylko sojusz wyobraźni i rozumu. Żadne inne znane człowiekowi narzędzie nie podoła takiemu wyzwaniu.
Jakie dowody uznania otrzymał Hubble? Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego w 1940 r. oraz wiele innych prestiżowych nagród świata nauki. Hubble nie został laureatem nagrody Nobla. Za jego życia nie przyznawano jej za odkrycia w dziedzinie astronomii, a nie przyznaje się jej pośmiertnie. Ale Hubble ma „swój” Teleskop - nie o takiej czy innej średnicy zwierciadła, lecz Kosmiczny. I nie na tej czy innej górze, by uniknąć wpływu atmosfery na obraz, lecz na orbicie okołoziemskiej, poza atmosferą. Oto dowód uznania, o skali nieporównywalnej nawet z nagrodą Nobla. O wielu jej laureatach już nikt nie pamięta, natomiast nazwa Hubble Space Telescope będzie obecna w historii i kulturze bardzo długo. Powie ktoś, że nie przyniosło to Hubble'owi korzyści finansowych? A może to nie aż takie ważne wobec rozszerzającego się Wszechświata?
Pracując z tym e‑materiałem:
zapoznasz się z życiorysem i dokonaniami Edwina Hubble’a,
przeanalizujesz wybrane aspekty najważniejszych jego odkryć,
opiszesz ograniczenia ludzkiego zmysłu wzroku,
objaśnisz, za pomocą jakich metod Hubble pokonał ograniczenia ludzkiego wzroku.