1928 – pierwsze polskie słuchowisko stworzone specjalnie na potrzeby radia
1953 – pierwsze przedstawienie Teatru Telewizji wyemitowane w Polsce
1956 – Polskie Radio rozpoczyna emisję słuchowiska Matysiakowie
1960 – Polskie Radio rozpoczyna emisję słuchowiska W Jezioranach
1968 – Dziady Kazimierza Dejmka schodzą z afisza; początek wydarzeń marcowych w Polsce
1975 – premiera Umarłej klasy Tadeusza Kantora
1999 – powstała Złota Setka Teatru Telewizji – ranking najlepszych przedstawień
2012 – nagroda Perła Honorowa Polskiej Gospodarki (w kategorii kultura) dla Teatru Telewizji
2013 – trzy jednoaktówki Aleksandra Fredry emitowano na żywo z Krakowa, Katowic i Warszawy
mfb37dc06ae98a34d_0000000000030
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1Ql5A9E8yfGY
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń: 9) samodzielnie wyszukuje informacje na temat kultury w różnych mediach, biblio tekach. II. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń: 1) wypowiada się – w mowie i w piśmie – na temat wytworów kultury i ludzkich pra k tyk w kulturze; 2) wypowiada się na temat dzieła sztuki, używając pojęć zarówno swoistych dla po szczególnych sztuk, jak i wspólnych; 6) określa swoje zainteresowania, potrzeby i preferencje kulturalne oraz uzasadnia je w dyskusji; 7) dba o ład i estetykę otoczenia, otacza opieką elementy dziedzictwa kulturowego. III. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń: 4) interpretuje praktyki kultury z najbliższego otoczenia (klasa, szkoła, dom, osiedle, podwórko, miasto, kościół, stadion piłkarski).
mfb37dc06ae98a34d_0000000000036
Nauczysz się
przedstawiać rodzaje teatru: telewizyjny i radiowy;
charakteryzować najważniejsze nurty współczesnego teatru w Polsce;
przedstawiać najważniejszych twórców polskiego teatru;
porównywać i analizować teksty kultury, jakimi są przedstawienia teatralne;
definiować pojęcia: konstruktywizmKonstruktywizmkonstruktywizm, informelInformelinformel oraz dadaizmDadaizmdadaizm.
mfb37dc06ae98a34d_0000000000049
Teatr
Możemy wyróżnić kilka rodzajów teatru, np. repertuarowy, uliczny, lalkowy, telewizyjny i radiowy.
Teatr telewizyjny
Teatr telewizyjny – jest jednym z rodzajów teatru, w Polsce jest instytucją Telewizji Polskiej. Teatralne przedstawienie telewizyjne polega na rejestrowaniu na żywo spektaklu i emitowaniu go w telewizji. Niektóre przedstawienia Teatru Telewizji były realizowane w plenerze. W Polsce pierwszym całym spektaklem pokazanym w telewizji było Okno w lesie Leonida Rachmanowa i Jewgienija Ryssa w reżyserii Józefa Słotwińskiego, wyemitowane 6 listopada 1953 r. Przedstawienie było transmitowane na żywo. Wcześniej w telewizji można było zobaczyć fragmenty Lalki z 1952 r. w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego z rolą Niny Andrycz, jako Izabela Łęcka. Na przełomie lat 50. i 60. XX w. pojawiła się możliwość rejestrowania spektakli na taśmie telerecordingowej, co stworzyło możliwość powtarzania przedstawień. Pierwszą zachodnią sztuką zrealizowaną w Teatrze Telewizji był Apollo z Bellac w reżyserii Adama Hanuszkiewicza. W latach 70. XX w. pojawiła się możliwość nagrywania przedstawień w kolorze. Na rozwój teatru telewizyjnego w Polsce miały wpływ znamienite osobistości polskiego teatru i filmu: reżyserzy, aktorzy oraz scenografowie. Dyrektorami Teatru Telewizji, oprócz wspomnianego Adama Hanuszkiewicza, byli m.in. Jerzy Antczak, który zasłynął spektaklami Mistrz (1966) i Epilog norymberski (jedno z pierwszych przedstawień tzw. teatru faktu), Jerzy Gruza, Kazimierz Kutz. Olga Lipińska swoją działalność koncentrowała głównie na tej formie teatralnej (przeważnie reżyserowała komediową klasykę). Na obraz Teatru Telewizji mieli wpływ tacy twórcy jak m.in. Aleksander Bardini, Zygmunt Hübner, Ewa Bonacka, Loco Adamik, Andrzej Łapicki, Gustaw Holoubek, Zbigniew Zapasiewicz. W 1999 r. powstał rankingmfb37dc06ae98a34d_0000000000005ranking najlepszych i najważniejszych przedstawień zrealizowanych w Teatrze Telewizji. W latach 90. XX w. TVP produkowała ok. 100 premier rocznie. Do tej pory w ramach Teatru Telewizji powstało ok. 5000 przedstawień.
Teatr radiowy – słuchowisko, jest gatunkiem dramaturgii radiowej, jej podstawowa forma jest literacko‑foniczna: głównym elementem są słowa, muzyka i inne elementy akustyczne. Słuchowiska swój rozwój zawdzięczają pisarzom, reżyserom teatralnym i filmowym. Pierwszym polskim słuchowiskiem była Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego w adaptacji Alojzego Kaszyna z 29 listopada 1925 r. W maju 1928 r. w wileńskim radiu wyemitowano pierwsze słuchowisko stworzone na potrzeby radia: Pogrzeb Kiejstuta autorstwa Witolda Hulewicza z muzyką Tadeusza Szeligowskiego. Witold Hulewicz określił słuchowisko teatrem wyobraźni. W Polsce słuchowiska realizuje Polskie Radio. Autorami słuchowisk były m.in. wybitne postaci polskiej kultury, np. Zbigniew Herbert, Jeremi Przybora, Konstanty Ildefons Gałczyński. Najstarszym i najdłużej emitowanym słuchowiskiem są Matysiakowie (od 1956). Do najbardziej znanych zaliczamy także W Jezioranach (od 1960). Matysiakowie i W Jezioranach są przykładem słuchowiska ciągłego. Teatr Polskiego Radia realizuje także słuchowiska jako adaptacje wybranych dzieł literackich.
R3NfSd0u71ix71
R1VsTzZ3mMJpO1
mfb37dc06ae98a34d_0000000000106
Wybrani wybitni polscy reżyserzy teatralni
Tadeusz Kantor (1915‑1990) - reżyser, malarz, scenograf, pisarz, twórca happeningów, teoretyk sztuki. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli teatru na świecie. Już podczas okupacji stworzył swój pierwszy eksperymentalny teatr. W 1956 r. założył Teatr Cricot 2. Pierwszym przedstawieniem była Mątwa Witkiewicza (1956). Kantor w swojej pracy inspirował się m.in. twórczością Stanisława Wyspiańskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Brunona Schulza. Odnosił się do polskiej historii i ikonografii, łączył teatr ze sztukami plastycznymi. W jego sztukach można odnaleźć wyraźne wpływy konstruktywizmuKonstruktywizmkonstruktywizmu, dadaizmuDadaizmdadaizmu, informeluInformelinformelu, surrealizmuSurrealizmsurrealizmu, niemego filmu. W przedstawieniach stosował asamblaż, traktował aktorów jak kukły, zrównywał ich z przedmiotami i rekwizytami. Konsekwencją pracy teatralnej i malarskiej Kantora są pierwsze polskie happeningi: Cricotage i Linia podziału. Bardzo ważnym nurtem w pracy artysty był tzw. teatr śmieci (od 1975 r.) Wtedy powstały najwybitniejsze i najważniejsze spektakle Kantora: Umarła klasa (1975), Wielopole, Wielopole (1980), Niech szczezną artyści(1985), Nigdy już tu nie powrócę (1988), Dziś są moje urodziny (1991 – wystawione pośmiertnie).
RfKpSDNJY01tk1
Re7c0UgTQA1KZ1
Krystian Lupa (ur. 1943 r.) – reżyser teatralny, scenograf, tłumacz, pedagog. Debiutował w 1976 r. spektaklem Sławomira Mrożka pt. Rzeźnia w Teatrze im. Juliusz Słowackiego w Krakowie. Pracuje w wielu teatrach w Polsce i za granicą (m.in. Teatr im. C.K. Norwida w Jeleniej Górze, Stary Teatr w Krakowie, Teatr Dramatyczny w Warszawie, Teatr Rozmaitości w Warszawie, Teatr Polski we Wrocławiu, Teatr Telewizji, Hamburg, Düsseldorf, Wiedeń). Lupa bardzo często tłumaczył i adaptował teksty na potrzeby przedstawień, oprócz reżyserowania sztuk zajmował się jeszcze scenografią. Bardzo ważną funkcję w spektaklach Lupy odgrywa muzyka, która jest całkowicie zintegrowana z akcją i aktorami. Reżyser jest zainteresowany relacjami międzyludzkimi, podkreśla złożoność postaci, ważne są dla niego psychologiczne niuanse i wewnętrzne sprzeczności. Swoje najwybitniejsze dzieła zrealizował w Starym Teatrze w Krakowie. W 1992 r. adaptował powieść Thomasa Bernharda Kalkwerk. Spektakl od razu został okrzyknięty traktatem metafizycznym, w którym poszukuje sensu życia oraz fizyczne i psychiczne cierpienie człowieka.
R1dec2C6q56OK1
RqKs3s1N9EBup1
RCQCdNIY0tS3z1
Krzysztof Warlikowski (ur. 1962 r.) – reżyser teatralny i operowy. Zadebiutował w 1993 r. sztuką O. Heinricha von Kleista Markiza w Starym Teatrze w Krakowie. Bardzo ważnym pisarzem dla Warlikowskiego jest Szekspir, którego sztuki reżyserował kilkanaście razy (np. Kupiec wenecki w Teatrze im. W. Honycy w Toruniu, Zimowa opowieść w Teatrze Polskim w Poznaniu, Poskromienie złośnicy w Teatrze Dramatycznym w Warszawie). Jedną z przełomowych sztuk była Burza zrealizowana w 2003 r. w Teatrze Rozmaitości w Warszawie. Reżyser pokazał problem przebaczania i wzajemnego zrozumienia. Sam Warlikowski mówił, że przy adaptacji dzieła Szekspira miał w pamięci wydarzenia w Jedwabnem. Obok Szekspira Warlikowski często odwołuje się do Biblii i antyku oraz literatury współczesnej. Do ważnych sztuk zaliczamy Oczyszczonych Sarah Kane (koprodukcja Teatru Współczesnego we Wrocławiu, Teatru Polskiego w Poznaniu i Teatru Rozmaitości w Warszawie). To przedstawienie, w którym Warlikowski w pełni ukształtował własny styl, oczyścił go (nomen omen), doprowadził do artystycznej perfekcji – tak pisał o spektaklu Janusz Majcherek. On już nie jest młodszy zdolniejszy - to po prostu wybitny reżyser. Znalazł sposób na tę piekielną dramaturgię, która w lekturze zdaje się przerastać możliwości sceniczne. Tymczasem Warlikowski doskonale zrozumiał, że dosłowności opisu należy przełożyć na metaforyczne znaki i że Sarah Kane to w istocie poetka, która wymaga poetyckiego ujęcia w teatrze (Teatr, 2002). Do jednego z najważniejszych dzieł współczesnego teatru zalicza się (A)pollonię z 2009 r. Reżyser na podstawie dzieł Ajschylosa, Eurypidesa, Hanny Krall i J. M. Coetzeego pokazał poświęcenie dla ojczyzny. Warlikowski w swoich spektaklach podejmuje tematy społeczne i moralne. Pokazuje ból, miłość, rozpacz, okrucieństwo. Interesuje go istota dobra i zła. Drugi nurtem pracy Warlikowskiego jest opera. Podobnie jak w przedstawieniach teatralnych, reżyser interpretuje operę współcześnie, niekiedy dokonuje zmian w libretcie. W 2013 r. zrealizował Kobiety bez cienia dla Bayerische Staatsoper, która uchodzi za jedną z najlepszych scen operowych na świecie. Krzysztof Warlikowski ze swoimi spektaklami, był obecny na najważniejszych festiwalach teatralnych w Awinionie, Nowym Jorku i Montrealu.
RqkXGSUX41lX11
R1Hqe4X4YVqO61
RWmHrZ2dhonzl1
Kazimierz Dejmek (1924‑2002) – reżyser teatralny i aktor. Jeden z założycieli łódzkiej Grupy Młodych Aktorów, dyrektor m.in. Teatru Nowego w Łodzi, Teatru Narodowego w Warszawie. Reżyser słynnej adaptacji Mickiewiczowskich Dziadów z rolą Gustawa Holoubka jako Gustaw‑Konrad (premiera: 25.11.1967 r.). Przedstawienie zdjęto z afisza po 14 spektaklach (30.01.1968 r.), co było początkiem demonstracji studentów oraz tzw. wydarzeń marcowych. Dziady zostały źle przyjęte przez ówczesne władze, zarzucano im antyradzieckość, religianctwo. Reżyser został wyrzucony z partii oraz stracił posadę dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie. Dejmek zasłynął adaptacjami literatury staropolskiej, klasyki polskiej oraz współczesnych dramatów (m.in. Gombrowicza, Mrożka).
R1NUdbesTVslJ1
RgzfBzLBkDptm1
Adam Hanuszkiewicz (1924‑2011) – aktor i reżyser teatralny. Zadebiutował w 1951 r. sztuką Leonida Rachmanowa Niespokojna starość. W latach 1957‑1963 był pierwszym reżyserem Teatru Telewizji, przyczynił się do rozwoju teatru telewizyjnego. Był dyrektorem Teatru Powszechnego w Warszawie, gdzie zrealizował m.in. głośne Wesele Wyspiańskiego (1963) i Zbrodnię i karę, w której zagrał również główną rolę. Po Kazimierzu Dejmku przejął zarządzanie Teatrem Narodowym w Warszawie. Hanuszkiewicz klasyczne teksty przenosił do czasów współczesnych. Reżyser czerpał z teatru telewizyjnego, m.in. zaciemnienie, sposób eksponowania detali, stylistykę kultury popularnej, przekaz publicystyczny.
RarYHmUclWiMa1
R1IRaLcSTF67F1
Zygmunt Hübner (1930‑1989) – jedna z najważniejszych postaci powojennego teatru w Polsce. Reżyser, aktor, pedagog, dyrektor teatrów. Jako reżyser zadebiutował w 1955 r. w warszawskim Teatrze Współczesnym Cieniem bohatera Seana O’Caseya, sztukę współreżyserował z Bronisławem Pawlickim. Samodzielnym debiutem reżyserskim był Melodramat Janusza Warmińskiego, zrealizowany w tym samym roku w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Do najbardziej znanych jego spektakli zalicza się Ulissesa Joyce’a (1970) i Lot nad kukułczym gniazdem Dale’a Wassermana wg powieści Kena Kesey’a z rolami Wojciecha Pszoniaka i Franciszka Pieczki. Hübner był dyrektorem Teatru Wybrzeże w Gdańsku, Teatru Współczesnego we Wrocławiu, Starego Teatru w Krakowie, Teatru Powszechnego w Warszawie. U niego zadebiutował m.in. Andrzej Wajda. Był wybitnym dyrektorem dbającym o najwyższy poziom intelektualny, artystyczny, niezależność i swobodę wypowiedzi, przez co często popadał w konflikty z ówczesną władzą. Teatr Hübnera był teatrem nieobojętnym, zaangażowanym we współczesny świat, politykę, życie społeczne i intymne sprawy człowieka.
R9NdsRU2pCeEE1
RIclnnVnjLg3H1
mfb37dc06ae98a34d_0000000000118
Jerzy Grzegorzewski (1939‑2005) – reżyser, inscenizator, scenograf. Zaliczany (obok Jarockiego i Lupy) do najwybitniejszych inscenizatorów polskiego teatru. Pracował w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi, Starym Teatrze w Krakowie, Teatrze Polskim we Wrocławiu (był dyrektorem artystycznym). W latach 1997‑2003 był dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie. Do jego najdojrzalszych dzieł zalicza się Ślub wg Gombrowicza, Nie‑boską komedię wg Krasińskiego i Amerykę Kafki. Grzegorzewski lubił powracać do tych samych autorów i sztuk. Interesowały go tematy egzystencjalne, śmierć kultury, sen, pamięć. Jego teatr był niezależny, autonomiczny, rozprawiający się z wielkimi mitami kultury, niekomentujący rzeczywistości. Dopiero w późniejszych realizacjach zaczął pokazywać współczesną Polskę, jej problemy po przemianach roku 1989. Jego ostatnie przedstawienia były cyklem pożegnań i rozliczeń ze światem i sztuką. Jerzy Grzegorzewski łączył teatr tradycyjny z awangardowym (np. zamieniał scenę z widownią), tworzył scenografię do spektakli.
R1QGt6lNnRIMz1
Grzegorz Jarzyna (ur. 1968 r.) – reżyser teatralny i operowy. Od 1998 r. dyrektor artystyczny TR Warszawa, jednej z ciekawszych polskich scen teatralnych, która jest nowoczesna i poszukująca. Reżyser, każdą swoją sztukę podpisuje innym pseudonimem. W 1997 r. zadebiutował spektaklem Bzik tropikalny na podstawie Mister Price’a i Nowego Wyzwolenia Stanisława Ignacego Witkiewicza. Tego samego roku zrealizował Iwonę, księżniczkę Burgunda Gombrowicza w Starym Teatrze w Krakowie. W 1999 r. przeniósł na deski Teatru Rozmaitości w Warszawie sztukę Fredry, pt. Magnetyzm serca, a w Teatrze Polskim we Wrocławiu – Doktora Faustusa Manna. W 2000 r. wyreżyserował Księcia Myszkina wg Idioty Fiodora Dostojewskiego. W 2005 r. wystawił Szekspirowskiego Makbeta: 2007: Macbeth. Akcja została wpisana we współczesne realia wojny na Bliskim Wschodzie. Spektakl był pokazywany w nieczynnej warszawskiej Fabryce Waryńskiego. Do innych bardzo ważnych realizacji Jarzyny należy T.E.O.R.E.M.A.T. wg Piera Paolo Pasoliniego (2009), Między nami dobrze jest Doroty Masłowskiej (2009), Nosferatu na podstawie prozy Brama Stokera Drakula (2011), Druga kobieta, która jest adaptacją scenariusza filmu Johna Casavetesa Opening Night. W 2015 r. w TR Warszawa zrealizował dramat Mariusa von Mayenburga Męczennicy, w którym pokazał lęk przed innymi, kryzysem ekonomicznym, próbami kontrolowania życia jednostki, co doprowadziło bohaterów ku zasadom wiary, przeradzających się w dogmatyzm. Rzeczywistość sceniczna u Jarzyny jest odrębna od naszej, śmiało sięga po symbole kultury masowej, jej kalki, schematy, stereotypy. Reżyserowi zależy na stworzeniu teatru będącego blisko ludzi i dotykającego ich problemów, m.in. dlatego niektóre przedstawienia były realizowane w przestrzeniach nieteatralnych. Od 2005 r. przy TR Warszawa istniał projekt TR/PL – podczas których twórcy poszukiwali nowych form dramatycznych dla Polski. We wcześniejszych latach przy teatrze TR Warszawa działało studium dramatopisarskie i aktorskie. Jarzyna jest również uznanym reżyserem operowym. Jego debiut operowy miał miejsce w 2005 r. w Teatrze Wielkim w Poznaniu ze sztuką Mozarta Cosi fan tutte. Akcję opery przeniósł do czasów współczesnych. Reżyserował także Giovanniego wg Don Giovanniego Mozarta, Don Juana Moliera, Dziecko i czary Maurice’a Ravela i Karła Alexandra Zemlinsky’ego. Jest autorem libretta opery Zygmunta Krauzego wg dramatu Gombrowicza Iwona, księżniczka Burgunda. Jarzyna pokazywał swoje spektakle na najważniejszych festiwalach teatralnych.
Rt12S4LiGZt581
R1PC3a2qCxpcB1
mfb37dc06ae98a34d_0000000000136
Jerzy Jarocki (1929‑2012) – jeden z ważniejszych polskich reżyserów teatralnych. Pracował m.in. dla Teatru Telewizji, Starego Teatru w Krakowie, Teatru Polskiego we Wrocławiu, Teatru Śląskiego w Katowicach i Teatru Narodowego w Warszawie. Jarocki szczegółowo analizował teksty, szukając w nich tematów uniwersalnych. W sztukach Jarockiego wszystkie elementy: tekst, gra aktorska, kostiumy, scenografia były do siebie idealnie dopasowane i współgrały, aby mogły uwydatnić owe uniwersalia. W jego inscenizacjach dominowali autorzy współcześni, a do ulubionych należeli: Stanisław Ignacy Witkiewicz, Witold Gombrowicz i Tadeusz Różewicz.
RL3O0l3A8aiCd1
R1P6ya5vHMjrN1
Jan Klata (ur. 1973 r.) – reżyser teatralny, dramaturg. Zrealizował ponad 30 spektakli w Polsce i za granicą. Był asystentem Jerzego Grzegorzewskiego, Jerzego Jarockiego i Krystiana Lupy. Samodzielnie debiutował w 2003 r. w Teatrze im. Szaniawskiego w Wałbrzychu sztuką Rewizor Mikołaja Gogola. Akcję z dziewiętnastowiecznej Rosji przeniósł do lat 70. XX w. w PRL. Z Rewizora powstał mocny teatr polityczny. Statystami w sztuce byli wałbrzyscy bezrobotni. W spektaklu Klata pokazał niezgodę na zakłamaną rzeczywistość, cwaniactwo, cynizm i wyścigi szczurów. Reżyser jest autorem sztuki Uśmiech Grejpruta, którą zrealizował w Teatrze Polskim we Wrocławiu. Na deski teatru przeniósł Lochy Watykanu Andre Gide’a – reżyser odnosi się do rzeczywistości, spektakl miał pokazać hipokryzję społeczeństwa, np. wiarę na pokaz. Inną ważną adaptacją Klaty było H. wg Hamleta Szekspira, zrealizowaną dla Teatru Wybrzeże w Gdańsku, ale pokazywaną w Stoczni Gdańskiej. Wybór miejsca był inspiracją Wyspiańskim, który mówił, że Hamleta należy grać tam, gdzie skupia się duch narodu. Dla Wyspiańskiego był to Wawel, dla Klaty – Stocznia Gdańska, pobliski Plac Trzech Krzyży, gdzie zmieniła się historia Europy i świata. Nakręcona pomarańcza na podstawie Mechanicznej pomarańczy była współczesnym moralitetem i studium przemocy. Klata tworzy teatr polityczny, mocno oddziałujący i opisujący współczesność. W swoich spektaklach wykorzystuje mocne środki przekazu: miksuje sceny i sekwencje ruchowe, efekty dźwiękowe i świetlne. Przy inscenizacji klasyki, ubiera ją we współczesność. W latach 2013‑2017 Jan Klata był dyrektorem Narodowego Starego Teatru w Krakowie. Zrealizował tam m.in. Do Damaszku wg prozy Artura Strinberga, Wroga ludu – Henryka Ibsena, którą jak większość swoich sztuk przeniósł w czasy współczesne i pokazał miasto smogu, lokalną polityką oraz uchodźców. Z kolei Króla Leara umieścił w Watykanie.
R1AeVLBEV64VJ1
RMwWXaIbnqSPA
R1cYnKSBjkviG1
mfb37dc06ae98a34d_0000000000139
Animacja 3D pt. Kobiece ikony polskiego teatru
RJzYhbkEOHcmt1
mfb37dc06ae98a34d_0000000000299
Zadania
RmtxWSIkdk2J0
Ćwiczenie 1
R1VRebyvZSpW9
Ćwiczenie 2
R1CkkVsNTXNFp
Ćwiczenie 3
RsxPixxZCLCJu1
Ćwiczenie 4
RtKtCqnkkN55P
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj nazwiska reżyserów do spektakli. Apolonia Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa Wielopole, Wielopole Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa Kalkwerk Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa Lot nad kukułczym gniazdem Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa
Przyporządkuj nazwiska reżyserów do spektakli. Apolonia Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa Wielopole, Wielopole Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa Kalkwerk Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa Lot nad kukułczym gniazdem Możliwe odpowiedzi: 1. Krzysztof Warlikowski, 2. Tadeusz Kantor, 3. Zygmunt Hübner, 4. Krystian Lupa
Przyporządkuj nazwiska reżyserów do spektakli.
Tadeusz Kantor, Zygmunt Hübner, Krzysztof Warlikowski, Krystian Lupa
Apolonia
Wielopole, Wielopole
Kalkwerk
Lot nad kukułczym gniazdem
RXgGcKKNFo2Ya
Ćwiczenie 6
R13b4WFBbJpm6
Ćwiczenie 7
Rt8HGaCWT8VE6
Ćwiczenie 8
Rybyo3zJ6kg1U
Ćwiczenie 9
Połącz w pary nazwisko z odpowiadającym mu opisem. Tadeusz Kantor Możliwe odpowiedzi: 1. w Tearze Wybrzeże, którym kierował debiutował m.in. Andrzej Wajda, 2. pierwszy dyrektor Teatru Telewizji, 3. autor tzw. teatru śmierci Zygmunt Hübner Możliwe odpowiedzi: 1. w Tearze Wybrzeże, którym kierował debiutował m.in. Andrzej Wajda, 2. pierwszy dyrektor Teatru Telewizji, 3. autor tzw. teatru śmierci Adam Hanuszkiewicz Możliwe odpowiedzi: 1. w Tearze Wybrzeże, którym kierował debiutował m.in. Andrzej Wajda, 2. pierwszy dyrektor Teatru Telewizji, 3. autor tzw. teatru śmierci
Połącz w pary nazwisko z odpowiadającym mu opisem. Tadeusz Kantor Możliwe odpowiedzi: 1. w Tearze Wybrzeże, którym kierował debiutował m.in. Andrzej Wajda, 2. pierwszy dyrektor Teatru Telewizji, 3. autor tzw. teatru śmierci Zygmunt Hübner Możliwe odpowiedzi: 1. w Tearze Wybrzeże, którym kierował debiutował m.in. Andrzej Wajda, 2. pierwszy dyrektor Teatru Telewizji, 3. autor tzw. teatru śmierci Adam Hanuszkiewicz Możliwe odpowiedzi: 1. w Tearze Wybrzeże, którym kierował debiutował m.in. Andrzej Wajda, 2. pierwszy dyrektor Teatru Telewizji, 3. autor tzw. teatru śmierci
Połącz w pary nazwisko z odpowiadającym mu opisem.
w Tearze Wybrzeże, którym kierował debiutował m.in. Andrzej Wajda, autor tzw. teatru śmierci, pierwszy dyrektor Teatru Telewizji
Tadeusz Kantor
Zygmunt Hübner
Adam Hanuszkiewicz
RaNouF4v0GRzH
Ćwiczenie 10
RpVWSoBS9IRu4
Ćwiczenie 11
Połącz w pary tytuł widowiska/słuchowiska z rodzajem, które reprezentują. opera Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny słuchowisko Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny spektakl Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny teatr Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny
Połącz w pary tytuł widowiska/słuchowiska z rodzajem, które reprezentują. opera Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny słuchowisko Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny spektakl Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny teatr Możliwe odpowiedzi: 1. Kobiety bez cienia, 2. Okno w lesie, 3. W Jezioranach, 4. Bzik Tropikalny
Połącz w pary tytuł widowiska/słuchowiska z rodzajem, które reprezentują.
<i>Bzik Tropikalny</i>, <i>Okno w lesie</i>, <i>Kobiety bez cienia</i>, <i>W Jezioranach</i>
opera
słuchowisko
spektakl
teatr
RUMm9f0OrgaZ8
Ćwiczenie 12
mfb37dc06ae98a34d_0000000000312
Słownik pojęć
Dadaizm
Dadaizm
ruch w sztukach wizualnych, który powstał niezależnie w Szwajcarii (Zurych) oraz Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork). Głównym hasłem dadaizmu było zerwanie z tradycją, swoboda i dowolność wyboru środków artystycznego wyrazu. Dziełem sztuki mogło stać się wszystko – każdy przedmiot wybrany przez artystę, który tym samym stracił wartość użytkową, ale nie miał także żadnej wartości estetycznej (ready‑made – przedmiot gotowy). Prace dadaistów przypominały rysunki techniczne. Poprzez zmianę statusu przedmiotu od użytkowego do dzieła sztuki dadaiści chcieli zwrócić uwagę odbiorców na otaczający świat i zmienić status dzieła sztuki jako świątyni. W Europie jednym z impulsów powstania ruchu dadaistów był koszmar wojny. Odrzucali stare mieszczańskie wartości i tradycje, skoro one nie potrafiły uchronić świata od wojen, to należy szukać ratunku w intuicji, irracjonalności, ponieważ rozum zawiódł.
Informel
Informel
termin odnosi się do malarstwa europejskiego lat 50. XX, które rozwijało się równolegle do amerykańskiego ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Artyści europejscy, podobnie jak amerykańscy, poszukiwali niczym nieograniczonego aktu twórczego, poprzez stosowanie plam i linii.
Konstruktywizm
Konstruktywizm
kierunek w sztuce abstrakcyjnej, który powstał w 1913 r. w Rosji, na bazie kubizmu i futuryzmu. Nazwa wzięła się od konstruowania dzieła. Konstruktywiści posługiwali się prostymi figurami geometrycznymi: koło, kwadrat, trójkąt. Dzieło miało oddziaływać na widza przez napięcia wynikające z relacji między tymi elementami. Istotą dzieła nie były więc same elementy, ale właśnie relacje między nimi. Sztuka konstruktywistyczna miała oddawać postęp techniczny, zrywać z indywidualizmem i improwizacją. Jednym z postulatów było używanie nowych materiałów i form, które mogłyby zostać wykorzystane w przemyśle i architekturze.
Surrealizm
Surrealizm
nurt w sztuce, powstał w Paryżu wśród kręgu artystów skupionych wokół poety Andre Bretona. Inspiracją dla surrealistów była psychoanaliza Freuda, spirytualizm i marksizm. Chcieli stworzyć sztukę wywodząca się z podświadomości, autentyczną i automatyczną, do której dostęp blokuje rozum. Inspiracją były także sny. Malowali je m.in. Dali i Ernst. Co ważne surrealiści dbali o szczegóły i pomimo tematów ich dzieła były bardzo realistyczne.
Galeria ilustracji
RqKs3s1N9EBup1
RCQCdNIY0tS3z1
R1NUdbesTVslJ
RgzfBzLBkDptm1
Rt12S4LiGZt581
R1PC3a2qCxpcB1
RL3O0l3A8aiCd1
R1P6ya5vHMjrN1
RMwWXaIbnqSPA
R1cYnKSBjkviG1
Bibliografia
Encyklopedia PWN w trzech tomach, Warszawa 1999
Historia teatru, red. John R. Brown, Warszawa 2007.
Polski teatr alternatywny po 1989 roku z perspektywy Akademickich/Alternatywnych Spotkań Teatralnych KLAMRA, red. Artur Duda, Emilia Adamiszyn, Bartłomiej Oleszek, Toruń 2013.
Uniwersalny leksykon sztuki, Warszawa 2002
Wątroba Słownik polskiego teatru po 1997 roku, Warszawa 2010.
Anna Krajewska, Dramat i teatr absurdu w Polsce, Poznań 1996.
Eli Rozik, Korzenie teatru, Warszawa 2011.
Grzegorz Niziołek, Polski teatr Zagłady, Warszawa 2013.
Justyna Michalik, Idea bardzo konsekwentna. Happening i Teatr Happeningowy Tadeusza Kantora, Kraków 2015.
Kazimierz Braun, Kieszonkowa historia teatru na świecie w XX wieku, Lublin 2000.
Marcin Kościelniak, Młodzi niezdolni i inne teksty o twórcach współczesnego teatru, Kraków 2014.
Marcin Siwiec, Teatr, Ruda Śląska 2015.
Margot Berthold, Historia teatru, Warszawa 1980.
Paulina Skorupska, Teatr Ósmego Dnia, Warszawa 2009.
Witold Filler, Lech Piotrowski, Poczet aktorów polskich. Od Solskiego do Lindy, Warszawa 1998.
Zbigniew Osiński, Spotkania z Jerzym Grotowskim. Notatki, listy, studium, Gdańsk 2013.
Zbigniew Raszewski, Krótka historia teatru polskiego, t. 1‑3, Warszawa 1990.