Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia zdjęcie pryzmatu ułożonego w taki sposób, że wierzchołek przy kącie łamiącym wskazuje prawy dolny róg ilustracji. Z prawej strony na pryzmat pada wiązka światła białego skierowana pod kątem lekko ku górze. W pryzmacie dochodzi do rozszczepienie światła wskutek zjawiska dyspersji. Z lewej strony pryzmatu wychodzi wiązka światła rozszczepionego na różne barwy widoczna w postaci tęczy z niebieskim kolorem na górze i czerwonym na dole. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Światło białe jako mieszanina barw".
Zdjęcie okładkowe (poglądowe) przedstawia zdjęcie pryzmatu ułożonego w taki sposób, że wierzchołek przy kącie łamiącym wskazuje prawy dolny róg ilustracji. Z prawej strony na pryzmat pada wiązka światła białego skierowana pod kątem lekko ku górze. W pryzmacie dochodzi do rozszczepienie światła wskutek zjawiska dyspersji. Z lewej strony pryzmatu wychodzi wiązka światła rozszczepionego na różne barwy widoczna w postaci tęczy z niebieskim kolorem na górze i czerwonym na dole. Na tle zdjęcia umieszczono tytuł "Światło białe jako mieszanina barw".
Światło białe jako mieszanina barw
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dispersive_prism.png [dostęp 14.05.2022 r.], domena publiczna.
Czy to nie ciekawe?
Do 10 najpiękniejszych eksperymentów fizycznych, wybranych przez społeczność fizyków całego świata, należy rozszczepienie światła słonecznego w pryzmacie, dokonane przez Isaaca Newtona. Oto jak opisuje on jedno ze swych doświadczeń:
„W roku 1666 (kiedy to zajmowałem się szlifowaniem szkieł optycznych o kształcie innym niż kulisty) sporządziłem sobie trójkątny pryzmat szklany, aby za jego pomocą badać znane zjawiska barw. W tym celu zaciemniłem pokój, a w okiennicy wykonałem mały otworek, aby wpuścić dogodną ilość światła słonecznego, po czym umieściłem przed tym wejściem pryzmat, tak by światło mogło się w nim załamywać i padać na przeciwległą ścianę. Była to zrazu bardzo przyjemna rozrywka – oglądać wytworzone przez pryzmat żywe i soczyste barwy.”
R1SdfEFMbsdrn
Rys. A. Ilustracja przedstawia rozczepienie światła białego w pryzmacie tak, jak mógł to widzieć Newton. Wiązka światła białego pada na jeden z boków równobocznego pryzmatu, ugina się wewnątrz pryzmatu i następnie na wyjściu z przeciwległego bogu. Po wyjściu z pryzmatu przedstawiono już nie białą wiązkę tylko wiązkę wielobarwną złożoną ze wszystkich kolorów. Pierwszy od dołu jest czerwony, następnie żółty, zielony, jasnoniebieski, niebieski i fioletowy.
Rys. A. Rozczepienie światła białego w pryzmacie tak, jak mógł to widzieć Newton.
Źródło: Castellsferran, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Experiment_dels_primes_d%27Isaac_Newton_-_Refracci%C3%B3_de_la_llum.png [dostęp 14.05.2022 r.], licencja: CC BY-SA 4.0.
Dzisiaj wiemy, że światło jest falą elektromagnetyczną o pewnym (bardzo małym) zakresie częstotliwości, pokazanym na Rys. B.
R174JhAhM03r0
Rys. B. Ilustracja przedstawia widmo fal elektromagnetycznych, na którym szerokość zakresu światła widzialnego jest znacznie powiększona dla jasności rysunku. Są widoczne dwie osie, jedna skierowana w lewą stronę przedstawia długość fali wyrażoną w metrach. Jej wartości rosną od strony prawej, od długości rzędu dziesięć do potęgi minus szesnastej metra w stronę lewą do wartości rzędu trzy razy dziesięć do potęgi czwartej metra. Fale najkrótsze, do około trzy razy dziesięć do minus dwunastej są typowe dla promieniowania gamma. Fale w granicach trzy razy dziesięć do minus dwunastej do trzy razy dziesięć do minus ósmej to promieniowanie Roentgena. Następnie nadfiolet, światło widzialne i podczerwień. Mikrofale to fale centymetrowe. Najdłuższe fale to fale radiowe nawet rzędu kilometrów. Druga oś na dole skierowana jest w prawą stronę i wyraża częstotliwość w hercach. Skala rozciąga się od dziesięć do czwartej do dziesięć do dwudziestej herca. Wniosek z ilustracji jest jednoznaczny. Fale najkrótsze są najbardziej energetyczne, a co za tym idzie najbardziej niebezpieczne, wręcz groźne. Natomiast fale długie nie są szkodliwe, są wszechobecne w naszym życiu, służą nam na przykład do komunikacji.
Rys. B. Widmo fal elektromagnetycznych (szerokość zakresu światła widzialnego jest znacznie powiększona dla jasności rysunku).
Źródło: Politechnika Warszawska Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
Twoje cele
zrozumiesz, że światło białe jest mieszaniną światła o wszystkich barwach tęczy,
poznasz parametry charakteryzujące światło, jako falę elektromagnetyczną,
zrozumiesz, dlaczego widzimy świat w kolorach,
przeanalizujesz skutek łączenia różnych barwników,
