Wsłuchani w monolog Julii Capuletti
Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, język polski
Temat: Wsłuchani w monolog Julii Capuletti
Treści kształcenia:
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.
2. Analiza. Uczeń:
2) charakteryzuje postać mówiącą w utworze.
Dodatkowe:
Język polski
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
1. Czytanie i słuchanie. Uczeń:
2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu.
3. Interpretacja. Uczeń:
1) przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją.
Cele operacyjne:
Uczeń:
Charakteryzuje bohatera i jego postępowanie,
Ocenia postępowanie bohatera i uzasadnia swoją opinię,
Potrafi wyciągać ogólne wnioski.
Nabywane umiejętności:
Oceniania postępowania bohatera,
Spojrzenia na bohatera z różnych punktów widzenia,
Formułowania ogólnych wniosków dotyczących postępowania bohatera,
Wykorzystania w twórczy sposób podanych informacji.
Kompetencje kluczowe:
Porozumiewanie się w języku ojczystym,
Kompetencje społeczne i obywatelskie,
Świadomość i ekspresja kulturalna.
Środki dydaktyczne:
Kopie kserograficzne z monologiem Julii CapulettiIndeks górny 11,
Zasób multimedialny: film „Ach! Niech będzie wielka ta godzina...”,
Sprzęt multimedialny,
Różnokolorowe karteczki (kolory „myślących kapeluszy”) do losowania.
Metody nauczania:
Problemowa: rozmowa kierowana, „myślące kapelusze”, dyskusja,
Eksponująca: film.
Formy pracy:
Grupowa zróżnicowana,
Zbiorowa,
Indywidualna.
Przebieg zajęć:
Etap przygotowawczy
W ramach zadania domowego uczniowie mieli przygotować (w postaci mapy skojarzeń) przykłady najsłynniejszych literackich historii miłosnych.
Etap wstępny
Czynności organizacyjne: przywitanie, sprawdzenie obecności. Na początku zajęć uczestnicy prezentują efekty swojej pracy domowej, a następnie wspólnie zastanawiają się nad przyczynami popularności tych opowieści. Powinni zwrócić uwagę na nagłe narodziny uczucia (np. Romeo i Julia, Tristan i Izolda), młody wiek zakochanych (np. Romeo i Julia, Edward i Bella), niespodziewane przeszkody (Romeo i Julia), obecność elementów magicznych (Tristan i Izolda), nieszczęśliwe zakończenie (Werter i Lotta, Romeo i Julia, Tristan i Izolda, Orfeusz i Eurydyka). Prowadzący przedstawia na koniec tego etapu cele zajęć i podaje temat lekcji.
Etap realizacji
Uczestnicy zajęć otrzymują kopie kserograficzne z monologiem Julii Capuletti. Nauczyciel zaprasza do obejrzenia filmu (z zasobu multimedialnego) i prosi, by uczniowie zanotowali emocje wyrażone przez osobę mówiącą. Po emisji filmu uczestnicy dzielą się swoimi spostrzeżeniami na temat Szekspirowskiej postaci: jakie uczucia wyrażała, co o nich świadczyło, czy mówią one coś o charakterze osoby mówiącej, jej zachowaniu itp, dyskutują, mogą również cytować fragmenty tekstu dla poparcia swoich tez.
Monolog Julii
AKT III, SCENA II
Pokój w domu Kapuletów.
(Julia sama).
Pędźcie, ognistokopyte rumaki,
Ku państwom Feba; oby nowy jaki
Faeton dodał wam bodźca i rączej
Pognał was owdzie, gdzie się szlak dnia kończy!
Wierna kochankom nocy, spuść zasłonę,
By się wznieść mogły oczy w dzień spuszczone
I w te objęcia niedostrzeżonego
Sprowadź, ach! sprowadź mi Romea mego!
Miłości świeci pod twą czarną krepą
Jej własna piękność, a jeśli jest ślepą,
Tym stosowniejszy mrok dla niej. O nocy!
Cicha matrono, w ciemnej twej karocy
Przybądź i naucz mię niemym wyrazem,
Jak się to traci i wygrywa razem
Wśród gry niewinnej dwojga serc dziewiczych;
Skryj w płaszcza twego zwojach tajemniczych
Krew, co mi do lic bije z głębi łona;
Aż nieświadoma miłość, ośmielona,
Za skromność weźmie czyn swej świadomości.
Przyjdź, ciemna nocy! Przyjdź, mój dniu w ciemności!
To twój blask, o mój luby, jaśnieć będzie
Na skrzydłach nocy, jak pióro łabędzie
Na grzbiecie kruka. Wstąp, o, wstąp w te progi!
Daj mi Romea, a po jego zgonie
Rozsyp go w gwiazdki! A niebo zapłonie
Tak, że się cały świat w tobie zakocha
I czci odmówi słońcu. Ach, jam sobie
Kupiła piękny przybytek miłości,
A w posiadanie jego wejść nie mogę;
Nabytą jestem także, a nabywca
Jeszcze mię nie ma! Dzień ten mi nieznośny
Jak noc, co święto jakowe poprzedza,
Niecierpliwemu dziecku, które nowe
Dostało szaty, a nie może zaraz
W nie się przystroić.
Uczestnicy zajęć losują karteczki różnych kolorów (metoda „myślących kapeluszy”: problem rozwiązywany jest przez grupy, które za pomocą kolorów oznaczają swoje stanowisko w sporze, jego analizę, znajdowanie rozwiązań oraz sposób argumentacji, np. biały symbolizuje neutralność, opiera się na faktach, a żółty – pozytywne nastawienie do problemu).
Uczniowie dzielą się według nich na sześć grup, które wykonują poniższe polecenia:
1. Kapelusz biały – przedstawcie wszystkie fakty dotyczące zachowania bohaterki, ustalcie, jakie były motywy jej postępowania, i zapiszcie wnioski; pamiętajcie, żeby koncentrować się wyłącznie na faktach.
2. Kapelusz czerwony – oceńcie postępowanie bohaterki, uporządkujcie spostrzeżenia na jej temat i zapiszcie wnioski; pamiętajcie, że każda osoba z grupy ma prawo do wyrażenia swojej opinii.
3. Kapelusz czarny – wymieńcie wszystkie możliwe negatywne konsekwencje myślenia i postępowania bohaterki, uporządkujcie zebrane wnioski i zapiszcie je; pamiętajcie, że przyjmujecie pesymistyczny punkt widzenia.
4. Kapelusz żółty – wymieńcie wszystkie możliwe pozytywne skutki myślenia i postępowania bohaterki, uporządkujcie zebrane wnioski i zapiszcie je; pamiętajcie, że przyjmujecie optymistyczny punkt widzenia.
5. Kapelusz zielony – ustalcie, jak każdy z Was zachowałby się w sytuacji bohaterki, zapiszcie pomysły w postaci wniosków.
6. Kapelusz niebieski – zbierzcie argumenty do dyskusji: Czym jest prawdziwa miłość? Zapiszcie swoje opinie, a po zaprezentowaniu ich na forum klasy zainicjujcie rozmowę na ten temat.
Po zakończeniu działań w grupach uczniowie prezentują efekty swej pracy i biorą udział w dyskusji rozpoczętej przez grupę szóstą. Następnie samodzielnie notują odpowiedź na pytanie: „Czy miłość Julii Capuletti jest prawdziwa?”, odwołując się do fragmentów z monologu.
Etap końcowy
W ramach podsumowania uczniowie samodzielnie notują odpowiedź na pytanie: „Czy miłość Julii Capuletti jest prawdziwa?”, odwołując się do fragmentów z monologu. W tym momencie zajęć warto także wspomnieć o funkcjonowaniu motywu Romea i Julii w sztuce: malarstwie, muzyce, poezji, rzeźbie; pokazać uczniom przykłady realizacji tego toposu.
W ramach zadania domowego uczniowie mają znaleźć w internecie plakaty teatralne, afisze zapowiadające spektakl „Romeo i Julia”, np. poster Wiesława WalkuskiegoIndeks górny 22, plakaty Andrzeja Pągowskiego. Na podstawie jednego z nich, dowolnie wybranego, mają wyjaśnić, dzięki jakim elementom można się domyślić, że jest to plakat teatralny. Czy można też zorientować się, o czym będzie dane przedstawienie?
Proponowane źródło: William Szekspir, Romeo i Julia, przeł. Józef Paszkowski, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 2004.↩