Na zajętych terenach Rzeczypospolitej Obojga Narodów państwa zaborcze wprowadzały własne porządki. Z Wielkopolski i zachodniego Mazowsza, włączonych do Prus w II rozbiorze, utworzono Prusy Południowe, w wyniku III rozbioru zaś Podlasie i północne Mazowsze z Warszawą stały się Nowymi Prusami Wschodnimi. W prowincjach tych, podobnie jak na Pomorzu Gdańskim, zajętym w 1772 r. i przemianowanym na Prusy Zachodnie, wprowadzono pruską administrację i prawo, ustanowiono niemiecki językiem urzędowym, a skonfiskowane dobra królewskie i kościelne rozdano pruskiej szlachcie. Mimo wszystko nie była to jeszcze polityka bezwzględnej germanizacji, którą rozwinięto dopiero sto lat później. Władze starały się, nie czyniąc ustępstw politycznych, pozyskać życzliwość polskiej szlachty i nakłonić ją do służby w armii pruskiej (co udało się w przypadku szlachty kaszubskiej po I rozbiorze), otwierając niemieckojęzyczne szkoły kadetów.